ZUM u niemowląt

Z tego artykułu dowiesz się:
1 ZUM u niemowląt
2 Jak rozpoznać zapalenie układu moczowego u małych dzieci?
3 Badanie moczu w diagnostyce ZUM
4 Leczenie ZUM u dzieci
4.1 Zobacz także:

ZUM, czyli zapalenie układu moczowego jest spowodowane obecnością bakterii w układzie moczowym. Najczęściej – bo niemal w 80% przypadków – spowodowane jest bakterią Escherichia coli (pałeczka okrężnicy). Oprócz bakterii, infekcje układu moczowego u dzieci mogą być wywołane przez wirusy i grzyby.

Do najczęstszych objawów ZUM należą:

  • bóle brzucha i bark apetytu;
  • mocne kolki;
  • gorączka, biegunka, wymioty;
  • apatia lub rozdrażnienie;
  • ból lub szczypanie przy oddawaniu moczu, pieczenie cewki moczowej;
  • częste oddawanie moczu i bolesne parcie na pęcherz;
  • popuszczanie moczu;
  • bóle w okolicach lędźwi, podbrzusza lub w okolicach pępka;
  • zmiana zapachu moczu;
  • zmętnienie moczu, zmiana jego koloru, ropa w moczu.

Niestety, jeśli chodzi o niemowlęta i najmłodsze dzieci, objawy nie są tak jednoznaczne, co więcej – są dość trudne do skojarzenia z ZUM i niecharakterystyczne. Diagnostyka jest niełatwa, ponieważ niemowlę, które nie potrafi się porozumiewać słowami, nie jest w stanie jasno wskazać, co mu dolega. Dlatego też ciężko jest stwierdzić ZUM.

Jak rozpoznać zapalenie układu moczowego u małych dzieci?

Najlepszym sposobem na rozpoznanie zapalania układu moczowego są badania moczu oraz posiew. Niestety, nie są to standardowe badania, dlatego też ZUM czasem zostaje rozpoznany z opóźnieniem. Bywa bowiem, że nie ma żadnych przesłanek, by go podejrzewać, a więc by zlecać ww. badania.

Zobacz też:
Bezglutenowy Keto Chleb – czym jest? Jakie są jego zalety?

Do najczęstszych objawów ZUM u niemowląt i małych dzieci należą: wymioty, gorączka, nudności, niechęć do jedzenia i nasilony płacz, co równie dobrze można pomylić np. z grypą jelitową czy po prostu przeziębieniem lub też „gorszym dniem” u malucha. Rzadko bowiem u niemowląt pojawia się dyskomfort przy oddawaniu moczu czy ból okolic podbrzusza, a więc najbardziej charakterystyczne i doskonale znane dorosłym objawy. ZUM może również przebiegać bezobjawowo. Nie oznacza to jednak, że schorzenie jest łagodne i nie stanowi zagrożenia. Wysoka gorączka i brak apetytu mogą bowiem prowadzić do odwodnienia organizmu. Co więcej – nieleczone zapalenie układu moczowego może powodować przejście bakterii poza układ moczowy – do krwi (urosepsa). U niemowląt ZUM jest jedną z najczęstszych przyczyn hospitalizacji, właśnie ze względu na trudną diagnostykę i niejednoznaczne objawy.

Jak dochodzi do zakażenia? Pałeczka okrężnicy to bakteria zasiedlająca jelito grube. Bakterie dostają się do układu moczowego „od dołu”, najczęściej poprzez przeniesienie ich z odbytu do cewki moczowej. Może to mieć związek z zaleganiem resztek kału w jej okolicy, np. w wyniku nieprawidłowej higieny, niewłaściwego oczyszczania miejsc pod pieluszką, zrośnięcia warg sromowych czy stulejki. Stąd też u niemowląt znacznie łatwiej o ZUM niż u dzieci odpieluchowanych.

ZUM może się również wiązać z wadami układu moczowego. Jeśli chcesz poznać więcej przyczyn zapalenia układu moczowego u dzieci, wejdź na stronę aptelia.pl

Badanie moczu w diagnostyce ZUM

Istnieje szereg zjawisk, które mogą wskazywać na predyspozycje do częstych zapaleń układu moczowego.

Zobacz też:
Czy od aparatu psują się zęby?

Należą do nich:

  • ZUM w rodzinnym wywiadzie;
  • rozpoznana wada wrodzona układu moczowego;
  • nieprawidłowości w obrazie USG (także prenatalnym);
  • zaburzenia oddawania moczu (nietrzymanie, częste parcie);
  • cewnikowanie pęcherza;
  • częste zaparcia.

Nie oznacza to jednak, że zawsze muszą one wystąpić – także „nieobciążone” dzieci są narażone na ZUM (znacznie częściej chorują dziewczynki – ZUM wykrywa się u 7% dziewczynek i 2% chłopców do 6 roku życia, natomiast w pierwszym kwartale życia znacznie częściej chorują chłopcy). W związku z niecharakterystycznymi objawami, w każdej sytuacji, kiedy u niemowlęcia pojawia się gorączka, bez wyraźnych wskazań na infekcję wirusową, należy wykonać podstawowe badanie moczu i posiew moczu, aby potwierdzić lub wykluczyć bakteriomocz.

Dodatkowo można również wykonać badanie OB i CPR, które wskażą na stan zapalny, morfologię krwi (podwyższone leukocyty z przewagą granulocytów w rozmazie mogą wskazywać na zakażenie) oraz stężenie prolakcytoniny (podwyższony poziom wskazuje na infekcję bakteryjną).

Leczenie ZUM u dzieci

ZUM u najmłodszych dzieci nierzadko wiąże się z koniecznością hospitalizacji, szczególnie w przypadku ciężkiego przebiegu. Najczęściej stosuje się antybiotykoterapię, a dobór leku zależy od stopnia nasilenia zakażenia. Ważne jest także, by nie doprowadzić do odwodnienia organizmu. Zakażone dziecko powinno przyjmować dużo płynów, by często oddawało mocz, a co za tym idzie – wypłukiwało bakterie z dróg moczowych. Ważne jest także zakwaszanie moczu poprzez przyjmowanie dużych ilości witaminy C. W sytuacji, kiedy dziecko ma tendencję do nawracających problemów z ZUM, warto na stałe włączyć do diety produkty bogate w witaminę C, by zmniejszyć ryzyko kolejnych problemów.

Zobacz też:
5 sytuacji, w których warto brać probiotyki

Bibliografia:

  1. B.Śmieszniak, ZUM u dzieci, ZUM u niemowlaka, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a862-ZUM_u_dzieci_ZUM_u_niemowlaka__objawy_badania_leczenie, [dostęp: 23.05.23].
  2. J. Prandota, K. Szczęsny, Zakażenie układu moczowego u dzieci, Polski merkuriusz lekarski, d. Po/ski Tygodnik Lekarski 1999. T. VI. Nr 34.

Materiał promocyjny.

Zobacz także:

Porady

O autorze

Barbara Wójcik

Absolwentka studiów medycznych z wieloletnim doświadczeniem zawodowym. Lata pracy jako lekarz rodzinny nauczyły ją wrażliwości, odpowiedzialności za podejmowane decyzje terapeutyczne i umiejętności uważnego słuchania pacjenta. Prywatnie zajmuje się wychowywaniem swojej 5 letniej córki i udzielaniem porad na forach medycznych.

Zobacz wszystkie artykuły