Czym jest chrapanie
Chrapanie to nic innego jak wydawanie charczącego dźwięku podczas wdychania, a czasem też wydychania powietrza w trakcie snu. Uciążliwy dźwięk chrapania to efekt przechodzenia powietrza przez rozluźnione mięśnie gardła. Języczek wraz z podniebieniem miękkim nadmiernie wibrują i wydają dźwięki osiągające nawet 80 decybeli. Nieleczone chrapanie może doprowadzić do bezdechu sennego.
Przyczyny chrapania
Przyczyn chrapania jest wiele. Niektóre z nich bardziej błahe, inne poważne, niemniej każda z nich powinna być alarmująca.
Używki to jedna z możliwości. Jeśli jesteś osobą palącą, z pewnością wiesz jakie ryzyko niesie za sobą palenie papierosów. Jak się okazuje, problem chrapania również jest jednym ze skutków ubocznych, ponieważ tytoń powoduje obrzęk śluzówki gardła, przez co przepływ powietrza nie przebiega prawidłowo. Natomiast zwiotczenie mięśni gardła i języka to sprawka alkoholu.
Alergia, przeziębienie lub inne dolegliwości, na które narażone są drogi oddechowe to kolejna z możliwych przyczyn chrapania. Nieżyt nosa zmusza nas do oddychania przez usta, a to nasila wibracje podniebienia w czasie snu.
Otyłość może prowadzić nie tylko do zawału serca, ale również do zaburzeń snu i chrapania. Dlaczego tak się dzieje? Nadwaga to nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie. Nasze drogi oddechowe oraz gardło także są obarczone nadwyżką tłuszczową. Tkanka tłuszczowa naciska na gardło i utrudnia w ten sposób przepływ powietrza, w wyniku czego dochodzi do chrapania.
Często chrapanie spowodowane jest przez drobne defekty w naszej czaszce bądź jamie ustnej. Będzie to m.in. krzywa przegroda nosowa. Jeśli więc zmagasz się z tym problemem, udaj się do chirurga, ponieważ tylko zabieg chirurgiczny jest w stanie „naprawić” Twój nos.
Duże ryzyko chrapania występuje także gdy śpimy na wznak. W takiej pozycji język opada do tyłu w stronę gardła i niemal dotyka podniebienia miękkiego. Cieśń gardła ulega zwężeniu i w ten sposób powoduje chrapanie. Również przerośnięte migdałki uniemożliwiają prawidłowy przepływ powietrza.
Ostatnią, ale nie mniej ważną kwestią są warunki, w jakich śpimy. Może wydawać się to banalne, ale nieodpowiednie warunki w sypialni także mogą prowadzić do nocnych koncertów. Powietrze nie powinno być ani za suche, ani za wilgotne — wilgotność powietrza powinna utrzymywać się w granicach 40-60 %. Natomiast temperatura powietrza powinna wynosić między 18 a 21 stopni Celsjusza. Powinieneś zadbać też o dobrą poduszkę, dzięki której zapewnisz sobie optymalne ułożenie głowy.
Skutki chrapania
Generalnie, kiedy chrapiemy, narażamy się na szereg negatywnych skutków, z których nie zdajemy sobie sprawy bądź je ignorujemy. Bóle głowy, senność, drażliwość, brak koncentracji i ogólne zmęczenie to przecież najzwyklejsze symptomy u przeciętnego, dorosłego i zwykle zapracowanego człowieka. A może jednak warto leczyć chrapanie i pozbyć się tych nieprzyjemnych objawów? Nocne chrapanie jest w stanie tak bardzo obniżyć naszą wydolność fizyczną oraz intelektualną, że może doprowadzić nawet do wypadku samochodowego.
Chrapaniem szkodzimy przede wszystkim sobie, ale nie możemy zapominać o partnerze, z którym śpimy w łóżku oraz osobach za ścianą. Nasze chrapanie zaburza spokojny sen wszystkich domowników. W ciągu nocy tracą oni około 1-1,5 godziny snu. Próbują zasnąć, szturchają, a nawet zmieniają miejsce do spania. Do tego dochodzą nerwy i bóle głowy, a niekiedy także kłótnie dnia następnego.
Bezdech senny
Obturacyjny bezdech senny to niechlubny towarzysz chrapania. Nie każdy, kto chrapie zmaga się z bezdechem, ale nigdy nie wiadomo, czy kiedyś do tego nie dojdzie. Obturacyjny bezdech senny (w skrócie OBS) to krótkie, lecz wielokrotne przerwy w oddychaniu Trwają one od 10 do 60 sekund, po czym następuje gwałtowny wdech. Ten cykl jest bardzo niebezpieczny, gdyż w jego trakcie mózg oraz inne narządy nie otrzymują wystarczającej ilości tlenu. Nieleczony bezdech senny może doprowadzić do udaru mózgu, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zaburzenia rytmu serca, a nawet zawału.
Leczenie chrapania
Przyjrzyjmy się różnym metodom walki z chrapaniem. Leczenie tego zaburzenia możemy podzielić na inwazyjne i mało inwazyjne:
Inwazyjne
- Otolaryngolodzy w celu wyleczenia chrapania mogą wykonać uwulopalatofaryngoplastykę. Zabieg o tej skomplikowanej nazwie polega na usunięciu migdałków oraz nadmiaru tkanek miękkich gardła. Dzięki temu poszerzona zostaje cieśń gardła, a podniebienie podnosi się i usztywnia.
- Jeśli przyczyną chrapania są powiększone migdałki, można je usunąć za pomocą zabiegu o nazwie faryngoplastyka boczna. Poprzez usunięcie migdałków podniebiennych tworzy się szeroka przestrzeń gardła.
Mało inwazyjne
- Jeśli nie chcemy poddać się powyższym dziwnie brzmiącym zabiegom, warto zastanowić się nad innymi opcjami. Plastyka podniebienia miękkiego to dziś rozwinięta dziedzina, dzięki której możliwa jest korekcja podniebienia miękkiego, języczka lub migdałków za pomocą lasera.
- Snoreplastyka iniekcyjna jest zaś zabiegiem, który polega na wstrzyknięciu specjalnego leku i tym samym usztywnieniu tkanek podniebienia miękkiego.
- Kolejną z metod jest zastosowanie fal radiowych, które także mają za zadanie usztywnić tkanki podniebienia miękkiego, po czym usunąć ich nadmiar.
Leczenie bezdechu sennego
Omawiając metody leczenia chrapania, warto wspomnieć też o leczeniu bezdechu sennego. Powinno być ono starannie dobrane do potrzeb pacjenta, czyli do stopnia zaawansowania objawów tej przykrej dolegliwości. Sposobem szczególnie wartym uwagi jest zastosowanie aparatu CPAP — urządzenia składającego się z maski, elastycznej rurki i systemu pompującemu powietrze — dzięki któremu możliwe jest wytworzenie stałego, dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych pacjenta. Często już po pierwszym użyciu można odczuć znaczną poprawę. Jeśli więc cierpisz na obturacyjny bezdech senny, wypróbuj terapię CPAP i pozbądź się problemu z chrapaniem.
Jak uniknąć chrapania
Być może wcale nie musisz poddawać się mniej, bądź bardziej skomplikowanym zabiegom. Bardzo możliwe, że w ogóle nie musisz iść do lekarza. Najpierw przeprowadź szczerą rozmowę z sobą samym i przeanalizuj swoją codzienność. Znajdź źródło problemu, a następnie wprowadź proste zmiany.
A więc, co zrobić, żeby nie chrapać?
- Zadbaj o komfort snu. Przygotuj wygodny materac i poduszkę, przewietrz sypialnię oraz zachowaj odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza.
- Jeśli często śpisz na wznak zmień pozycję — to może zapobiec chrapaniu.
- Nie pij alkoholu około 2 godziny przed snem, gdyż alkohol powoduje wiotczenie mięśni gardła. Jeśli to możliwe, zrezygnuj z papierosów — podziękuje Ci za to nie tylko Twoje gardło.
- Przeziębienie, zapalenie zatok i inne infekcje zmuszają nas do oddychania przez usta, co nasila chrapanie. Na szczęście są to stany przejściowe, jak już tylko wyzdrowiejesz, będziesz spać zdrowo i spokojnie.
- Nie zapominaj o zdrowej diecie i aktywności fizycznej! Nadprogramowe kilogramy zdecydowanie nie służą dobremu snu.
Zaburzenia oddychania podczas snu to poważna sprawa. Jeśli wprowadzone przez Ciebie zmiany nie dają pożądanych efektów i nadal odczuwasz chroniczne zmęczenie, koniecznie skonsultuj się z lekarzem!
