Czynniki ryzyka chorób autoimmunologicznych
Powszechnie występujące choroby autoimmunologiczne dotykają od 3 do 8 proc. światowej populacji. Zdecydowana większość dotyczy kobiet. Dokładne przyczyny rozwoju tego rodzaju schorzeń nie zostały jeszcze do końca poznane. Wiadomo jednak, że istnieją pewne czynniki, które znacznie zwiększają ryzyko ich występowania.
Wśród wszystkich czynników mających wpływ na rozwój chorób autoimmunologicznych, największe znaczenie mają:
- Uwarunkowanie genetyczne – jeśli w bliskiej rodzinie występuje dana jednostka chorobowa o podłożu autoimmunologicznym, istnieje duże prawdopodobieństwo, że wadliwe geny będą przekazywane na kolejne pokolenia. Nie jest to jednak reguła, ponieważ, aby doszło do ekspresji uszkodzonego genu, muszą nastąpić czynniki wyzwalające np. środowiskowe.
- Dynamiczne wahania hormonalne – z tego też powodu choroby autoimmunologiczne występują znacznie częściej u kobiet w wieku rozrodczym, kiedy to następuje silna huśtawka hormonalna np. po ciąży.
- Infekcje bakteryjne lub wirusowe – spadek odporności, może przyspieszać pojawienie się chorób autoimmunologicznych.
Rodzaje chorób autoimmunologicznych
Podział chorób autoimmunologicznych obejmuje dwie grupy:
- narządowo swoiste,
- układowe.
Choroby autoimmunologiczne narządowo swoiste, jak sama nazwa wskazuje, ograniczone są do określonego organu. W zależności od stopnia zaawansowania choroby dochodzi do uszkodzenia funkcjonalności organu, co może przybierać różne postaci. Co ważne, takie upośledzenia mogą negatywnie wpływać organizm na wielu jego poziomach. Przykładem jest, chociażby cukrzyca, która, mimo że ma swoje źródło w trzustce, uszkadza również układ sercowo-naczyniowy i nerwowy.
Choroby autoimmunologiczne układowe dotykają całych układów ludzkiego organizmu. Dobrym przykładem jest toczeń układowy, obejmujący swoim zasięgiem nie tylko układ nerwowy, ale także nerki, wątrobę, układ oddechowy i skórę. Do jednych z najczęściej diagnozowanych chorób o podłożu autoimmunologicznych zaliczają się choroby tarczycy (najczęściej u kobiet), a także stwardnienie rozsiane.
Diagnostyka chorób autoimmunologicznych
Diagnostyka schorzeń o podłożu autoimmunologicznym nie jest łatwa. Wymaga często konsultacji z lekarzami o kilku specjalizacjach. Ważny jest nie tylko wywiad lekarski i dokładne opisanie wszystkich objawów, ale także wyniki badań laboratoryjnych. Cenną informacją dla lekarza jest nie tylko wykonanie pełnej morfologii krwi (również z wymazem), ale także oznaczenie stężenia białka ostrej fazy (CRP) i składowych dopełniacza.
Swoje podejrzenia lekarz uzupełnia badaniami poziomu przeciwciał. Będą one świadczyły o toczącym się na terenie organizmu procesu zapalnego. Ważne jest jednak, aby badania były dobrane w sposób indywidualny dla danego pacjenta.
Leczenie chorób autoimmunologicznych
Sposób leczenia choroby autoimmunologicznej zależy od jej rodzaju. Wiele z nich polega na przewlekłym podawaniu leków, nawet do końca życia pacjenta. Celem jest bowiem ustabilizowanie poziomu przeciwciał i złagodzenie objawów schorzenia.
Popularnymi środkami farmakologicznymi stosowanymi w chorobach autoimmunologicznych są m.in.:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – w celu zmniejszenia stanu zapalnego i złagodzenia bólu,
- kortykosteroidy – ograniczają proces zapalny,
- leki immunosupresyjne – regulują aktywność układu odpornościowego,
- leki biologiczne – pobudzają odporność.
Leczenie chorób autoimmunologicznych nie ogranicza się jednak wyłącznie do stosowania leków. Czasami konieczne jest wykonanie operacji chirurgicznej (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna), a także wdrożenie fizjoterapii.
Zobacz także:
- Badaczki alarmują: 35 proc. kobiet na całym świecie umiera przez choroby układu krążenia
- Co może oznaczać przewlekły ból głowy? Poznaj przyczyny i pozbądź się go raz na zawsze
- Dieta przy Hashimoto. Co jeść, a czego unikać w jadłospisie przy chorobie hashimoto?
- Domowe sposoby na ból kręgosłupa lędźwiowego – czy warto je stosować?
- Uderzenia gorąca – jak radzić sobie z nagłym uczuciem gorąca?
