Czym jest yerba mate?
Yerba mate to naturalny napar sporządzany z liści ostrokrzewu paragwajskiego. Jest to roślina wiecznie zielona, osiągająca w stanie dzikim nawet do 20-30 m wysokości. Drzewo ostrokrzewu paragwajskiego występuje tylko na niewielkim terenie pomiędzy Oceanem Atlantyckim a rzeką Paraguay. Napar yerba mate jako pierwsi spróbowali Indianie Guarani. Na uprawę yerby możemy trafić w Argentynie, Brazylii i Paragwaju.
Nazwa yerba mate pochodzi od przekształconego łacińskiego słowa „herba” (czyli zioło) i „mati”, które w języku keczua oznacza tykwę. Tykwa to naczynie służące do parzenia naparu. Do naparu yerba przyjęło się określenie herbata, jednakże jest to niedokładna nazwa. Prawdziwa herbata to herbata chińska, zaparzana ze zmielonych liści roślin o tej samej nazwie – Camellia sinensis.
Jak smakuje yerba mate? Czysta yerba mate cechuje się goryczkowym i dymnym smakiem. Można go jednak modyfikować, np. dodając do suszu owoce czy suszone kwiaty innych roślin.
Rodzaje yerba mate
Herbata yerba mate można podzielić ze względu na miejsce pochodzenia:
- Yerba mate argentyńska. Ten rodzaj jest łagodny w smaku, odznacza się niewielką ilością pyłu, a liście i patyczki ostrokrzewu paragwajskiego są grubiej cięte. Argentyńska yerba mate często polecana jest osobom dopiero zaczynającym przygodę z tym naparem.
- Paragwajska yerba mate. Herbata z Paragwaju ma dymny, wędzony posmak i aromat. Liście są drobniej cięte i jest więcej pyłu niż w argentyńskiej odmianie. Ten typ jest także mocniejszy w działaniu.
- Brazylijska yerba mate. Ta odmiana charakteryzuje się wręcz soczyście zielonym kolorem oraz świeżym, trawiastym i słodkim smakiem. Liście są zmielone na drobną mąkę erva mate chimarrão.
- Yerba mate urugwajska. Co ciekawe, ta odmiana wcale nie wywodzi się z Urugwaju. Odmiana ta wynika ze sposobu picia yerba mate – w Urugwaju piją drobno zmielony, pylasty susz, który leżakował nie dłużej niż 6 miesięcy.
Yerbę mate dzielimy jeszcze na klasyczną i z dodatkami. Klasyczna yerba to 100% suszu yerby mate. Warto wiedzieć, że sama klasyczna yerba ma ponad 80 odmian różniących się smakiem i aromatem. Wynika to z faktu, iż na smak naparu wpływa rodzaj gleby, nasłonecznienie, otoczenie danej plantacji, sposób produkcji, czas zbiorów oraz okres leżakowania. Natomiast yerba z dodatkami to np. połączenie suszu yerba mate z owocami, ziołami lub przyprawami korzennymi. Na rynku dostępny jest szeroki wybór smaków i marek yerba mate. Każdy znajdzie coś dla siebie. Rozpoczynając swoją przygodę z yerbą najlepiej odwiedzić profesjonalny sklep z yerba mate – pracujący w nim eksperci z pewnością pomogą wybrać odpowiedni produkt.
Właściwości yerba mate
Właściwości zdrowotne naparu sprawiają, iż yerba cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Przede wszystkim jest bogatym źródłem witamin i obfituje w najróżniejsze składniki odżywcze.
Witaminy i minerały
Ostrokrzew paragwajski zawiera mnóstwo witamin i minerałów. Wśród witamin z grupy B można wymienić witaminę B1, B2, B3, B5, B6, B7 i B9 – witaminy te wpływają na prawidłową pracę układu nerwowego, gdyż biorą one udział w procesie przyswajania węglowodanów (czyli zmieniają glukozę w energię, która jest niezbędna dla odpowiedniego funkcjonowania naszego mózgu). W wyniku tego witaminy z grupy B łagodzą napięcie nerwowe i poprawiają koncentrację. Yerba mate to także źródło witaminy C i E, których właściwości antyoksydacyjne zapobiegają starzeniu się skóry i obumieraniu komórek. Witamina C wpływa także na poprawę odporności organizmu.
Minerały, jakich dostarcza napar to między innymi magnez, potas, cynk, fosfor, mangan, miedź, chrom, krzem i wapń.
Kwas chlorogenowy
Picie yerby jest szczególnie wskazane dla osób cierpiących na cukrzycę, gdyż zawarty w liściach ostrokrzewu paragwajskiego kwas chlorogenowy skutecznie spowalnia wydzielanie glukozy do układu krwionośnego. A dodatkowo kwas ten zwiększa czułość komórek na działanie insuliny. Umożliwia to stabilniejszy proces trawienia cukru. Kwas chlorogenowy może także wspomagać proces odchudzania, gdyż sprawnie funkcjonująca gospodarka glukozowa zapobiega odkładaniu się zbędnych zapasów tkanki tłuszczowej.
Co więcej, kwas ten wspiera działanie wątroby, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Kwas stanowi też związek o działaniu potencjalnie przeciwnowotworowym.
Yerba mate – właściwości odchudzające i pobudzające
Napar z ostrokrzewu paragwajskiego jest idealny dla osób, które chcą przyspieszyć proces odchudzania. Yerba mate zmniejsza ilość kwasów tłuszczowych i obniża poziom złego cholesterolu. Zawarta w suszu katechina wspomaga przetwarzanie tzw. wielocukrów i tłuszczów. Dodatkowo yerba ma właściwości pobudzające, poprawia przemianę materii i zapewnia uczucie sytości, przy okazji hamując apetyt.
Kofeina sprawia, że yerba mate pobudza na długie godziny, poprawia krążenie i zwiększa ciśnienie krwi, jest idealna przed treningiem. Jednak, dzięki zawartości teobrominy, nie dochodzi do gwałtownego skoku ciśnienia, pobudzenie jest łagodniejsze i nie powoduje rozdrażnienia. Co więcej, kofeina działa pobudzająco na korę mózgową, rozszerza naczynka wieńcowe oraz stymuluje wydzielanie soku żołądkowego, działa moczopędnie (czyli pomaga w usuwaniu z organizmu toksyn) i rozkurczowo.
Aczkolwiek, należy pamiętać, że szybsze spalanie tkanki tłuszczowej to odpowiednie połączenie aktywności fizycznej i diety. Samo picie mate, bez zmiany nawyków żywieniowych, nie zdziała cudów.
Napar z yerba mate a nowotwór
Informacja, jakoby yerba mate miała właściwości rakotwórcze to mit, niemający pokrycia w rzeczywistości. Yerba mate odznacza się znacznie większą ilością przeciwutleniaczy niż zielona herbata, które to właśnie ograniczają ryzyko zachorowania na nowotwór.
Kto nie powinien decydować się na picie yerba mate?
Warto pamiętać, iż yerba mate zawiera kofeinę, która w dużych ilościach może negatywnie wpływać na nasz organizm. Każda osoba powinna indywidualnie dostosować ilość wypijanej yerba mate do tolerancji organizmu na kofeinę.
Ze względu na kofeinę zawartą w suszu, dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z podwyższonym ciśnieniem nie powinny pić yerba mate.
Jak pić yerba mate?
Aby zacząć pić yerba mate wystarczy zaopatrzyć się w naczynie do yerba mate (ale zwykły kubek na początek też się sprawdzi) oraz susz yerba mate. Przyda się także bombilla (słomka z filtrem służąca do picia naparu). Zaawansowane osoby najczęściej korzystają z zestawu składającego się z naczynka zwanego mate (może być ono wykonane z tykwy, ceramiki lub drewna palo santo) i z bombilli. Ale najważniejsze, aby pić napar tak, jak nam najbardziej smakuje.
Jak parzyć yerba mate?
Warto wiedzieć, że jedną porcję suszu można parzyć kilkakrotnie – nawet 7 razy. Aby przygotować napar z liści i gałązek ostrokrzewu paragwajskiego należy:
- wsypać susz do min ¼, max ¾ wysokości kubka,
- zakryć kubek dłonią, ułożyć go do góry dnem i potrząsać nim tak, aby najdrobniejsza część suszu znalazła się przy górze kubka,
- ustawić naczynie wraz z suszem pod skosem i następnie zalać wodą o temperaturze ok 70-80 stopni Celsjusza,
- włożyć bombillę w miejsce, gdzie nalewana była woda.
Na start wody nalewa się tylko tyle, aby liście mogły ją wchłonąć, dopiero później uzupełnia się naczynie do końca. Czas zaparzania wynosi około 4-5 minut. Tak przygotowany napar pozwoli nam skorzystać ze wszystkich pozytywnych właściwości yerby.
Zalety yerba mate – podsumowanie
Drogocenne działanie yerba mate sprawia, że napar ten stanowi naturalny suplement diety. Regularne spożywanie yerba mate pozwoli na kompleksowe odżywienie organizmu, a przy tym zmniejsza ryzyko chorób serca. Do najważniejszych właściwości yerba mate można zaliczyć: właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, a także pozytywne oddziaływanie na układ odpornościowy i układ nerwowy.
Zobacz także:
- Biała herbata – poznaj cesarzową wśród herbat. Czy naprawdę jest taka zdrowa?
- Na jakie preparaty na wzmocnienie organizmu powinniśmy się zdecydować?
- Nadmiar witaminy C – czy jest groźny i jakie są jego skutki?
- Witamina B Complex – co wchodzi w jej skład i dlaczego jej potrzebujesz?
- Witamina B5 – naturalny sposób na zdrowie i piękną cerę. Jakie są objawy niedoboru kwasu pantotenowego?
