Objawy suchego kaszlu
W przypadku suchego kaszlu charakterystyczny jest brak wydzieliny w drogach oddechowych. Odruchowi kaszlowemu towarzyszy uczucie suchości, łaskotania i drapania w gardle. Suchy kaszel jest zwykle uporczywy, często ma charakter napadowy, a dodatkowo nasila się w nocy, powodując trudności w zasypianiu.
Suchy kaszel może być objawem infekcji, zwykle wirusowej. Wtedy wraz z nim mogą występować symptomy typowe dla przeziębienia: gorączka, bóle mięśniowo-stawowe, katar, ogólne osłabienie.
Suchy kaszel – przyczyny dolegliwości
Suchy kaszel może mieć wiele przyczyn. Najpopularniejsza to oczywiście infekcja dróg oddechowych. W takim przypadku duszący suchy kaszel po kilku dniach zwykle przeradza się w kaszel mokry, produktywny, w którym podczas odkaszlnięcia dochodzi do odkrztuszenia wydzieliny.
A jakie przyczyny może mieć suchy kaszel bez innych objawów? Bezproduktywne pokasływanie może wskazywać na kaszel alergiczny. Po kontakcie z uczulającą cząsteczką (alergenem), drogi oddechowe uruchamiają reakcję obronną, próbując pozbyć się „intruza”. Jednym z jej objawów może być suchy kaszel.
Łaskotanie w gardle i pokasływanie może być również spowodowane przesuszeniem śluzówki górnych dróg oddechowych. Dochodzi do niego podczas przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach. Nadmiernemu wysuszeniu gardła sprzyjają także sezon grzewczy oraz wypijanie zbyt małej ilości płynów. Suche pokasływanie może być też reakcją obronną na czynniki drażniące – smog czy dym papierosowy.
Uporczywy suchy kaszel u dorosłych to często objaw chorób przewlekłych: astmy oskrzelowej (w tym przypadku charakterystyczny jest suchy kaszel przy wdechu), przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, refluksu. Szczególną czujność należy zachować, jeśli odruchowi kaszlowemu towarzyszy krwioplucie – może to być objaw rozwijającego się nowotworu płuc.
Męczący suchy kaszel u dorosłych jest częstym działaniem niepożądanym popularnej grupy leków na nadciśnienie, inhibitorów konwertazy angiotensyny. Szacuje się, że problem może dotyczyć nawet 35 proc. pacjentów leczonych tą grupą leków. Dlaczego tak się dzieje? Inhibitory konwertazy angiotensyny zwiększają stężenie substancji nazywanej bradykininą, która może wywoływać skurcz oskrzeli i nasilać produkcję śluzu.
Suchy kaszel u dzieci
Suchy kaszel u dziecka to dolegliwość, która często spędza rodzicom sen z powiek. Nie należy jednak z jego powodu wpadać w panikę. Pamiętajmy, że kaszel jest fizjologicznym mechanizmem obronnym, który pozwala oczyścić drogi oddechowe. Nie zawsze jest to objaw choroby.
Kaszel suchy u dzieci czy mokry – różnice
Jak odróżnić kaszel suchy od mokry? To z pewnością jedno z częściej zadawanych lekarzom i farmaceutom pytań, szczególnie w sezonie infekcyjnym. Te dwa rodzaje kaszlu odróżnimy na podstawie:
-
wydzieliny (w kaszlu mokrym obecna, w kaszlu suchym nieobecna);
-
pory nasilenia (kaszel mokry dokucza zwykle rano, suchy nasila się wieczorem i nocą);
-
produktywności (kaszel mokry jest efektywny, odkaszlnięcie przynosi ulgę, podczas gdy kaszel suchy jest męczący, nieproduktywny).
Naturalne sposoby na łagodzenie suchego kaszlu u dziecka
Gdy suchemu kaszlowi nie towarzyszą żadne inne objawy (gorączka, duszności, trudności w oddychaniu), zanim sięgniemy po leki, warto łagodzić go naturalnymi metodami.
Jakie są domowe sposoby na suchy kaszel? Przede wszystkim zadbajmy o nawilżenie dróg oddechowych. Wpisuje się w to zarówno podawanie dziecku odpowiedniej ilości płynów, wietrzenie pomieszczeń, przebywanie na świeżym powietrzu, jak i korzystanie z nawilżacza powietrza i nebulizatora.
Sprawdzonym domowym sposobem na suchy kaszel jest podawanie naturalnych syropów, zawierających składniki łagodzące, kojące i nawilżające. Najpopularniejsze są syrop z cebuli oraz z pędów sosny, niemniej warto przyrządzić również syrop z buraków lub tymianku. Syropy na bazie naturalnych składników dostępne są również w aptece. W przypadku suchego kaszlu sprawdzą się: syrop prawoślazowy, z babki lancetowatej i porostu islandzkiego.
Gdy naturalne metody nie pomagają, można rozważyć podanie syropu zawierającego substancje przeciwkaszlowe (butamiratu cytrynian, lewodropropizynę, dekstrometorfanu bromowodorek). Pamiętajmy jednak, że odruch kaszlowy jest sprzymierzeńcem i hamuje się go tylko wtedy, gdy jest szczególnie uporczywy (np. nocą).
Suchy kaszel u dziecka – kiedy pójść do lekarza?
Kiedy mimo stosowania domowych metod suchy kaszel nie ustępuje, konieczna będzie wizyta u lekarza. Być może pokasływanie to objaw innej choroby, która wymaga leczenia przyczynowego. Z pomocy specjalisty należy niezwłocznie skorzystać również wtedy, kiedy dojdą dodatkowe objawy, takie jak wysoka gorączka, duszność czy ogólne osłabienie.
Zwalczanie i leczenie duszącego suchego kaszlu
A co podać na suchy, męczący kaszel u dorosłego? Poza wymienionymi wyżej syropami, mamy do dyspozycji wiele innych rozwiązań.
Herbaty i napary łagodzące suchy kaszel
Dobrym sposobem na suchy kaszel jest picie ziołowych herbat i naparów o działaniu łagodzącym. Jakie surowce wybrać? Przeciwzapalnie zadziała herbata z szałwii lekarskiej (Salvia officinalis), tymianku pospolitego (Thymus vulgaris) czy rumianku pospolitego (Matricaria chamomilla). Z kolei nawilżająco – napar z korzenia prawoślazu (Althaea officinalis), podbiału pospolitego (Tussilago farfara) czy porostu islandzkiego (Lichen islandicus).
Inhalacje na uporczywy suchy kaszel u dorosłego
Regularne nawilżanie dróg oddechowych, m.in. poprzez inhalacje chlorkiem sodu, może pomóc w pozbyciu się suchego kaszlu.
Najbardziej uniwersalne działanie ma izotoniczny roztwór soli fizjologicznej (0,9 proc.): oczyszcza i nawilża drogi oddechowe. Można go stosować u dzieci i dorosłych. Przy suchym kaszlu dobrym wyborem będą też inhalacje z soli z dodatkiem kwasu hialuronowego, które nie tylko nawilżają, ale również łagodzą podrażnione drogi oddechowe. Nie zaleca się natomiast inhalacji z soli hipertonicznej – ją wykorzystuje się przy kaszlu mokrym.
Miód i inne naturalne produkty na suchy kaszel
Miód, oprócz tego, że jest naturalną skarbnicą cennych związków odżywczych, ma działanie powlekające. Dlatego łyżka miodu spożywana kilka razy dziennie będzie kojąca dla podrażnionych dróg oddechowych. Miód może również stanowić składnik naturalnych mikstur prozdrowotnych. Często spożywa się go w połączeniu z miodem i ciepłym mlekiem (pamiętajmy jednak, że mleko nie może być zbyt gorące – w temperaturze powyżej 50°C miód traci swoje właściwości). Napój można wzbogacić dodatkiem czosnku, imbiru, goździków lub kurkumy.
Ulgę w suchym kaszlu przyniesie również płukanka z siemienia lnianego, która łagodzi ból oraz pieczenie i drapanie w gardle. Siemię lniane pokrywa drogi oddechowe cienką warstwą śluzu, utrudniając patogenom przyleganie do nabłonka.
Jak zapobiegać pojawianiu się i rozwojowi suchego kaszlu?
Jeśli suchy kaszel spowodowany jest infekcją, jedyne, co możemy zrobić, aby zapobiegać jego rozwojowi, to dbać o odporność organizmu: stosować zdrową, zbilansowaną dietę, ograniczyć używki, włączyć aktywność fizyczną, wysypiać się i unikać stresów.
W przypadku jednak, gdy suchy kaszel jest objawem podrażnienia dróg oddechowych przez alergeny, suche powietrze, zanieczyszczenia czy dym tytoniowy, możemy ograniczyć ich niekorzystne oddziaływanie.
Utrzymywanie odpowiedniej wilgotności w pomieszczeniach
Jak już wspomniano, suchy kaszel to częsty objaw przesuszenia dróg oddechowych. Aby mu zapobiegać, warto zadbać o odpowiednie nawodnienie i wypijanie przynajmniej 1,5 litra płynów dziennie.
Elementem walki z suchym kaszlem jest również utrzymanie odpowiedniej wilgotności (40–60 proc.) w pomieszczeniach, w których przebywamy. W osiągnięciu optymalnych parametrów pomogą nam:
-
częste wietrzenie (uwaga – obserwujmy jakość powietrza za pomocą specjalnych aplikacji i zrezygnujmy z otwierania okien przy wysokim stężeniu zanieczyszczeń);
-
korzystanie z nawilżacza powietrza;
-
w sezonie grzewczym – rozwieszanie mokrych ręczników na grzejnikach;
-
hodowanie roślin doniczkowych.
Likwidowanie źródeł alergii
Suchy kaszel może być też objawem alergii. Jeśli wiemy, na jakie alergeny jesteśmy uczuleni, warto ograniczać kontakt z nimi, choć nie zawsze jest to możliwe.
Częstym alergenem są roztocza. Bytują i rozmnażają się w kurzu. W przypadku uczulenia na roztocza warto pozbyć się z domu zasłon i dywanów. Roztocza uwielbiają nasze łóżka, dlatego trzeba szczególnie dbać o higienę miejsca spania: często prać pościel, regularnie odkurzać materac i twarde elementy łóżka.
Równie często występuje alergia na pyłki, której objawy nasilają się wiosną i latem. Choć całkowite uniknięcie ekspozycji na te alergeny nie jest możliwe, istnieje wiele sposób jej ograniczenia.
-
Unikajmy przebywania na dworze w godzinach porannych (przed południem stężenie pyłków jest najwyższe). Z tego samego powodu wietrzmy mieszkanie wieczorem.
-
Na spacer wybierzmy się po opadach deszczu, dzięki któremu pyłki opadają i nie unoszą się w powietrzu.
-
Unikajmy kwitnących ogrodów i świeżo skoszonych trawników.
-
Po przyjściu z dworu pamiętajmy o prysznicu i zmianie ubrania – na włosach i odzieży przynosimy pyłki do domu.
-
Jeśli mamy taką możliwość – nie suszmy ubrań na zewnątrz. Dzięki temu unikniemy osiadania na nich pyłków.
-
Unikajmy kontaktu ze zwierzętami wychodzącymi na dwór, których sierść to świetny nośnik pyłków.
-
Gdy mimo działań zmierzających do unikania alergenów objawy uczulenia utrudniają funkcjonowanie, warto rozważyć odczulanie.
Suchy kaszel bez innych objawów – kiedy iść do lekarza?
Jeśli suchy kaszel nie reaguje na zastosowane metody leczenia: objawy nie ustępują po kilku dniach lub wręcz się nasilają – konieczna będzie wizyta u lekarza. Na podstawie zgłaszanych dolegliwości, a czasami zlecenia dodatkowych badań, specjalista może ustalić przyczynę suchego kaszlu. W przypadku alergii naturalne metody domowe złagodzą objawy, jednak najskuteczniejszym leczeniem będą leki antyhistaminowe. Wizyta u lekarza jest również konieczna, jeśli suchy kaszel jest objawem infekcji, która nie ustępuje po kilku dniach.
Artykuł sponsorowany
Piśmiennictwo:
P.V. Dicpinigaitis. Angiotensin-converting enzyme inhibitor-induced cough: ACCP evidence-based clinical practice guidelines. Chest, 29(1 Suppl), 2006.
M. Olszanecka-Glinianowicz, Z. Doniec, K. Schönknecht, A. Almgren-Rachtan. The herbal medicine containing of ivy leaf dry extract in the treatment of productive cough in children. Wiad Lek 73(4), 2020.
O. Oduwole, E.E. Udoh, A. Oyo-Ita, M.M. Meremikwu. Honey for acute cough in children. Cochrane Database Syst Rev 4(4), 2018.
H. Abuelgasim, C. Albury, J. Lee. Effectiveness of honey for symptomatic relief in upper respiratory tract infections: a systematic review and meta-analysis. BMJ Evid Based Med. 26(2), 2021.
G.L. Marseglia, S. Manti, E. Chiappini i in. Chronic cough in childhood: A systematic review for practical guidance by the Italian Society of Pediatric Allergy and Immunology. Allergol Immunopathol (Madr) 49(2), 2021.
Zobacz także:
- Skuteczne sposoby na suchy kaszel u dorosłych i dzieci
- Domowe sposoby na kaszel u dzieci i dorosłych. Jak poznać kaszel suchy i mokry? Sprawdź naturalne sposoby na kaszel!
- Duszący kaszel w nocy – domowe sposoby. Co pomaga?
- Leki na przeziębienie i grypę – co warto stosować w trakcie choroby
- Inhalacje z soli fizjologicznej – domowy sposób na walkę z objawami przeziębienia
