Nadciśnienie zalicza się do grona chorób cywilizacyjnych. Co to właściwie oznacza? Nadciśnienie tętnicze jest częściej spotykane w krajach wysoce rozwiniętych. Możesz je mieć i nawet o tym nie wiedzieć. Często rozwija się powoli i niezauważenie. Daje o sobie znać dopiero po czasie – wówczas staje się bardzo uciążliwa. Leczenie nadciśnienia w początkowej fazie przeważnie opiera się na zmianie stylu życia i diety. Jeżeli choroba jest bardziej rozwinięta, może być konieczne leczenie farmakologiczne.
Jakie ciśnienie jest niebezpieczne?
Czy wiesz, co to właściwie jest ciśnienie tętnicze? Jest to nic innego jak ciśnienie, które krew wywiera na ścianki tętnic. Oczywiście, może być ono różne w każdej części ciała i zależnie od sytuacji. Informacje o twoim zdrowiu uzyskuje się mierząc je w punktach, przez które przechodzą największe tętnice – najczęściej na ramieniu.
Normy ciśnienia
Wśród osób dorosłych, przyjmuje się następujące normy ciśnienia:
- ciśnienie optymalne: skurczowe – <120, rozkurczowe – <80;
- ciśnienie prawidłowe: skurczowe – 120-129, rozkurczowe – 80-84;
- ciśnienie wysokie prawidłowe: skurczowe – 130-139, rozkurczowe – 85-89;
- nadciśnienie I stopnia: skurczowe – 140-159, rozkurczowe – 90-99;
- podwyższone ciśnienie II stopnia: skurczowe – 160-179, rozkurczowe – 100-109;
- nadciśnienie tętnicze III stopnia: skurczowe – >180, rozkurczowe – >110.
Wartości te są inne wśród dzieci:
- noworodki do 28 dnia życia: skurczowe: 102, rozkurczowe – 55;
- dzieci pomiędzy 1 a 8 rokiem życia: skurczowe – 110, rozkurczowe – 75.
Monitorowanie ciśnienia to podstawa!
Warto regularnie mierzyć swoje ciśnienie – nawet domowym, mało precyzyjnym sprzętem. Da ci to wgląd w twój ogólny stan zdrowia. Będziesz też mógł szybko zareagować, gdy zauważysz jakiekolwiek niepokojące zmiany. Takie monitorowanie jest szczególnie zalecane, jeśli w twojej rodzinie istnieją tendencje do nadciśnienia.
Niewielkie lub sporadyczne odchylenia od powyższych wartości raczej nie są powodem do obaw. Jeśli natomiast zdarzają się często lub są dość spore – jest to dla ciebie znak ostrzegawczy. Jakie ciśnienie jest niebezpieczne? Zdecydowanie niższe lub wyższe niż wartość optymalna/prawidłowa jest już powodem do obaw. W początkowym stadium często wystarczy po prostu lepiej o siebie zadbać. Prawdopodobnie przyda ci się zmiana diety lub stylu życia. Niektóre objawy nadciśnienia mogą być jednak bardziej niepokojące i wymagają specjalistycznego leczenia.
Wysokie ciśnienie – objawy
Nadciśnienie to niestety dość częsta dolegliwość. Według badań POLSENIOR i LIPIDOGRAM, w Polsce objawy wysokiego ciśnienia wykazuje aż około 10,5-15 milionów osób w wieku 17-90 lat. Jak widać, wcale nie jest to choroba zarezerwowana dla osób starszych. Nie da się ustalić konkretnej liczby, ponieważ stale się zmienia. U większości chorych, nie występują właściwie żadne objawy nadciśnienia. Nie znaczy to jednak, że nie należy się nim w ogóle martwić. Bezobjawowe nadciśnienie jest znakiem ostrzegawczym, którego nie wolno ignorować.
Co może wskazywać na nadciśnienie tętnicze?
W niektórych przypadkach, mogą pojawiać się następujące objawy wysokiego ciśnienia:
- pulsujące bóle głowy;
- szumy w uszach;
- zawroty głowy;
- zaburzenia widzenia;
- zwiększona potliwość;
- uciążliwy ból w klatce piersiowej i kołatanie serca;
- przewlekłe osłabienie lub szybkie męczenie się nawet podczas niewielkiego wysiłku;
- zaburzenia snu;
- omdlenia;
- nudności lub wymioty.
Nieleczone nadciśnienie może skutkować różnymi powikłaniami pracy różnych narządów.
Na jakie choroby może wskazywać podwyższone ciśnienie?
Jeśli nie mierzysz swojego ciśnienia regularnie, możesz dowiedzieć się o nim przypadkowo, podczas innych badań kontrolnych. Podwyższone ciśnienie może być powiązane, m.in. z:
- nieprawidłowym wynikiem badania dna oka;
- powiększeniem nerek;
- przerostem lewej komory serca;
- szmerami sercowymi lub naczyniowymi;
- różnymi wartościami ciśnienia pomiędzy lewym a prawym ramieniem;
- znacznie niższym ciśnieniem krwi w kończynach dolnych niż górnych.
Nieleczone ciśnienie – do czego może prowadzić?
Zbagatelizowane i nieleczone nadciśnienie grozi rozwojem innych objawów i schorzeń. Powstają one przez długotrwałe, wysokie ciśnienie krwi. Oddziałuje to na narządy wewnętrzne i powoduje różnego typu uszkodzenia. W takim przypadku, jesteś narażony na:
- zakłócenia funkcjonowania nerek;
- problemy z widzeniem;
- obrzęk kończyn i uczucie mrowienia lub wychłodzenia;
- wyraźny spadek sprawności intelektualnej;
- zaburzenia czucia, równowagi i prawidłowego poruszania się.
Przyczyny nadciśnienia
Rozpoznałeś u siebie objawy nadciśnienia? Co może być tego powodem? Przyczyny nadciśnienia są różne. Nie wszystkie da się jednoznacznie ustalić. Naukowcy wyróżniają nadciśnienie pierwotne i wtórne. Wśród znacznej większości chorych, jest to ten pierwszy rodzaj. W takim przypadku, bardzo ciężko jest wyznaczyć konkretną przyczynę podwyższonego ciśnienia. Mogą to być zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne.
Z kolei przyczyny nadciśnienia wtórnego znacznie łatwiej ustalić. W takich przypadkach, objaw ten wiąże się z inną chorobą. Mogą to być różne schorzenia, które zaatakowały któryś z twoich narządów lub naczyń tętniczych.
Nadciśnienie wtórne – przyczyny
Najczęstsze dolegliwości charakterystyczne dla nadciśnienia wtórnego to:
- choroby nerek;
- nieprawidłowości działania tętnic;
- obturacyjny bezdech senny;
- rzucawka;
- zwężenie aorty;
- zwiększona ilość płynu wewnątrznaczyniowego;
- schorzenia gruczołów wydzielających hormony do krwi;
- nieprawidłowości działania układu nerwowego;
- przyjmowanie niektórych leków (np. antykoncepcja, inhibitory, kortykosteroidy, i inne);
- używanie narkotyków;
- zatrucia metalami ciężkimi;
- nadużywanie alkoholu i papierosów.
Czynniki zwiększające ryzyko wysokiego ciśnienia
Istnieją też czynniki zwiększające prawdopodobieństwo nadciśnienia. Należą do nich:
- przewlekły stres – częsty, w dużym natężeniu i bez odpowiedniego wypoczynku;
- nadwaga i otyłość;
- niewystarczająca ilość dziennego ruchu;
- nietolerancja glukozy;
- występowanie choroby sercowo-naczyniowej w twojej najbliższej rodzinie,
- wiek – dla kobiet jest to przekroczenie 65. roku życia, dla mężczyzn 55.
Jeśli jesteś mężczyzną, jesteś niestety znacznie bardziej podatny na zachorowanie na nadciśnienie. Kobiety rzadziej cierpią na tę dolegliwość.
Badania diagnostyczne przy podwyższonym ciśnieniu
Zanim rozpoczniesz leczenie nadciśnienia, warto wykonać najpierw kilka dodatkowych badań. Dzięki temu, lekarz może dokładniej określić podłoże choroby i dopasować odpowiednie leczenie. Zaleca się przede wszystkim regularne mierzenie ciśnienia w domu, EKG, morfologię krwi, badanie biochemiczne krwi oraz moczu. Jeśli diagnostykę masz już za sobą, czas zastanowić się – jak wygląda leczenie nadciśnienia?
Wysokie ciśnienie – co robić?
Nawet nadciśnienie pierwotne, czyli takie bez wyraźnej przyczyny, da się w pewnym stopniu ograniczyć. Niektóre czynniki – jedzenie, nawyki życiowe – sprzyjają wysokiemu ciśnieniu i mogą zaostrzać jego objawy. Nieleczone podwyższone ciśnienie prowadzi do wielu poważnych powikłań. Dlatego powinieneś jak najszybciej podjąć wszelkie możliwe kroki, które przyczynią się do unormalizowania twojego ciśnienia krwi.
Czy da się obniżyć ciśnienie domowym sposobem?
Zauważyłeś u siebie objawy wysokiego ciśnienia? Co robić, aby temu zaradzić? Istnieje kilka domowych sposobów, które pozwolą ci skutecznie obniżyć ciśnienie. Profilaktyka nadciśnienia jest bardzo ważna. Stosowana systematycznie, może okazać się niezwykle skuteczna. Pamiętaj jednak, że powinny to być trwałe zmiany.
Domowe sposoby na obniżenie ciśnienia
Przede wszystkim musisz porzucić wszelkie nałogi, które szkodzą twojemu zdrowiu. Koniecznie zrezygnuj z alkoholu i papierosów. Niezbędna będzie też aktywność fizyczna oraz odpowiednia dieta. Jeśli cierpisz na nadwagę, zajmij się w tym w pierwszej kolejności. Dobrze się składa – metody na schudnięcie i na obniżenie ciśnienia są do siebie bardzo zbliżone.
Prawidłowe BMI waha się pomiędzy wartością 18 a 25. Jeśli twój współczynnik wynosi więcej niż 25 kg/m2, jesteś mocno narażony na nadciśnienie. Nawet jeżeli nie zdiagnozowano go jeszcze u ciebie – jesteś zagrożony. Nadwaga i otyłość mogą powodować nie tylko nadciśnienie, lecz także inne poważne choroby towarzyszące.
Wzmożony ruch przy nadciśnieniu może wydawać ci się sprzeczny z logiką. Jednak w rzeczywistości aktywność fizyczna jest niezbędna do zachowania zdrowej kondycji całego ciała. Jest to najlepszy sposób na walkę z otyłością. Co więcej, wprowadzając w swój plan dnia odrobinę ruchu, wspomagasz pracę serca i wszystkich organów wewnętrznych. Aktywność fizyczna obniża ciśnienie krwi, pomaga regulować zaburzenia lipidowe oraz wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe.
Stres a nadciśnienie
Nie bagatelizuj też roli stresu w kwestii podwyższonego ciśnienia. Jest to czynnik, który może wydawać się błahy, lecz w rzeczywistości mocno obciąża organizm. Negatywnie wpływa praktycznie na wszystkie funkcje twojego ciała. Nadciśnienie jest w wielu przypadkach bezpośrednim skutkiem ciągłego życia w stresie.
Jak szybko obniżyć ciśnienie domowym sposobem?
Naucz się skutecznych technik radzenia sobie ze stresem:
- medytacja – wystarczy kilka minut, aby uspokoić swój organizm;
- świadomy, głęboki oddech – praktyka takiego oddechu pomoże ci poradzić sobie z każdą niepokojącą sytuacją;
- ulubiona aktywność fizyczna – może to być spacer na świeżym powietrzu lub relaksacyjna joga – cokolwiek sprawi ci przyjemność i odciągnie twój umysł od pracy;
- kontakt z naturą i zwierzętami – jeśli masz w domu pupila, pobaw się z nim lub weź go na spacer.
Oprócz leków na nadciśnienie, są to jedne z niewielu sposób na stosunkowo szybkie obniżenie ciśnienia. Większość metod sprowadza się do zmian stylu życia, do których należy podchodzić systematycznie.
Co jeść na obniżenie ciśnienia?
Jadłospis na nadciśnienie powinien zawierać duże ilości świeżych warzyw i owoców. Świetnie sprawdzi się tu dieta śródziemnomorska.
Co jeść na obniżenie ciśnienia? Poznaj nasze wskazówki odnośnie diety na nadciśnienie:
- ogranicz dzienną ilość sodu do 5 gramów na dobę – jego największe ilości znajdują się w produktach przetworzonych;
- jeśli chodzi o produkty zbożowe, wybieraj te z mąki pełnoziarnistej – unikaj produktów smażonych, słodkich i słonych;
- wybieraj chude produkty mleczne, fermentowane i bez cukru; sery żółte, pleśniowe, topione i inne tłuste produkty nie wchodzą w grę;
- jajka jedz w formie ugotowanej na miękko – unikaj jajek smażonych;
- wybieraj tylko chude mięsa, staraj się ograniczyć ich ilość w swoim jadłospisie – cielęcina, kurczak, indyk; tłuste mięsa całkowicie wyklucz z diety;
- w kwestii ryb również postaw na chude gatunki i owoce morza;
- oleje są dla ciebie dozwolone, ale tylko w kontrolowanych ilościach – lepsze będą nierafinowane tłuszcze roślinne spożywane na zimno; unikaj potraw smażonych, szczególnie na głębokim tłuszczu;
- owoce i warzywa jedz świeże, gotowane, duszone lub grillowane na małej ilości oleju;
- cukier i słodkie potrawy możesz spożywać w bardzo niewielkich ilościach – tak samo jak dobrej jakości sól;
- unikaj mieszanek przypraw z dużą ilością soli oraz ostrych i tłustych sosów.
Niewskazane są też jakiekolwiek słodkie napoje, kawa i alkohol. Jeśli już decydujesz się na tego typu produkty, ogranicz się do wersji bez cukru lub po prostu staraj się mniej słodzić. Zbyt częste picie mocnej kawy i innych produktów kofeinowych niepotrzebnie podwyższa ciśnienie. Jeśli chorujesz na nadciśnienie, może to wywołać u ciebie niepożądane skutki.
Leczenie nadciśnienia
Nadciśnienie leczy się spersonalizowanymi metodami. Aby określić, jakie powinny one być w twoim przypadku, udaj się do lekarza specjalisty. Leczenie nadciśnienia zależy od twoich pomiarów, rodzaju nadciśnienia, ewentualnych chorób współistniejących i powikłań, twojego wieku i ogólnego stanu zdrowia.
Farmakologiczne leczenie podwyższonego ciśnienia jest konieczne dopiero w sytuacjach, gdy zmiany stylu życia nie przynoszą efektów lub gdy nadciśnienie jest bardzo wysokie. Lekarze najczęściej zalecają leki hipotensyjne, czyli:
- diuretyki;
- betablokery;
- inhibitory ACE;
- blokery kanału wapniowego;
- blokery receptora angiotensyny.
Nigdy nie stosuj leków na nadciśnienie na własną rękę. Samodzielna diagnoza nie jest wystarczającą podstawą do wdrożenia leczenia. Nieprawidłowe dawkowanie może wyrządzić ci więcej szkód niż pożytku.
Nadciśnienie może prowadzić do różnych nieprzyjemnych chorób. Możesz nie dopuścić do tych poważnych dolegliwości zdrowotnych, jeśli zastosujesz odpowiednią profilaktykę. Najważniejsze są korzystne zmiany w diecie i codzienny ruch. Przestrzegaj ogólnych zasad zdrowego odżywiania i postaraj się utrzymać swoje BMI w normie. Jeśli mimo tego twoje nadciśnienie wciąż daje o sobie znać – udaj się do lekarza. Nie zabieraj się za diagnostykę ani leczenie na własną rękę.
Zobacz także:
- Domowe sposoby na obniżenie ciśnienia krwi – jak obniżyć ciśnienie tętnicze krwi?
- Co obniża ciśnienie? Sposoby na walkę z wysokim ciśnieniem
- Leki na nadciśnienie mogą chronić zakażonych koronawirusem przed śmiercią
- Leki na nadciśnienie – rodzaje i efekty działania. Jak wybrać bezpieczny lek dla siebie?
- Zioła na nadciśnienie – naturalny sposób na obniżenie ciśnienia
