Zespół serotoninowy – czym jest i jakie są jego objawy? Co robić w przypadku wstrząsu serotoninowego?

Wstrząs serotoninowy – przyczyny

Najprościej rzecz ujmując, zespół serotoninowy powodowany jest nadmiarem serotoniny w organizmie. Taki stan może być wywołany zażywaniem niektórych leków SSRI, w tym np. sertraliny lub fluoksetyny. Są to substancje, które silnie oddziałują na receptory serotoninowe. Rzadziej, zwiększenie poziomu serotoniny przypisuje się innym lekom. Mogą to być:

• środki przeciwwymiotne;
• środki przeciwkaszlowe;
• środki przeciwbólowe;
• niektóre tabletki na migrenę. 

Poważny wstrząs serotoninowy można także doświadczyć po użyciu niektórych narkotyków. Należą do nich: LSD, amfetamina, kokaina i ecstasy. 

Czasem zespół serotoninowy występuje też u niemowląt. Na tę dolegliwość narażone są dzieci, których matki zażywały którąkolwiek z wyżej wymienionych substancji. 

Częstotliwość występowania wstrząsu serotoninowego

Częstotliwość występowania wstrząsu serotoninowego nie jest dokładnie znana. Jednak nie jest to zbyt powszechne zjawisko. Można oszacować, że zespół serotoninowy pojawia się u około 1% pacjentów stosujących leki SSRI. Skąd wiadomo, że właśnie odczuwasz zespół serotoninowy i jak sobie z nim radzić? Czytaj dalej, aby się dowiedzieć!

Zespół serotoninowy – rodzaje objawów

Objawy zespołu serotoninowego dzielą się na trzy kategorie: 

• somatyczne;
• psychiczne;
• dotyczące układu autonomicznego. 

Wyróżnia się łagodny, umiarkowany i ciężki zespół serotoninowy. Każdy z nich rozwija się bardzo szybko. W skrajnych przypadkach, zespół serotoninowy skutkuje zaburzeniami świadomości, sztywnością mięśni, hipertermią, a nawet śmiercią. Dlatego tak istotna jest błyskawiczne rozpoznanie choroby i szybka reakcja.

Zespół serotoninowy – objawy

Somatyczne objawy zespołu serotoninowego zaburzają różne funkcje organizmu. Może to być na przykład upośledzone działanie układu nerwowo-mięśniowego. Wiążą się z tym ruchy miokloniczne, sztywność mięśni, drżenia lub skurcze. Przy zespole serotoninowym, możesz odczuwać też kwasicę metaboliczną, niewydolność nerek, drgawki, a nawet rozpad komórek mięśniowych. Niektórych pacjentów spotyka także zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. Nie należy więc bagatelizować tego problemu.

Objawy psychiczne wstrząsu serotoninowego również są bardzo poważne. Możesz odczuwać wzmożony niepokój, pobudzenie, hipomanię. W skrajnych przypadkach powstają także omamy, a nawet śpiączka.

Zespół serotoninowy wykazuje też widoczne objawy w układzie autonomicznym. Często występuje wysoka gorączka, która może prowadzić nawet do hiperpireksji. Jest to bardzo groźny dla organizmu stan, w którym temperatura ciała przekracza 41 stopni. Możesz cierpieć też na biegunkę, nudności, dreszcze, zwiększoną potliwość, wymioty lub tachykardię.

Zespół serotoninowy – diagnostyka

Niestety, nie istnieje żaden test umożliwiający wykrycie zespołu serotoninowego. Badania laboratoryjne nie są w stanie wykazać obecności nadmiernej ilości serotoniny. Dzisiejsza diagnostyka opiera się przede wszystkim na obserwacji typowych objawów. Dla lekarza niezbędna jest również informacja o tym, czy pacjent zażywał jakiekolwiek substancje wpływające na poziom serotoniny. Przeważnie zespół serotoninowy potwierdza się po wykryciu 3 lub więcej powyższych objawów.

Zespół serotoninowy – ile trwa?

Wstrząs serotoninowy następuje bardzo szybko. Objawy zaczynają się w przeciągu zaledwie kilku godzin. Jeśli zastosujesz odpowiednie leczenie, to zespół serotoninowy zacznie ustępować po około 24 godzinach. W przypadku bardziej łagodnych napadów, może wystarczyć już 6 godzin. Brak reakcji może mieć poważne, nieodwracalne skutki. Aby objawy wstrząsu serotoninowego ustąpiły, niezwłocznie udaj się do lekarza.

Zespół serotoninowy – co robić?

Zauważyłeś objawy zespołu serotoninowego? Co robić? Przy wstrząsie serotoninowym niezbędna jest przede wszystkim szybka i odpowiednia reakcja. Jeśli dostrzegasz u siebie którekolwiek z wyżej opisanych objawów, natychmiast odstaw leki serotoninergiczne. To podstawowy krok do szybkiego powrotu do zdrowia. Musisz też jak najszybciej zadbać o stabilizację niezbędnych parametrów życiowych. Pamiętaj, że poziom tlenu w twoim organizmie nie może spaść poniżej 93 procent. Jeżeli jest to w twoim przypadku możliwe, jak najszybciej zastosuj leki odwracające działanie serotoniny. 

Zespół serotoninowy – leczenie

W łagodniejszych przypadkach leczenie zespołu serotoninowego może polegać wyłącznie na odstawieniu leków, które go spowodowały. Jest to możliwe tylko przy bardzo szybkiej reakcji i delikatniejszych objawach. Jeśli ciebie lub bliską ci osobę dotknęła ta choroba w bardziej zaawansowanej formie, konieczne będzie profesjonalne leczenie. Często stosuje się cyproheptadynę lub chloropromazynę. To antagoniści serotoniny. Substancje te zdecydowanie zmniejszają śmiertelność i hipertermię.

Lekarze zalecają także stosowanie objawowego leczenia zespołu serotoninowego. Dobrze sprawdzą się leki obniżające ciśnienie krwi oraz te zwalczające tachykardię. Niezbędna jest szybka reakcja w obliczu wysokiej gorączki. Temperatura znacznie przekraczająca 40 stopni może nawet zagrażać życiu. Na nic nie zdadzą się jednak leki przeciwgorączkowe. Konieczne będą zimne okłady i substancje zmniejszające napięcie mięśniowe. Niezwykle rzadko zdarza się, że zespół serotoninowy ma poważne, długotrwałe lub śmiertelne skutki. Choroba ta staje się bardzo niebezpieczna tylko, gdy nie zostanie podjęta odpowiednia terapia. Leczenie zespołu serotoninowego pod okiem specjalisty przebiega dość szybko. Objawy potrafią niekiedy zniknąć tak prędko, jak się pojawiły. U osób odpowiednio leczonych, śmiertelność wynosi mniej niż 1%.

Zobacz także:

• Domowe sposoby na zespół niespokojnych nóg (RLS) – przyczyny i leczenie. Jak łagodzić syndrom poruszania nogami?
• Choroba XXI wieku, czyli Zespół Suchego Oka
• Kobiece sposoby na PMS (zespół dolegliwości związany z miesiączką)
• Zespół jelita nadwrażliwego – dieta, porady, informacje
• Leki na przeziębienie i grypę – co warto stosować w trakcie choroby