Zespół jelita nadwrażliwego – dieta, porady, informacje

Bóle brzucha i zaburzenia oddawania stolca, to najczęstsze objawy tego schorzenia. Przez wzgląd na to, może dotyczyć wielu osób, twierdzących, że ,,to tylko niestrawność”. Czym jest zespół jelita nadwrażliwego? Dieta powinna być przygotowana przez dietetyka czy można samemu sobie radzić? Na te oraz więcej pytań otrzymasz odpowiedź, jeśli przeczytasz artykuł do końca. Zadbaj o siebie od wewnątrz, a dobre samopoczucie i nastrój będą w twoim życiu każdego dnia.

Czym jest zespół jelita nadwrażliwego i kogo dotyka?

Zespół jelita nadwrażliwego nazywany jest w skrócie IBS – irritable bowel syndrome. Jest to przewlekła czynnościowa choroba układu pokarmowego. Charakteryzuje się tym, że bóle brzucha są zazwyczaj zlokalizowane w tej samej okolicy. Ma to miejsce po lewej stronie podbrzusza. Co istotne, objawy nasilają się po posiłku.

Istnieją trzy postacie zespołu jelita nadwrażliwego (drażliwego), są to:

• zaparciowa;
• biegunkowa;
• mieszana (naprzemienne występują zaparcia lub biegunka).

Kto jest narażony na problem, jakim jest zespół jelita drażliwego?

Ta choroba dotyczy częściej osób dorosłych. Wśród nich cierpi na to schorzenie między 12, a 20% osób. Najwięcej osób choruje po 30. i 40. roku życia. Osobami z zespołem jelita drażliwego są częściej kobiety niż mężczyźni.

Przyczyny powstawania tego schorzenia lub predysponujące do niego nie są oczywiste ani nie są potwierdzone naukowo.

Istnieje jednak szereg dolegliwości, które mogą pobudzać organizm do powstania IBS, a są to:

• przebyte infekcje układu pokarmowego;
• zaburzenie motoryki jelit oraz ich układu nerwowego;
• czynniki: genetyczne, żywieniowe, psychogenne.

Zespół jelita drażliwego – objawy

Schorzenie, jakim jest zespół jelita nadwrażliwego, objawia się w taki sposób, że nietrudno o ich zlekceważenie. Leczenie zespołu jelita drażliwego należy rozpocząć wtedy, kiedy diagnoza będzie pewna. Warto zwrócić uwagę na fakt, że objawy powinny utrzymywać się przez co najmniej 3 miesiące.

Objawy zespołu jelita drażliwego, to:

• zaparcia;
• biegunka;
• występowanie naprzemiennie zaparć lub biegunki;
• zaburzenie rytmu wypróżnień;
• przewlekłe uczucie zmęczenia;
• wzdęcia;
• śluz w kale;
• zgaga;
• wymioty;
• nudności.

Zespół jelita nadwrażliwego – dieta i czego w niej unikać?

Indywidualnie dobrana dieta, to rzecz, jaką powinna otrzymać od specjalisty każda osoba cierpiąca na zespół jelita nadwrażliwego. Dieta w IBS jest bardzo ważna. Tutaj nie chodzi o redukcję wagi, tylko o poprawę zdrowia i samopoczucia. Zanim dieta w zespole jelita drażliwego będzie wprowadzona, należy sporządzać przez kilka dni notatki, w których zapisane będą produkty, po których czujesz się gorzej oraz, po których występują bóle jamy brzusznej. W tym momencie nieoceniona jest rola dietetyka. W profesjonalny sposób zachowa on balans w dostarczanych organizmowi substancjach odżywczych, takich jak: białka, tłuszcze, węglowodany, cukry (zdrowe, występujące naturalnie w owocach) oraz szeregu witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania zdrowego człowieka.

O czym należy pamiętać?

1. Jedz regularnie, pięć posiłków dziennie o regularnych porach.
2. Smażenie zastąp gotowaniem (warto też gotować na parze), duszeniem czy pieczeniem.
3. Unikaj spożycia produktów wzdymających.
4. Znacząco ogranicz alkohol, napoje, gazowane, mocną kawę i herbatę.
5. Zależnie od tego, w jakiej postaci występuje zespół jelita nadwrażliwego, dieta może nieco się różnić. Wygląda to następująco:

• biegunka – dieta lekkostrawna: ograniczony w jedzeniu tłuszcz, błonnik pokarmowy; zastąpić go należy błonnikiem rozpuszczalnym znajdującym się w: młodych warzywach, miąższu owoców, płatkach owsianych błyskawicznych;
• zaparcia – dieta bogatoresztkowa: zwiększona ilość spożywanego błonnika rozpuszczalnego oraz nierozpuszczalnego aż do 30-50 g dziennie; znajduje się w: pieczywie, makaronie pełnoziarnistym oraz na przykład w kaszy gryczanej czy ryżu brązowym.

Czego nie jeść w tej diecie?

Istnieje szereg produktów, których nie powinno się spożywać. Warto wykluczyć, chociaż część z nich, żeby twój przewód pokarmowy odetchnął z ulgą.

Oto kilka cennych wskazówek:

1. Unikaj produktów wzdymających: czosnek, cebula, kapusta, ziemniaki, jajka.
2. Niektóre rośliny strączkowe, choć są bardzo zdrowe, to również są niewskazane, a są to: groch, fasola, bób.
3. Nie jedz słodyczy, a w szczególności czekolady.
4. Smaczne i zdrowe orzechy, również w takim przypadku, powinny być zjadane w małej ilości.
5. Należy spożywać posiłki z mniejszą ilością owoców i warzyw, które często powodują wzdęcia.
6. Ogranicz spożywanie produktów mlecznych (zły wpływ laktozy zawartej w mleku krowim, na osobę z zespołem jelita nadwrażliwego).
7. Nie jedz tłustego mięsa i wędlin, które często u pacjentów z IBS powodują silny ból brzucha od razu po spożyciu danego produktu.

Zespół jelita drażliwego – dieta FODMAP

Najczęściej spotykaną metodą leczenia zespołu jelita drażliwego, jest dieta FODMAP. Tłumacząc z języka angielskiego, ta tajemniczo brzmiąca nazwa, oznacza grupę węglowodanów, które za pomocą diety będą eliminowane. A czym się charakteryzują?

• są słabo wchłanialne;
• szybko fermentują;
• są odpowiedzialne za większość objawów jelita drażliwego;
• wśród nich są: fruktoza, laktoza, poliole, fruktany i galaktany.

Trzy etapy diety FODMAP

Na początku rozpoczyna się duże ograniczenie produktów niewskazanych. Takie spożywanie produktów o niskiej zawartości FODMAP (trwa 2-4 tygodnie). Przez kolejne 8-12 tygodni wprowadza się ponownie znaczną ilość produktów bogatych w FODMAP. Należy to robić stopniowo, monitorując równocześnie ewentualne objawy niepożądane. Każdy nowy produkt wprowadzany jest co trzy dni. W przypadku, gdy organizm go zaakceptuje i nie da żadnych nieprzyjemnych objawów, to wówczas może pozostać w diecie.

W ostatnim etapie należy udać się do specjalisty, żeby ustalił indywidualnie dopasowaną dietę wykluczającą produkty, które u tej danej osoby wywołują dolegliwości.

Jakie produkty warto jeść chorując na IBS?

Najistotniejsze jest to, aby ograniczać dość znacznie ilość spożywanych węglowodanów.

Najczęściej są polecane produkty zawierające:

• produkty zbożowe: mąka owsiana i kukurydziana, pieczywo (bez pszenicy, żyta oraz jęczmienia), ryż, komosa ryżowa, płatki (ryżowe, owsiane, kukurydziane);
• warzywa: marchew, ogórek, sałata, ziemniak, cukinia, pomidor, bakłażan, fasolka szparagowa;
• owoce: cytryna, banany, winogrona, truskawki, maliny, pomarańcza, ananas, grejpfrut;
• nabiał: mleko i przetwory bez laktozy, ser żółty, mozzarella, brie, feta;
• przekąski: orzechy włoskie i makadamia, pestki dyni, ciemna czekolada.

Kiedy chorujesz na zespół jelita drażliwego, niezbędne w osiągnięciu dobrego samopoczucia są zalecenia lekarza gastrologa lub dietetyka. Obserwuj swój organizm i zwróć szczególną uwagę na to, co ostatnio zjadłeś, a co mogło spowodować nasilenie objawów.

Zobacz także:

• Dieta FODMAP – zasady, przykładowy jadłospis. Dieta low-FODMAP to idealne remedium na objawy zespołu jelita drażliwego IBS!
• SIBO – dieta na zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Wylecz się dietą low-FODMAP!
• Choroba XXI wieku, czyli Zespół Suchego Oka
• Celiakia – dieta bezglutenowa w leczeniu celiakii
• Dieta bogatoresztkowa – bezcenny błonnik w jadłospisie