Choroba lokomocyjna – inaczej kinetoza – może wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej dotyka dzieci między 2. a 12. rokiem życia. Objawy kinetozy pojawiają się w trakcie przemieszczania na skutek zaburzeń odczuwania ruchu ciała przez różne zmysły. W praktyce może wyglądać to tak, że podczas jazdy samochodem twój błędnik wysyła informację do mózgu o ruchu, a wzrok w tym czasie nie rejestruje żadnego przyspieszenia. Pojawia się swoisty chaos informacyjny, który zaburza pracę mózgu, a ty z tego powodu odczuwasz przykre dolegliwości.

Choroba lokomocyjna – co ją wywołuje?

Główna przyczyna tkwi w podrażnionym błędniku – części ucha środkowego, która odpowiada za zmysł ruchu i równowagi. To dzięki niej jesteś w stanie prawidłowo określić położenie twojego ciała, nawet jeśli na chwilę zamkniesz oczy. Oprócz błędnika na układ równowagi składają się także:

  • wzrok;
  • nerwy czuciowe – przekazują sygnały z błędnika do kory mózgowej;
  • obrazy rejestrowane przez oko.

Odbierane przez błędnik odczuwanie ruchu weryfikuje wzrok oraz receptory czucia głębokiego, które odpowiedzialne są za wrażenie dotykowe. Jak już wcześniej stwierdziliśmy, w przypadku choroby lokomocyjnej dochodzi do zaburzeń w odbieraniu bodźców przez poszczególne zmysły. Podczas wspomnianej już jazdy samochodem, spoglądając przez okno, widzisz, że jesteś w ruchu, natomiast zmysł równowagi wysyła sygnał do mózgu, że siedzisz w fotelu. Na skutek tych błędnych sygnałów, pojawiają się nieprzyjemne dolegliwości. 

Zobacz też:
Nieżyt nosa niejedno ma oblicze. Jakie są przyczyny chronicznego kataru i jak go leczyć?

Objawy choroby lokomocyjnej

Do najczęściej występujących dolegliwości związanych z kinetozą, zaliczamy:

  • zawroty głowy;
  • nudności;
  • wymioty;
  • biegunkę;
  • osłabienie;
  • ziewanie;
  • potliwość;
  • bladość skóry;
  • ból głowy;
  • szumy uszne.

Wyżej wymienione objawy ustąpią, gdy tylko opuścisz środek lokomocji. Po wyjściu na świeże powietrze możesz jeszcze przez kilka minut odczuwać mdłości oraz chwiejność podczas chodzenia. Choroba lokomocyjna u dzieci częściej niż u dorosłych wywołuje wymioty. Może to doprowadzić do odwodnienia, dlatego w skrajnych wypadkach nie obędzie się bez wizyty u lekarza i nawadniania dziecka płynami z elektrolitami.

Choroba lokomocyjna u niemowląt ‒ jak chronić malucha?

Rozpoznanie choroby lokomocyjnej u niemowląt może być dość trudnym zadaniem. O ile kilkulatek powie wprost, że czuje się źle, to dla kilkumiesięcznego maluszka nie będzie to takie proste. Swoje niezadowolenie okaże zapewne płaczem i rozdrażnieniem. Bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie kinetozy i wykluczenie np. zatrucia. Objawy choroby lokomocyjnej u dzieci i niemowląt przypominają bowiem dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

W trakcie podróży zaleca się, aby ograniczyć karmienie pociech. Starsze dzieci powinny powstrzymać się od słodkich przekąsek na napojów gazowanych. Dobrze jest też zapewnić dzieciom regularny dostęp do świeżego powietrza. Przed dłuższą podróżą, np. wakacyjną, warto zastanowić się nad zajęciem dla dzieci, aby odwrócić ich uwagę od złego samopoczucia. Mogą to być np. wspólne śpiewanie piosenek lub gry słowne.

Choroba lokomocyjna ‒ jak zmniejszyć przykre dolegliwości?

Natężenie objawów kinetozy może też zależeć od czynników zewnętrznych, np. zapachu benzyny, hałasu, stężenia tlenu w powietrzu, temperatury w pojeździe. Kilka prostych rad pomoże ci zmniejszyć intensywność dokuczliwych objawów:

  1. Zawsze siadaj przodem do kierunku jazdy.
  2. W autobusie unikaj miejsca na tzw. kole, aby zmniejszyć odczuwalność wstrząsów podczas jazdy.
  3. Przed podróżą zjedz lekki posiłek. Unikaj kawy i napojów gazowanych. 
  4. W czasie jazdy postaraj się patrzeć w jeden punkt w krajobrazie.
  5. Unikaj częstych ruchów głową, aby nie podrażniać dodatkowo błędnika.
  6. W czasie jazdy przyjmij pozycję półleżącą.
  7. Nie czytaj gazety. Skup się na rozmowie lub słuchaniu muzyki. 
  8. W trakcie podróży rób częste postoje, by zaczerpnąć świeżego powietrza.
Zobacz też:
Dna moczanowa – jak rozpoznać rozwijający się artretyzm? Czy grozi Ci podagra?

Jak sobie radzić z kinetozą? 

Objawy choroby lokomocyjnej łagodzą leki dostępne bez recepty. Zażywa się je pół godziny przed planowaną podróżą. Preparaty te zawierają substancje antyhistaminowe, które działają przeciwwymiotnie i uspokajająco. Podanie tych leków wymaga jednak konsultacji z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ wielu z tych preparatów nie można podawać dzieciom poniżej 3. roku życia ani kobietom w ciąży. 

Alternatywnie można stosować niefarmakologiczne metody, np. opaskę uciskową na nadgarstek. Jej działanie opiera się na akupresurze. W tym konkretnym przypadku opaska wywiera delikatny nacisk na punkt na nadgarstku odpowiedzialny za hamowanie mdłości i wymiotów. Na nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego dobrze jest też ssać cukierki imbirowe. 

Każdy ma indywidualną wrażliwość na ruch, dlatego nie wszyscy podczas jazdy samochodem lub pociągiem doświadczają choroby lokomocyjnej. Pocieszający jest fakt, że wiele dzieci zwyczajnie wyrasta z kinetozy lub z wiekiem objawy nie są już tak dokuczliwe. Ważne, abyś pamiętał o zasadach, które pomogą zmniejszyć dolegliwości, a zwiększyć komfort podróży

Zobacz także:

O autorze

Adam Zieliński

Student ostatniego roku medycyny kultywujący rodzinne tradycje i wartości związane z wykonywaniem zawodów medycznych. Chęć i możliwość niesienia pomocy innym to więcej niż profesja, to prawdziwa pasja, podobnie jak dzielenie się zdobytą wiedzą. Prywatnie mąż i tata dwuletniego letniego syna, dla którego chce być wzorem do naśladowania.

Zobacz wszystkie artykuły