Afty to bolesne owrzodzenia, które występują na powierzchni błony śluzowej jamy ustnej, języku, podniebieniu miękkim i na wargach. Są pokryte białym nalotem i otoczone zaczerwienieniem, które świadczy o stanie zapalnym. Przedstawiamy domowe sposoby na afty, które były stosowane już przez nasze babcie.
Czym jest afta? Objawy
Afty to małe, bolesne owrzodzenia pojawiające się na wewnętrznej stronie policzków, języku i podniebieniu. Zaczerwienienie wokół wskazuje na stan zapalny. Może im towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych. Zazwyczaj afty występują pojedynczo, ale mogą też pojawiać się w większych skupiskach. Wyróżniamy afty małe, afty duże i dziecięce. W miejscu, w którym się pojawią, może występować wcześniej swędzenie i pieczenie. Domowe metody pomagają pozbyć się aft.
Przyczyny powstawania aft
Ryzyko wystąpienia aft zwiększa się w stanach obniżonej odporności organizmu. Afty mogą powstawać z różnych powodów.
Główne przyczyny występowania aft to:
- niewłaściwa higiena jamy ustnej;
- czynniki genetyczne;
- wysoko przetworzona żywność;
- niedobory witamin i pierwiastków;
- alergie;
- spożywanie nieumytych owoców;
- choroby zębów;
- urazy mechaniczne;
- zbyt mocne szczotkowanie zębów;
- niewłaściwie dopasowana proteza zębowa;
- zbyt duża ilość cukru i węglowodanów w diecie, co zaburza pH jamy ustnej;
- zaburzenia hormonalne;
- opryszczka;
- przewlekły stres;
- noszenie aparatu ortodontycznego;
- niektóre choroby.
Pleśniawki i afty u dziecka – co zrobić, gdy pojawiają się w jamie ustnej?
Afty duże i afty mniejsze pojawiają się zwykle u dorosłych, ale nie omijają również dzieci, w tym niemowląt. Jednak u noworodków i niemowląt pojawiają się rzadko. Zwykle są mylone z pleśniawkami, które różnią się nieco wizualnie. Pleśniawki mają postać małych, białych kropek.
U dzieci owrzodzenia na języku, podniebieniu, dnie jamy ustnej i na policzkach mogą powodować znaczne zmniejszenie apetytu i drażliwość, dlatego afty należy jak najszybciej zniwelować, najlepiej zaczynając od domowych metod.
Domowe sposoby na afty – aloes
Dobroczynne właściwości aloesu mają zastosowanie przy problemach pojawiających się w obrębie jamy ustnej, w tym w przypadku aft. Aloes łagodzi ból i przyśpieszy gojenie się ran po nadżerkach, bo działa przeciwzapalnie. Można płukać usta sokiem z aloesu lub przykładać na bolące miejsca jego miąższ.
Leczenie aft w jamie ustnej wodą utlenioną
Gdy pojawiają się bolesne zmiany w jamie ustnej, warto sięgnąć po wodę utlenioną. Wystarczy kilka łyżek tego roztworu wymieszać z przegotowaną wodą i użyć do płukania jamy ustnej. Woda utleniona ma właściwości bakteriobójcze i odkażające. Trzeba jednak pamiętać, że służy ona jedynie do płukania ust i nie powinno się jej pić.
Sól i soda oczyszczona – skuteczny sposób leczenia aft na podniebieniu
Sprawdzoną metodą na bolesne owrzodzenia błony śluzowej w jamie ustnej jest mieszanka soli i sody oczyszczonej. Aby przyrządzić dobroczynny roztwór, podgrzewamy litr wody, a następnie dodajemy pół łyżeczki soli i tyle samo sody oczyszczonej. Po wymieszaniu płuczemy nim usta przez około 30 sekund. Ważne jest, aby roztworu nie połykać, bo w ten sposób do organizmu przedostaną się bakterie nagromadzone w ustach. Sól jest skutecznym środkiem dezynfekującym, a soda neutralizuje kwasy, odkaża, przywraca właściwe pH i wspomaga oczyszczanie z toksyn.
Płukanie jamy ustnej ziołami. Napar z szałwii i rumianku na aftowe zapalenie jamy ustnej
Jednym z najpopularniejszych domowych sposobów leczenia aft są płukanki ziołowe. Mają one działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i antybakteryjne. Płukanki można przyrządzić z takich roślin jak szałwia, rumianek, czerwona koniczyna czy rozmaryn. Napary z ziół parzymy przez 10 minut, następnie odcedzamy i gdy mają odpowiednią temperaturę, płuczemy nimi usta. Można tę czynność powtarzać 4-5 razy dziennie, aż do momentu, gdy afty ustaną. Na stany zapalne świetnie pomaga napar z wody różanej. Zaleca się płukać nim jamę ustną 2-3 razy dziennie.
Ulgę w bólu może przynieść bezpośrednie przykładanie do rany kostki lodu albo ostudzonego woreczka herbaty. Tanina zawarta w herbacie łagodzi ból i wysusza.
Zadbaj o dietę. Zrezygnuj ze słonych potraw
W leczeniu i profilaktyce aft ważną rolę odgrywa dieta. Warto do niej wprowadzić produkty bogate w witaminy, takie jak witamina A, C, E oraz B12. Przyśpieszą one regenerację śluzówki jamy ustnej. Te witaminy znajdziemy w warzywach, owocach, jogurtach, drożdżach i niektórych ziołach. Na leczenie aft korzystnie wpływa również spożywanie warzyw wzmacniających odporność. Należą do nich między innymi czosnek i cebula. Dobre efekty przynosi włączenie do diety żeń-szenia i oleju z wątroby rekina. Ważne jest też, aby dostarczać organizmowi odpowiedniej ilości żelaza i kwasu foliowego.
Kiedy pojawiają się afty, należy zrezygnować z alkoholu, ostrych przypraw, kwaśnych potraw i gorących napojów. Mogą one wydłużyć proces gojenia się owrzodzeń. Powinno się też unikać cukru, bo stanowi on najlepszą pożywkę dla grzybów.
Skuteczne leki na afty dostępny w aptece. Spraye i maści
W aptekach dostępne są spraye oraz płyny do płukania jamy ustnej, które działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo oraz wspomagają gojenie aft. Silnie skoncentrowane składniki leków pomagają szybko powrócić do zdrowia. Dobór preparatu uzależniony jest od wielkości zmian skórnych i powierzchni, jaką zajmują. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie antybiotyków, sterydów i suplementacji witaminami.
Kiedy niezbędna jest diagnostyka
Należy udać się do lekarza stomatologa wtedy, gdy domowe sposoby na afty nie przynoszą efektu. Nawracające afty powstające w jamie ustnej i pojawiające się częściej niż raz w roku, wymagają leczenia farmakologicznego. Owrzodzenia jamy ustnej, którym towarzyszy gorączka i ból mogą świadczyć o chorobie układu odpornościowego lub pokarmowego. Badania diagnostyczne obejmują testy alergiczne, morfologię krwi, badanie poziomu glukozy, witaminy B12, a także poziomu żelaza. Uciążliwe afty można usuwać laserowo.
Zobacz także:
- Jakie są przyczyny swędzenia podniebienia, gardła i uszu?
- Biały nalot na języku – jak się pozbyć. Domowe sposoby
- Domowe sposoby na gorzki smak w ustach – jakie są przyczyny oraz jak zapobiec nieprzyjemnemu posmakowi w ustach?
- Domowe sposoby na ból żołądka – ulga w brzuchu bez leków!
- Domowe sposoby na zajady – poznaj przyczyny powstawania i dowiedz się, jak skutecznie pozbyć się zajadów
