Karotenoidy to specjalistyczna nazwa naturalnych barwników o kolorze czerwonym, żółtym i pomarańczowym. Mogą być pochodzenia zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego. To właśnie karotenoidy dają marchewce jej charakterystyczny kolor. Występują także w dyniach, pomidorach, batatach, ale co ciekawe, również np. w jarmużu i szpinaku. Istnieje aż 600 rodzajów karotenoid, nadających przeróżne barwy roślinom i zwierzętom. Dla naszego organizmu wartościowych jest jednak tylko 6 z nich. Jeżeli interesujesz się kosmetykami i medycyną estetyczną oraz zdrowiem koniecznie odwiedź Estetico, aby poznać porady ekspertów.

Karotenoidy w żywności

Które rodzaje karotenoidów powinny cię interesować? Zaledwie 6 z nich ma pozytywny wpływ na organizm. Są to: alfa i beta-karoten, beta-kryptoksantyna, luteina, likopen i zeaksantyna. Wchłaniane są do krwi przez jelita. Następnie transportowane są do poszczególnych tkanek poprzez lipoproteiny. Czy wiesz, gdzie występują karotenoidy w żywności? Oto ich roślinne źródła:

  • beta-karoten znajduje się w marchwi, szpinaku, suszonych morelach, pietruszce, jarmużu i dyni,
  • alfa-karoten można znaleźć w papryce, dyni lub brokułach,
  • likopen zawierają owoce czerwone, w tym arbuz, czerwony grejpfrut i pomidory,
  • luteina i zeaksantyna są dostępne w ciemnozielonych warzywach oraz w czerwonej papryce, kukurydzy, dzikiej róży i rokitniku,
  • kryptoksantyna znajduje się w mango, pomarańczy i brzoskwini. 

Karotenoidy w niedużej ilości zauważane są także w nabiale – w mleku i żółtkach jaj. Co ciekawe, nie tracą one swoich właściwości po obróbce termicznej. Pomidory gotowane mają więcej likopenu niż surowe. Czy wiesz, że możesz wspomóc wchłanianie karotenoidów przez swój organizm? Wystarczy, że połączysz warzywa z karotenoidami z ugotowanym jajkiem. W takim zestawieniu, zdolność przyswajania tych związków organicznych wzrasta od 3 do nawet 9 razy!

Zobacz też:
W jakich artykułach spożywczych znajdziesz naturalne probiotyki?

Po co jeść karotenoidy? 

Karotenoidy w żywności mają więcej właściwości niż tylko nadawanie koloru. Działają korzystnie na cały organizm. Skutecznie wzmacniają odporność, chronią komórki przed uszkodzeniami i przed działaniem wolnych rodników. Różne rodzaje karotenoidów mają nieco odmienne działanie. Jednak jako grupa poprawiają kolor skóry, regulują poziom cholesterolu, chronią przed rozwojem raka i chorób zakaźnych. Te naturalne antyoksydanty działają prewencyjnie na powstawanie chorób starczych. Działają także korzystnie na funkcjonowanie oczu i chronią przed szkodliwym działaniem promieni UV. 

Karotenoidy w kosmetyce

Ze względu na korzystne działanie na skórę barwniki karotenoidowe są też powszechnie używane w kosmetyce. Ochronna moc karotenoidów spowalnia starzenie się skóry i całego organizmu. Karotenoidy w kosmetyce są używane coraz częściej. Znacznie wzmacniają ochronne funkcje naskórka i redukują utratę wody. Karotenoidy pobudzają do pracy fibroblasty. Co to oznacza? Pobudzają skórę do lepszej syntezy kolagenu i elastyny. Dzięki temu skutecznie wygładzają się zmarszczki – nawet te głębokie! Te związki organiczne naprawiają zniszczone przez promienie UV włókna kolagenowe i elastynowe.

Karotenoidy w kosmetyce używane są także do zwiększenia jędrności, elastyczności i gęstości skóry. Stymulują proces odnowy uszkodzonego i zrogowaciałego naskórka. Po regularnym stosowaniu produktów z tymi związkami, skóra staje się lepiej nawodniona, gładka i sprężysta. 

Niektóre barwniki karotenoidowe, spożyte wraz z jedzeniem, magazynowane są w skórze. Dzięki swojemu zabarwieniu i funkcjom ochronnym znalazły zastosowanie w kosmetykach do opalania. Karotenoidy używa się w filtrach przeciwko promieniom UV, kremach brązujących i balsamach poprawiających koloryt skóry. Jedzenie beta-karotenu także pozwala cieszyć się lekko muśniętą kolorem skórą. Pamiętaj jednak, że nadmierne ilości mogą skutkować przebarwieniami.

Zobacz też:
Skorzonera – co warto wiedzieć o tym zdrowym warzywie?

Zobacz także:

O autorze

Magdalena Złoczewska

Magister filologii angielskiej i pisarka z zamiłowania i zawodu. Swoje artykuły i tłumaczenia zaczęła publikować na papierze i w sieci już w 2017 roku. Zależy jej na tworzeniu wiarygodnych, ciekawych i wartościowych treści, które pomogą czytelnikom zdrowo żyć i dokonywać rozsądnych wyborów. Pasjonuje się podróżami, sztuką i poznawaniem świata. Fitness, zdrowe odżywianie i ekologia to tematy szczególnie bliskie jej sercu. Wiedzę zdobywa na szkoleniach, konferencjach, z literatury i po prostu – z życia.

Zobacz wszystkie artykuły