Dieta na zaparcia – co jeść przy problemach z wypróżnianiem?

Dieta na zaparcia jest potrzebna coraz większej ilości osób na całym świecie. Zaparcia są znakiem naszych czasów, ponieważ prowadzimy niehigieniczny styl życia – jemy dużo przetworzonej żywności, mamy mało aktywności fizycznej, a do tego nie spożywamy odpowiedniej ilości płynów. Okazuje się jednak, że przestrzegając pewnych zasad żywieniowych, można na zawsze zapomnieć o zaburzonym rytmie wypróżnień. Jak jeść przy zaparciach?

Zaparcia – przyczyny

Jeśli wypróżnianie występuje rzadziej niż raz w tygodniu, mówimy o zaparciach. Wówczas, masy kałowe zalegają w jelitach przez długi czas, ich ruch jest utrudniony ze względu na powolną perystaltykę jelit. W rezultacie woda jest wysysana z kału, który staje się zbity. Twardy stolec nie może normalnie opuścić jelita.

Jeśli zatwardzenie jest tymczasowe i mija, gdy dana osoba wraca do normalnego trybu życia, nie jest to patologia. Szczególną uwagę należy zwrócić na przewlekłe lub trwałe zaparcia. W takim przypadku problemy z wypróżnianiem stają się dla człowieka codziennością i wymagają konsultacji z lekarzem – proktologiem.

Problemy z wypróżnianiem częściej występują u dzieci, kobiet w ciąży (57%) i osób starszych. Zaparcia występują 2,4 razy częściej u osób starszych niż u młodych. Mężczyźni cierpią na nie 3 razy rzadziej niż kobiety.

Przyczyny problemów z wypróżnianiem

• niedobór błonnika pokarmowego;
• regularne przejadanie się;
• nadużywanie kawy i alkoholu, które powodują odwodnienie organizmu;
• stres i długotrwała depresja;
• „siedzący” tryb życia (hipodynamia spowalnia pracę jelit);
• okres pooperacyjny;
• choroby jelita grubego (zrosty, nowotwory, choroba Leśniowskiego-Crohna);
• ścisły reżim diet białkowych;
• zmiana środowiskowa, na przykład wycieczka;
• powikłania przyjmowania niektórych leków (leki przeciwdepresyjne, żelazowe, wapniowe, psychotropowe, przeciwdrgawkowe, moczopędne, kardiologiczne, leki naczyniowe, leki zobojętniające sok żołądkowy i zmniejszające kwasowość w żołądku);
• częste tłumienie chęci pójścia do toalety, np. z powodu poczucia fałszywego wstydu, absencji w pracy, niehigienicznych warunków w toalecie.

Objawy zaparć

• brak uczucia całkowitego wypróżnienia po wizycie w toalecie;
• ból brzucha i wzdęcia;
• odbijanie;
• nieświeży oddech;
• słaby apetyt;
• blada, żółtawa, zwiotczała skóra;
• zawroty głowy;
• drażliwość.

Niebezpieczne powikłania zaparć

• krwawienie z węzłów hemoroidalnych;
• zapalenie przyzębia;
• kamienie kałowe i niedrożność jelit;
• wypadanie odbytnicy;
• rak jelita grubego.

Dieta przy zaparciach – zasady

Pierwszym krokiem do rozwiązania problemu regularnych wypróżnień jest odpowiednio zorganizowana dieta na zaparcia. Jeśli wprowadzisz pewne zmiany w swoim codziennym życiu, możesz zapomnieć o zaparciach.

1. Wypijaj co najmniej 2 litry czystej wody dziennie. Należy pamiętać, że alkohol, kawa i woda gazowana powodują zaparcia.
2. Ściśle przestrzegaj diety. Musisz jeść małe porcje o regularnych porach. Dokładnie przeżuwaj pokarm, ponieważ duże kawałki jedzenia są słabo trawione i powodują zaparcia stolca. Musisz także wiedzieć, które produkty lepiej jeść (więcej na ten temat poniżej).
3. Dieta bogata w produkty pełnoziarniste, warzywa oraz owoce jest obowiązkowa.
4. Nie hamuj potrzeby wypróżnienia.
5. Konieczne są regularne ćwiczenia fizyczne, które poprawiają motorykę jelit. Codzienne półgodzinne spacery na świeżym powietrzu to doskonała profilaktyka zaparć.

Co jeść przy problemach z wypróżnianiem?

Istnieją produkty, które wspomagają systematyczne wypróżnienia. Każdy powinien wiedzieć, co jeść w przypadku zaparć:

• świeże sfermentowane produkty mleczne (m.in.: jogurt, maślanka, kefir 1- i 2-dniowy);
• pieczywo pełnoziarniste (warto unikać białego pieczywa);
• chude mięsa (indyk lub kurczak);
• chude odmiany ryb i owoców morza;
• zupy jarzynowe na niskotłuszczowym bulionie mięsnym (w tym zupy ze świeżej kapusty i buraków);
• suszone owoce i kompoty z nich;
• piwo, kwas chlebowy;
• warzywa, m.in.: buraki, marchew, dynia, ogórki, pomidory, kapusta kiszona;
• świeże owoce, m.in.: kiwi, jabłka, gruszki, pomarańcze, arbuz, melon, wiśnie, śliwki, agrest;
• grube kaszy: gryczana, jęczmienna i płatki owsiane;
• woda mineralna i soki (z wyjątkiem jabłkowego i winogronowego), lemoniada;
• wywary z dzikiej róży i otrębów pszennych;
• wina z białych winogron.

Produkty zabronione na zaparcia zawierają taninę lub kwas garbnikowy. Należą do nich herbata, persymona, granat i niektóre jagody (żurawina, jagody, truskawki, winogrona), orzechy (pistacje, orzeszki ziemne, orzechy pekan, orzechy włoskie, migdały, orzechy laskowe), fasola. Jeśli występuje problem ze stolcem, ich stosowanie jest niepożądane.

Co wykluczyć z diety przeciw zaparciom?

W diecie należy ograniczyć pokarmy, które mogą fermentować w jelitach i wywoływać gazy. Należy ograniczyć:

• białe pieczywo: wyroby piekarnicze z wysokiej jakości mąki, masła lub ciasta francuskiego;
• tłuste mięso i jego przetwory (kiełbasy, wędliny);
• tłuste odmiany ryb, konserwy i ryby wędzone;
• zupy na tłustym i ciężkim bulionie;
• niektóre warzywa: cebula, rzodkiewka, rzepa, czosnek, ziemniak;
• niektóre owoce: gruszki, pigwa, winogrona, banany, dereń;
• kasza manna i biały ryż;
• grzyby;
• jajka na twardo lub smażone;
• mocna czarna herbata, czarna kawa, kakao;
• marmolada, karmel, czekolada;
• czerwone wino;
• przecierane jedzenie;
• pikle, marynaty i wędliny;
• chrzan, pieprz, musztarda i inne ostre przyprawy.

Domowe sposoby na zaparcia

W leczeniu zaparć można sięgnąć po metody „medycyny ludowej” walki z zaparciami. Ich skuteczność potwierdza wiele osób, które poprawiły funkcjonowanie swojego przewodu pokarmowego i zwiększyły ilość oddawanych stolców. Dlatego sprawdź domowe sposoby na zatwardzenie.

Domowa pasta na wzdęcia

Tak przygotowaną papkę spożywać codziennie przed snem. Wystarczy 1 łyżka stołowa popita szklanką niegazowanej wody.

1. Umyj i wydrąż pestki z 250 g suszonych śliwek, suszonych moreli i fig.
2. Przepuść to wszystko przez maszynę do mięsa i dodaj do mieszanki 250 g dowolnego miodu.
3. Pamiętaj, aby dodać 10 g zmiażdżonych liści senesu (jest sprzedawany w aptece).

Domowy napar poprawi rytm wypróżnień

Nasze babcie stosowały napar z korzeni mniszka lekarskiego jako środek przeczyszczający. Aby poprawić konsystencję stolca, wystarczy pić 1/4 szklanki naparu przed każdym posiłkiem.

1. Zalej dwie łyżeczki mniszka lekarskiego 250 ml wrzącej wody.
2. Pozostaw pod przykryciem do zaparzenia na 8 godzin.

Siemię lniane na zaparcia

Siemię lniane pozbędzie się problemów jelitowych, a także pozytywnie wpłynie na kondycję włosów i paznokci.

1. Zalać nasiona szklanką wrzącej wody i zostawić do zaparzenia w termosie na pięć godzin.
2. Pij codziennie przed pójściem spać.

Masaż brzucha

Po opanowaniu prostej techniki masażu brzucha możesz nauczyć się rozluźniać mięśnie, co sprzyja ruchom robaczkowym jelit i ich regularnemu opróżnianiu. Przydatne jest masowanie brzucha zgodnie z ruchem wskazówek zegara i wykonywanie okrężnych ruchów miednicą.

Lewatywy i środki przeczyszczające

Wiele osób szuka metod, które zapewnią szybkie przeczyszczenie, sposoby tego typu należy skonsultować z lekarzem. Dlaczego? Systematyczne lewatywy i przyjmowanie środków przeczyszczających powodują „rozleniwienie” jelit. Organizm przyzwyczaja się do pomocy z zewnątrz, dlatego jelita pracują gorzej.

Dlatego lepiej zwrócić uwagę na regularne stosowanie produktów uzupełniające błonnik w diecie, np. regularnie jeść otręby. Dwie łyżki otrębów owsianych dziennie to doskonała profilaktyka zaparć. Ponadto oliwa z oliwek i olej słonecznikowy to sprawdzone metody na regularne wypróżnianie. Wystarczy systematycznie przyjmować jedną łyżkę olejku rano na czczo lub wieczorem przed pójściem spać.

Płyny w diecie na zaparcia

Ilość wypijanej wody to podstawa zbilansowanej diety. Jeśli uczynisz regułę z picia szklanki chłodnej wody z plasterkiem cytryny każdego ranka po przebudzeniu, jelita będą pracować „jak w zegarku”.

Konsultacja z lekarzem

Nie wstydź się powiedzieć lekarzowi o przewlekłych zaparciach! Przed samodzielnym leczeniem skonsultuj się ze specjalistą, aby ustalić przyczynę zaparć, ponieważ nie możesz pozwolić, aby choroba się rozwijała. Jeśli zaparcia stały się nawykowe i długotrwałe, konsekwencje mogą nawet zagrażać życiu.

Jeżeli masz problemy z regularnym wypróżnianiem, miej na uwadze, że zaparcia najczęściej spowodowane są złą dietą, dlatego z pewnością od tego będzie trzeba zacząć. Podstawę posiłków powinny stanowić owoce i warzywa, czyli produkty bogate w błonnik i składniki mineralne. I pamiętaj, że dieta w zaparciach nie musi być monotonna!

Zobacz także:

• Sprawdź domowe sposoby na zaparcia. Poznaj przeczyszczające produkty, które pomogą pozbyć się zatwardzenia!
• Domowe sposoby na zatwardzenie – zdrowa dieta to podstawa
• Szybkie przeczyszczenie – domowe sposoby na poprawę perystaltyki
• Zespół jelita nadwrażliwego – dieta, porady, informacje
• Dieta bogatoresztkowa – bezcenny błonnik w jadłospisie