Białko jako makroskładnik – dlaczego jest ważne?

Z tego artykułu dowiesz się:
1 Białko jako makroskładnik – dlaczego jest ważne?
1.1 Białka są składnikiem:
2 Źródła pokarmowe białka
3 Łosoś – białko i co jeszcze?
3.1 Zobacz także:

Białko to obok tłuszczów i węglowodanów jeden z trzech makroskładników pokarmowych. Zbilansowana dieta z założenia powinna dostarczać odpowiednie ilości i proporcje protein, cukrów oraz lipidów. 

Co to znaczy, że białko łososia jest pełnowartościowe? Oznacza to, że łosoś dostarcza wszystkie niezbędne aminokwasy, których organizm człowieka nie jest w stanie sam wytworzyć. Tylko białko pełnowartościowe może zostać wykorzystane, w celu zabezpieczenia wszystkich funkcji, jakie pełni w ustroju. Dla odróżnienia białko roślinne nie zawiera kompletu aminokwasów egzogennych, dlatego osoby stosujące dietę wegańską są zmuszone właściwie dobierać źródła protein w swoim jadłospisie, aby nie dopuścić do niedożywienia białkowego i w jak największym stopniu pokryć zapotrzebowanie na ten makroskładnik. 

W zbilansowanej diecie białko powinno stanowić około 20-30% dziennego zapotrzebowania na energię. 

Związki białkowe, czyli proteiny swoją nazwę biorą z greki, a greckie „protejos” w wolnym tłumaczeniu określa substancję o pierwszorzędnym znaczeniu. Funkcja o fundamentalnym znaczeniu odnosi się do celów budulcowych, strukturalnych i należy podkreślić, że wszystkie organizmy żywe ze świata fauny i flory zawierają białko.

Białka są składnikiem:

  • mięśni;
  • skóry;
  • nerwów;
  • ścięgien;
  • tkanki łącznej;
  • krwi;
  • organów;
  • enzymów;
  • hormonów;
  • przeciwciał.

Źródła pokarmowe białka 

Ze względu na wiele funkcji, które spełniają proteiny i znaczenie białka w żywieniu człowieka należy mieć świadomość, jakie produkty spożywcze będą najlepszym źródłem tego makroskładnika. 

Zobacz też:
Ogórki kiszone – przepis babci. Poznaj sekret najsmaczniejszych ogórków!

Białko w diecie ze względu na źródło pochodzenia:

  • białko pochodzenia zwierzęcego (pełnowartościowe) – ryby np. łosoś, owoce morza, mięso, jaja, nabiał. 
  • białko pochodzenia roślinnego (niepełnowartościowe) – rośliny strączkowe np. ciecierzyca, soja, soczewica, fasola, groch, bób, produkty zbożowe np. kasze, pieczywo, orzechy niektóre warzywa i owoce. 

Łosoś, który zawiera około 20 gramów białka w 100 gramach produktu, jest bardzo dobrym źródłem protein. Zawiera białko pełnowartościowe, czyli wszystkie niezbędne aminokwasy w odpowiednim, wzajemnym stosunku ilościowym. Dzięki temu możliwe jest jego całkowite wykorzystanie do tworzenia własnych białek ustrojowych. Warto podkreślić, że białko jest niezwykle ważne w żywieniu dzieci i młodzieży. Młode organizmy w okresie wzrostu wykazują zapotrzebowanie na ten ważny substrat budulcowy.

Łosoś – białko i co jeszcze?

Łosoś oprócz białka jest cennym źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Należą one do tzw. niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wykazują prozdrowotny wpływ na organizm człowieka. Mają działanie przeciwzapalne, wspierają układ odpornościowy i pozwalają na szybszą walkę z infekcją. Dodatkowo wspierają pracę mózgu, uczestniczą w prawidłowej pracy narządu wzroku wpływ na pracę serca i stan naczyń krwionośnych. Dzięki zwiększonemu spożyciu zdrowych tłuszczów następuje poprawa profilu lipidowego (poprawiają się proporcje tzw. dobrego cholesterolu do złego). Dlatego łososia powinny włączyć osoby cierpiące na choroby układu sercowo-naczyniowego, pacjenci z zaburzeniami gospodarki tłuszczowej oraz chorzy na cukrzycę typu 2. 

Nie należy zapominać, że łosoś jest też ważnym źródłem witamin z grupy B, witaminy D oraz składników takich jak fosfor, potas, wapń, żelazo i selen. 

Zobacz też:
Uzależnienie od jedzenia – przyczyny i objawy. Jak można je pokonać?

Ze względu na właściwości odżywcze łososia – białko, kwasy tłuszczowe omega-3, witaminy i składniki mineralne, warto uczynić z tej królewskiej ryby stałą pozycję na naszej liście zakupów. Należy jednak zwrócić uwagę na źródło pochodzenia żywności, a w przypadku ryb oznaczenie certyfikatem ASC. Świadczy on o tym, że łosoś, czy inna ryba lub owoce morza pochodzą ze zrównoważonych hodowli, przyjaznych środowisku naturalnemu.

Zobacz także:

Odżywianie