Cukrzyca – co to za choroba i jakie daje objawy?
Cukrzyca należy do grupy genetycznych chorób wieloczynnikowych. Mimo tego, iż nie istnieją dowody na jej dziedziczenie według praw Mendla, niezaprzeczalnie są rodziny, w których choroba występuje częściej. Podstawowy symptom świadczący o powstawaniu cukrzycy to podwyższony poziom cukru we krwi na czczo. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z powstawaniem zaburzeń pracy takich narządów jak oczy, nerki, naczynia krwionośne i serce.
Można wyróżnić dwa typy cukrzycy:
- Cukrzyca typu 1, (insulinozależna) ma podłoże immunologiczne. Pojawia się wcześnie, nawet już w okresie dziecięcym, a przyczyną jej wystąpienia jest zanik w trzustce wysepek Langerhansa produkujących insulinę.
- Cukrzyca typu 2 pojawia się później. Trzustka produkuje insulinę, lecz jej ilość jest niewystarczająca, aby obniżyć poziom glukozy we krwi. Cukrzyca typu 2 jest często związana z otyłością.
Istnieje także pojęcie cukrzycy ciążowej, czyli podwyższona glikemię u kobiet spodziewających się dziecka. Jednak w zdecydowanej większości przypadku, po porodzie poziom glukozy we krwi wraca do normy.
Objawy cukrzycy:
- podwyższony poziom glukozy na czczo w krwi żylnej;
- wykrycie glukozy w badaniu laboratoryjnym moczu;
- zwiększone oddawanie moczu;
- nadmierne pragnienie;
- zaburzenia łaknienia;
- zmęczenie, osłabienie;
- senność po posiłku;
- trudność w gojeniu ran;
- problemy ze wzrokiem;
- zmiany skórne, świąd.
Zbyt późno wykryta cukrzyca może powodować nieodwracalne zmiany w ustroju powodujące niewydolność różnych narządów, co grozi ryzykiem zgonu. Regularne kontrole lekarski i cykliczne badania parametrów laboratoryjnych powinny być złotym standardem.
Zalecenia dietetyczne w cukrzycy typu 2
Pierwszym krokiem jest ograniczenie w diecie węglowodanów i unikanie produktów o wysokim indeksie glikemicznym. W związku z tym, iż osoby chore na cukrzyce to w dużej mierze jednostki o nadmiernej masie ciała, powinny unikać wysoko przetworzonego jedzenia, słodyczy, słodkich napojów i soków. W diecie powinno występować dobrej jakości mięso, ryby, jaja oraz warzywa. Należy pamiętać o regularnych posiłkach co 3-4 godziny. Ważną rolę będzie odgrywać zwiększona ilość błonnika pokarmowego, który zapewni uczucie sytości i będzie regulował pracę przewodu pokarmowego.
Należy także zwrócić szczególną uwagę na źródło pochodzenia żywności. Dobrym rozwiązaniem będzie korzystanie z oferty sklepów oferujących naturalne, ekologiczne produkty np. zdrowa żywność online Foods by Ann.
Co jeść w cukrzycy?
- Chude źródła białka – np. drób, ryby, owoce, morza.
- Nasiona roślin strączkowych jako źródło białka roślinnego (ciecierzyca, soczewica, fasola, groch, bób)
- Węglowodany złożone – np. pełnoziarniste produkty zbożowe, pieczywo razowe, kasze, warzywa.
- Tłuszcze roślinne – np. oliwa z oliwek, awokado, orzechy, nasiona.
- Warzywa, najlepiej surowe, ewentualnie al dente.
- Owoce jagodowe (borówki, maliny, truskawki), należy wybierać te twardsze i kwaśne, niż miękkie, słodkie i mocno dojrzałe.
Zalecane sposoby obróbki kulinarnej to gotowanie, gotowanie na parze, duszenie, pieczenie w piekarniku. Pacjenci chorzy na cukrzycę powinni unikać potraw smażonych w głębokim tłuszczu. Warto też eliminować sól kuchenną i zastąpić ją aromatycznymi ziołami.
Istotną rolę będzie też odgrywać zmiana trybu życia, włączenie umiarkowanej aktywności fizycznej i zadbanie o właściwą regenerację i sen w nocy.
Prowadzone badania potwierdzają wpływ składników żywności na budowę DNA, ekspresję genów oraz prawidłową produkcję białek. Dodatkowo regulują procesy metaboliczne, co daje możliwość uniknięcia, bądź zmniejszenia skutków wielu chorób. Dlatego tak ważna jest współpraca lekarzy, genetyków i dietetyków, gdyż nie tylko geny, ale także czynniki środowiskowe mają wpływ na prawidłowość wszelkich procesów zachodzących w organizmie człowieka.
Zobacz także:
- Podwyższony cholesterol – objawy i przyczyny. Jak walczyć ze zbyt wysokim cholesterolem?
- Cukrzyca, czyli podwyższony poziom cukru. Jak rozpoznać hiperglikemię u seniora?
- Insulinooporność – dieta podstawą leczenia
- Dieta cukrzyka w ciąży – przykładowy jadłospis dla kobiety w ciąży
- Maltoza – czy ten słodzik jest lepszy od cukru?
