Dieta cukrzyka w ciąży to z pewnością pewne wyrzeczenia oraz konieczność przestrzegania zasad w zakresie przygotowywania i komponowania posiłków. Bardzo ważne, aby cukrzycy nie lekceważyć. Co jeść, a czego unikać? Wszystkiego dowiesz się poniżej.
Dieta cukrzycowa w ciąży – zasady
W większości przypadków cukrzyca ciążowa nie wymaga zaawansowanego leczenia farmakologicznego, niemniej jednak nie wolno jej lekceważyć. Przyczyną zachorowania są zmiany hormonalne, które podczas ciąży zachodzą w organizmie kobiety. Dochodzi do rozregulowania gospodarki węglowodanowej, a w jego wyniku do zaburzeń poziomu glukozy we krwi. Takie zaburzenia to hiperglikemia. Kobieta w ciąży musi koniecznie wprowadzić pewne modernizacje we własnym jadłospisie. Odpowiednio zaplanowana i zbilansowana dieta cukrzyka w ciąży powinno opierać się na produktach z niskim indeksem glikemicznym, aby zapewnić dziecku prawidłowy rozwój, a mamie dobre zdrowie.
Kaloryczność i ilość posiłków
Posiłki muszą posiadać właściwy stosunek witamin, makroskładników i składników mineralnych. W leczeniu cukrzycy ważny jest nie tylko dobór dań, ale także ilość posiłków w ciągu doby i ich systematyczność – to wpływa na utrzymanie odpowiedniego poziomu cukru we krwi.
Żywienie przy cukrzycy ciążowej powinno składać się z posiłków o stałych porach
Najlepiej jeśli posiłków będzie od 5 do 6, a posilać należy się co 2–3 godziny. Trzy posiłki główne, a między nimi dwa posiłki, gdzie mama będzie zjadać przekąski. Co do zapotrzebowania kalorycznego, to sprawa indywidualna, zależy od potrzeb kobiety, niemniej warto by skonsultować to z lekarzem lub dietetykiem. Zapotrzebowanie energetyczne u kobiet ciężarnych z cukrzycą według Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego wynosi ok. 35 kcal/kg należnej masy ciała, czyli 1500–2400 kcal.
Dieta cukrzyka w ciąży – posiłki
Cukrzyca w ciąży to specyficzna choroba, w której kobieta nie powinna pomijać żadnego z posiłków, czy ma na to ochotę, czy nie. Nawet jeśli występują mdłości, lepiej zmniejszyć porcję lub zastąpić czymś innym, ale nie rezygnować z posiłku. Ważny jest ostatni posiłek przed snem. Powinien zostać zjedzony na pół godziny przed położeniem się do łóżka. Trzeba dbać, aby nie doszło do skoków glukozy podczas snu.
Podstawy diety cukrzycowej
Podstawą żywienia w ciąży są węglowodany, które dzielimy na:
- proste – powszechnie uznawane za złe, znajdują się w napojach gazowanych, wysoko przetworzonej żywności, białym chlebie, białym ryżu oraz w ciastach;
- złożone – to dużo lepszy wybór, są dłużej trawione w organizmie, w związku z czym po posiłku nie dochodzi do szybkiego wzrostu glikemii. Węglowodany złożone znajdują się w kaszy jaglanej, pęczaku, kaszy gryczanej, roślinach strączkowych, pieczywie pełnoziarnistym i chlebie razowym.
Spożywanie oleju rzepakowego przez cukrzyków typu 2 powoduje spadek stężenia glukozy we krwi. Olej rzepakowy podobnie jak oliwa z oliwek wspiera także pracę serca i chroni przed chorobami układu krwionośnego. Nie można zapominać o błonniku pokarmowym, zalecane dzienne spożycie to 20–40 g. Posiłki smażone w diecie cukrzycowej nie są zabronione, należy jednak smażyć tak, aby potrawa chłonęła, jak najmniej tłuszczu.
Produkty bogate w węglowodany złożone
W diecie cukrzyka w ciąży podstawą są węglowodany. Najlepiej oczywiście wybierać węglowodany złożone, które powinny wchodzić w skład każdego z posiłków. Na przykład chleb pełnoziarnisty, który, mimo że zawiera dużą ilość węglowodanów, jest bardzo dobrym składnikiem diet odchudzających. Wybierając chleb pełnoziarnisty, warto zdecydować się na taki, który posiada w swym składzie nasiona siemienia lnianego lub pestki słonecznika i dyni. Dzięki takiemu połączeniu organizm otrzyma węglowodany złożone oraz dawkę minerałów i witamin.
Warto jeść także rośliny strączkowe, takie jak:
- groch;
- soczewica;
- soja;
- ciecierzyca;
- fasola.
Kolejnym składnikiem, który należy jeść, jest brązowy ryż, który jest bogatym źródłem węglowodanów złożonych rozkładających się w organizmie dłużej niż cukry proste w ryżu białym. Jedząc ryż brązowy, dłużej utrzymuje się uczucie sytości. Osoby chore na cukrzycę powinny jeść ryż brązowy z uwagi na niski indeks glikemiczny.
Czym jest indeks glikemiczny?
Indeks glikemiczny w skrócie IG to wskaźnik określający, jak szybko po spożyciu posiłku wzrasta poziom glukozy we krwi. Wysoki indeks glikemiczny jest niebezpieczny dla zdrowia. Najlepsze są produkty z niskim indeksem glikemicznym, to znaczy takie, które wolniej uwalniają glukozę, co w efekcie pozwala na to, by jej stężenie długi czas utrzymywało się na niskim poziomie. Wymieńmy kilka z nich:
- ogórek;
- awokado;
- brukselka;
- fasolka szparagowa;
- cykoria;
- bakłażan;
- rzodkiew;
- papryka;
- cukinia;
- seler naciowy;
- grzyby;
- zielone liście.
Produkty o niskim indeksie glikemicznym to podstawa zdrowej diety, którą przyszła mama powinna stosować.
Czego unikać? – Wykluczamy cukry proste
W diecie kobiet z cukrzycą ciążową nie powinny być spożywane cukry proste, zatem najlepiej zrezygnować z soków owocowych, słodzonych napoi, ze słodyczy, przetworów owocowych, miodu lub dżemu. Cukry proste zwiększają ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej.
Zapotrzebowanie na białko
Zapotrzebowanie na białko powinny pokrywać produkty:
- chude mięso;
- chude wędliny;
- produkty mleczne (jogurt naturalny, kefir, twarogi).
Należy unikać tłustych serów, mięs, wędlin, oraz podrobów. Tłuszcze zwierzęce nie są zalecane w diecie cukrzyka w ciąży.
Przykładowy jadłospis – co jeść i w jakich godzinach?
Na I śniadanie można przygotować:
- kanapki z hummusem i warzywami;
- kanapkę warzywną z gotowanym jajkiem;
- omlet z warzywami, kanapki z pastą awokado oraz tuńczykiem i warzywami;
- jajecznicę ze szczypiorkiem i warzywnymi kanapkami.
Pierwsze śniadanie powinno się zjeść do godziny 8:30.
II śniadanie:
- jogurt z wiórkami kokosowymi, jabłkiem i amarantusem;
- jogurt z płatkami, migdałami i malinami;
- serek wiejski z cynamonem i borówkami.
Drugie śniadanie należy zjeść pomiędzy 10:00 a 11:30.
Obiad, podwieczorek i kolacja
Przygotowanie obiadu nie powinno stanowić problemu, a można serwować:
- łososia po włosku;
- gulasz wołowy z kaszą i sałatką z ogórka kiszonego;
- ryż z brokułami, indykiem i buraczkami.
Główny posiłek, czyli obiad powinno się zjeść pomiędzy 13:30 a 14:00.
Na podwieczorek można zjeść koktajl malinowo-orzechowy lub deser z melonem i najlepiej zrobić to około 16:30.
Kolacja I
Propozycje na kolację pierwszą, którą najlepiej zjeść w godzinach 19:30-20:00:
- sałatka z serem feta, ciecierzycą i komosą;
- sałatka ziemniaczana z rzodkiewką;
- sałatka z melonem i indykiem.
Kolacja II
- kanapka z twarogiem i czarnuszką;
- kanapka z ogórkiem i papryką z dodatkiem chudej wędliny;
- kanapka z wędliną z indyka i pomidorem.
Drugą kolację powinno się zjeść pomiędzy 21:00 a 22:00.
Dieta cukrzyka w ciąży jest całkiem smaczna, a i posiłki można dowolnie komponować z dostępnych produktów. Nadmierny przyrost masy ciała u ciężarnej z cukrzycą powoduje zbyt duże ryzyko, trzeba koniecznie więc zadbać, aby ciąża przebiegała prawidłowo.
Zobacz także:
- Węglowodany proste i złożone w diecie. Czy cukry proste trzeba wyeliminować?
- Dieta Montignaca – łatwe odchudzanie. Nie licz kalorii, jedz produkty o niskim indeksie glikemicznym! Przykładowy jadłospis
- Produkty o niskim indeksie glikemicznym nie tylko dla cukrzyków!
- Insulinooporność – dieta podstawą leczenia
- Cukrzyca – jak rozpoznać pierwsze objawy i co jeść w cukrzycy?
