Wolne rodniki – jak wpływają na twój organizm? 

Sprzyjają im stres, promieniowanie UV, wszechobecne toksyny oraz proste błędy żywieniowe. Gdy sięgasz po przetworzoną żywność, po wędzone lub smażone dania, narażasz swój organizm na kontakt z wolnymi rodnikami. Co musisz wiedzieć na ich temat? 

Czym są wolne rodniki? 

Wolne rodniki to niekompletne atomy tlenowe, które powstają m.in. podczas oddychania. Te cząsteczki są przez cały czas obecne w twoim organizmie, a dopóki są równoważone przez odpowiednią ilość antyutleniaczy, nie musisz się obawiać o swoje zdrowie. Niestety, na naruszenie tej równowagi wpływa wiele czynników. Zła dieta, stres, brak odpowiedniej ilości wypoczynku, używki i leki – wszystko to sprawia, że wolne rodniki zaczynają dominować nad antyutleniaczami.    

Dlaczego wolne rodniki są groźne? 

Sytuacja, w której równowaga między wolnymi rodnikami a przeciwutleniaczami zostanie naruszona, jest dla ciebie poważnym zagrożeniem. Taki stan określa się mianem stresu oksydacyjnego, którego nie możesz zignorować. Symptomami, które powinny wzbudzić twoje zaniepokojenie, są bóle głowy i mięśni, wysypki oraz nasilające się problemy z trawieniem. 

Zobacz też:
Dlaczego magnez nazywany jest pierwiastkiem życia?

Lista chorób, do powstania których przyczyniają się wolne rodniki, jest bardzo długa. Znajdziesz na niej m.in.:

  • miażdżycę;
  • chorobę Alzheimera;
  • chorobę Parkinsona;
  • cukrzycę;
  • niewydolność nerek i trzustki;
  • stany zapalne jelit;
  • choroby nowotworowe.

Wolne rodniki są też jedną z głównych przyczyn przedwczesnego starzenia się oraz takich dolegliwości dermatologicznych, jak egzema i łuszczyca.   

Przeciwutleniacze w walce z wolnymi rodnikami 

Ważnym sojusznikiem w walce z wolnymi rodnikami są antyoksydanty. Możesz je znaleźć w wielu produktach spożywczych, dzięki którym utrzymanie dobrej formy stanie się łatwiejsze.

Antyoksydanty – co to właściwie jest?

Antyoksydanty to związki chemiczne, które mogą skutecznie neutralizować wolne rodniki. Przez cały czas są one obecne w twoim organizmie, możesz je też znaleźć w wielu produktach spożywczych, bez których zdrowa dieta nie może się obejść. 

Antyutleniacze mogą wspierać cię w walce o zdrowie, sprawią też, że szkodliwa działalność wolnych rodników zostanie zneutralizowana. To dzięki nim spowolnisz proces starzenia się oraz zmniejszysz ryzyko rozwoju wielu groźnych chorób. Gdzie ich szukać? Oto najlepsze przykłady przeciwutleniaczy, z których możesz korzystać. 

Witaminy i minerały – naturalne przeciwutleniacze i ich moc

Najlepszym wsparciem dla twojego organizmu będą witaminy oraz minerały, które doskonale radzą sobie jako antyutleniacze. Jakich składników odżywczych nie może zabraknąć w twojej diecie? 

Na liście najskuteczniejszych antyoksydantów znajdziesz m.in.: 

  • witaminę C, wykazującą się dużą skłonnością do neutralizowania wolnych rodników zanim zdążą one uszkodzić komórki twojego organizmu;
  • witaminę E, czyli witaminę młodości, znaną ze skutecznej ochrony błon komórkowych przed wolnymi rodnikami;
  • beta-karoten, czyli prowitaminę A, neutralizującą i blokującą namnażanie się wolnych rodników w twoim organizmie;
  • likopen, czyli barwnik obecny w pomidorach, wykazujący się ogromną skutecznością w ochronie DNA przed wolnymi rodnikami;
  • selen, dzięki któremu twój organizm będzie lepiej przyswajać witaminę E;
  • polifenole, znane i cenione ze swej skuteczności w oczyszczaniu organizmu ze szkodliwych substancji;
  • koenzym 10, występujący naturalnie w organizmie człowieka;
  • cynk, będący silnym przeciwutleniaczem i ważnym wsparciem dla układu odpornościowego.
Zobacz też:
Jakie są przyczyny swędzenia podniebienia, gardła i uszu?

Przeciwutleniacze w żywności – co musisz włączyć do swej diety? 

Antyoksydanty w żywności znajdziesz bez problemów, a lista produktów, które są ich dobrymi źródłami, może cię zaskoczyć swą długością. Co jeść, by uchronić się przed wolnymi rodnikami?

  1. Ważną rolę odgrywają tu warzywa (a przede wszystkim czosnek, jarmuż, pomidory i szpinak) oraz owoce (m. in. owoce cytrusowe, czarne porzeczki). 
  2. Do diety, która ma cię chronić przed wolnymi rodnikami, możesz też włączyć natkę pietruszki oraz rośliny strączkowe. 
  3. Orzechy, nasiona słonecznika i kiełki  to kolejne ważne przysmaki, które pomogą ci się rozprawić z wolnymi rodnikami.   
  4. Dobrym źródłem przeciwutleniaczy będą też oleje roślinne, pestki dyni oraz takie dodatki, jak zielona herbata. 
  5. Możesz też sięgnąć po napar z czystka, który w ostatnich latach zyskał wielkie uznanie wśród miłośników zdrowego stylu życia. 
  6. Cennym wsparciem staną się dla ciebie również takie przyprawy, jak kurkuma, imbir, cynamon czy goździki. 
  7. Dobrymi antyoksydantami są też bazylia, tymianek i majeranek, czyli ziołowe przyprawy, które możesz wykorzystać w wielu daniach. 

Jeśli chcesz uniknąć problemów z wolnymi rodnikami, zrezygnuj z szybkich, smażonych przekąsek oraz gotowych dań, w których pojawia się sporo sztucznych dodatków. Postaw na świeże produkty, w których znajdziesz sporo witamin i minerałów – naturalnych antyoksydantów, dzięki którym możesz się uchronić przed wieloma chorobami. Unikaj też dymu z papierosów, który przyczynia się do powstawania najgroźniejszych rodników hydroksylowych, znacznie zwiększających ryzyko rozwoju choroby nowotworowej. 

Zobacz też:
Sarkopenia, czyli utrata masy mięśniowej z wiekiem. Jak się przed nią uchronić i jak z nią walczyć?

Zdrowa, pełna witamin dieta, to podstawa w walce z wolnymi rodnikami, czyli wszechobecnymi i niebezpiecznymi cząsteczkami, które mogą narazić cię na wiele dolegliwości. Im częściej będziesz sięgać po owoce i warzywa pełne naturalnych przeciwutleniaczy, tym lepiej dla ciebie.

Zobacz także:

About the Author

Mirosława Jankowiak

Absolwentka Technikum Gastronomicznego w Bytomiu i historii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Miłośniczka podróży, przyrody i aktywnego wypoczynku. Podróżnicze i historyczne pasje łączy z pracą przewodnika turystycznego. W wolnym czasie poszerza swoją wiedzę na temat zdrowego stylu życia i diet, ze szczególnym uwzględnieniem diety roślinnej.

View All Articles