Po co nam słodziki?
My, ludzie charakteryzujemy się naturalną preferencją do smaku słodkiego. Od pokoleń to pokarm matki, słodki napój, stanowił podstawę żywienia każdego z nas w ciągu kilku pierwszych tygodni, a nawet miesięcy życia. Słodki smak kojarzony jest z energią i bezpieczeństwem.
I ma to swoje biologiczne uzasadnienie! Bowiem, każdy 1 g węglowodanów dostarcza 4 kcal. Co więcej, węglowodany proste, takie jak cukier spożywczy, stanowią łatwo dostępne i szybko trawione źródło energii. Dzięki temu, w czasach naszych przodków, po spożyciu owoców czy soku owocowego byliśmy szybko gotowi do działania – do walki, ucieczki lub ataku.
Czasy się jednak zmieniły i obecnie na szczęście nie musimy walczyć, bądź uciekać, jak w przeszłości. Ponadto, jak podkreślają specjaliści, mamy wręcz do czynienia z plagą otyłości! Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego nawet co 4 dorosły Polak jest otyły! Nasze zakorzenione preferencje do słodkiego sprzyjają przejadaniu się i nadużywaniu słodkich przekąsek. A zbyt wysokie spożycie cukru i przetworzonej żywności pogarsza nasze funkcjonowanie.
Z tego względu coraz większą popularnością cieszą się substancje słodzące. Są to związki uzyskane na drodze syntezy chemicznej lub substancje naturalne, które charakteryzują się słodkim smakiem, ale kalorii dostarczają mniej lub nie dostarczają ich wcale. Jak wskazują specjaliści, stanowią alternatywę dla klasycznego cukru, gdy spożywamy go w nadmiarze.
Aspartam – jeden z najczęściej spożywanych słodzików
Aspartam to słodzik powszechnie wykorzystywany w produkcji żywności. Jego obecność oznacza się symbolem E951. Został odkryty w latach 60. XX wieku przez chemika, Jamesa Schlattera. W porównaniu do klasycznego cukru spożywczego jest on prawie 200 razy słodszy. W świetle przewodu pokarmowego nie jest trawiony i metabolizowany. Dzięki temu nie dostarcza kalorii i nie powoduje próchnicy. Więcej na temat aspartamu przeczytasz tutaj: https://befit.pl/jakie-aspartam-skutki-uboczne-daje/.
Aspartam stanowi jedną z głównych substancji słodzących w wielu napojach gazowanych. Z tego względu na rynku produktów spożywczych i nowoczesnej żywności zyskał wysoką popularność. Nierzadko zarzuca się mu negatywny wpływ na zdrowie, w tym rakotwórczy wpływ na organizm. Czy to prawda?
Czy aspartam jest rakotwórczy?
O rakotwórczym wpływie aspartamu przekonywali naukowcy z European Ramazzini Foundation. Na początku XXI wieku opublikowali oni badania, w których wykazali, że spożywanie tego słodzika przez szczury zwiększało wystąpienie wybranych typów nowotworów. Jak jednak wskazano w stanowisku Narodowego Instytutu Raka (National Cancer Institute), aspartam nie ma rakotwórczego wpływu na organizm człowieka. Potwierdzono, że mechanizm jaki u zwierząt przyczynił się do procesów nowotworowych, nie funkcjonuje u ludzi.
Co więcej, dokładna analiza badania włoskich naukowców ujawniła szereg nieścisłości. Okazało się, że szczurom podawano słodzik w różnych dawkach, również w ilościach przekraczających rekomendowane spożycie. Co więcej, brakowało informacji na temat badanych zwierząt, u których predyspozycja do wystąpienia nowotworów mogła wynikać z innych przyczyn.
Czy warto obawiać się aspartamu?
Warto podkreślić, że ostatecznie aspartam jest uznawany za bezpieczny, o czym można przeczytać w stanowisku Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA, 2012). Co więcej, jego dodawanie do artykułów spożywczych jest ściśle regulowane i kontrolowane. Z zasadami dotyczącymi wykorzystania aspartamu w produkcji żywności możemy zapoznać się w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.
Jak wskazują przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością, substancje słodzące obecne w diecie powinny współtowarzyszyć zdrowemu modelowi żywienia i regularnej aktywności fizycznej. W takich warunkach mogą pomóc w regulacji poziomu glukozy we krwi czy redukcji nadmiernej masy ciała. Warto podkreślić, że włączając słodziki do diety, nie należy traktować ich jako przyzwolenia do spożywania żywności wysoko przetworzonej. Nadal, pomimo substancji słodzących w diecie, podstawę codziennego jadłospisu powinna stanowić zdrowa i prawidłowo zbilansowana dieta. Z kolei najczęściej wybieranym napojem do picia powinna być woda.
Bibliografia:
- Narodowy Fundusz Zdrowia. Otyłość – choroba wagi ciężkiej. Aktualności. Dostęp online 17.01.2022.
- Centrum dietetyczne Online. Jaka dieta w otyłości? Zalecenia i jadłospis do pobrania. Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Dostęp online 16.01.2022.
- Scientific Opinion on the re-evaluation of aspartame (E 951) as a food additive. European Food Safety Authority 2013.
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2012; 8:4:144 – 145
- Artificial Sweeteners and Cancer. National Cancer Institute, 2016.
Zobacz także:
- Czym można posłodzić herbatę? Jeśli nie cukier, to co? Poznaj zdrowe zamienniki!
- Herbatka z kopru włoskiego dla niemowląt? Absolutnie nie!
- Sorbitol – czy jest kaloryczny? W jakich produktach znajdziesz sorbitol?
- Czy maltitol jest bezpieczny dla zdrowia? E965 – lepszy zamienniku cukru?
- Laktitol – niskokaloryczny zamiennik cukr
