Czy maltitol jest bezpieczny dla zdrowia? E965 – lepszy zamienniku cukru?

Maltitol to substancja naturalna o słodkim smaku i wyglądzie zbliżonym do cukru. Z tego powodu jest dodawany m.in. do gum do żucia, czekolad, słodkich deserów, produktów „light”, a nawet serów. Czy jego powszechna obecność oznacza, że nie szkodzi zdrowiu? Jaki jest jego wpływ na twój organizm? Czy nadaje się dla osób chorych na cukrzycę? Odpowiemy na wszystkie twoje pytania!

Co to jest maltitol?

Maltitol to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy polioli – alkoholi cukrowych. Do tej samej rodziny zalicza się też erytrytol, ksylitol i sorbitol. Nazwa zawierająca w sobie wyraz „alkohol” może wprowadzać tutaj w błąd. Chodzi o ich chemiczną konstrukcję, a nie o zawartość odurzających procentów. Alkohole cukrowe to substancje naturalne, które znajdują się w wielu różnych roślinach, a także w ludzkim ciele. 

Ze względu na jego słodki smak, maltitol można stosować jako zamiennik cukru. Jest mniej słodki niż sacharoza (zwykły cukier) i ma niemal identyczne właściwości. Nie zmienia się w żaden sposób pod wpływem wysokiej temperatury. Nie można tego powiedzieć o wszystkich słodzikach – aspartam i sacharyna mają inne właściwości po podgrzaniu.

Cukier i maltitol różnią się od siebie wizualnie – zwłaszcza po obróbce termicznej. Drugi z wymienionych nie zmienia swojej barwy na brązową ani nie karmelizuje się. Topi się w wysokich temperaturach i nadaje potrawom śmietankową konsystencję.

Maltitole – produkcja

Mimo iż alkohole cukrowe występują w naturze, można też wytwarzać je sztucznie. Obecnie zapotrzebowanie na nie w przemyśle spożywczym jest ogromne. Z tego powodu ich produkcję należało zdynamizować. Jak otrzymuje się słodzik maltitol?

Substancja ta jest pozyskiwana z maltozy, która znajduje się w ziarnach zbóż – głównie w kukurydzy. W dużych fabrykach naturalne cukry zostają odpowiednio zredukowane, aby uzyskać czysty maltitol.

Na skutek oddziaływania wysokich temperatur i dużego ciśnienia, do skrobi kukurydzianej przyłącza się wodór. Końcowym produktem jest właśnie maltitol. Nie zawiera on żadnych sztucznych dodatków ani wspomagaczy smaku.

Czy maltitol jest zdrowy?

W przeciwieństwie do cukru maltitol nie niszczy szkliwa na zębach. Ma też mniejszy wpływ na poziom glukozy we krwi i uznawany jest za substancję bezpieczną dla zdrowia. Naukowcy nie wyznaczyli jej maksymalnej ilości dziennego spożycia, jednak czy świadczy to jednoznacznie o jego właściwościach zdrowotnych?

Ludzki układ trawienny inaczej odbiera maltitol jest odbierany niż typowy cukier. Alkohole wielowodorotlenowe nie zostają hydrolizowane do glukozy, tak jak dzieje się to w przypadku klasycznego słodzika. Ulegają fermentacji wewnątrz przewodu pokarmowego. W związku z tym, spożywane w nadmiarze mogą powodować nieprzyjemne wzdęcia, a nawet biegunki. 

Jeżeli cierpisz na syndrom drażliwego jelita lub przewlekłe zaburzenia układu pokarmowego – lepiej unikaj maltitolu i innych polioli. Mogą mieć one efekt przeczyszczający lub nawet poważnie drażniący. Jeśli natomiast posiadasz zdrowy układ trawienny, maltitol nie powinien być dla ciebie w żadnym stopniu niebezpieczny. Spożywany w rozsądnych ilościach jest zdecydowanie korzystniejszy dla zdrowia niż cukier.

Maltitol – właściwości

Wiele osób kusi fakt, że maltitol to podobna słodycz, jak w przypadku cukru, a jednak o wiele mniejsza ilość kalorii. Ta substancja nie tylko pomaga w odchudzaniu, ale również ułatwia życie cukrzykom. Co więcej, nie posiada nieciekawego posmaku charakterystycznego dla wielu sztucznych zamienników cukru. 

Dzięki temu, że maltitol nie przyczynia się do rozwoju próchnicy, czasem dodaje się go do past do zębów, gum do żucia i płynów do płukania jamy ustnej. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. Podobnie jak inne poliole, maltitol ma także następujące właściwości:

• utrzymuje pożądany poziom wilgoci w produktach,
• pomaga zachować kruchość,
• obniża temperaturę zamarzania żywności,
• powoduje wzrost objętości,
• zwiększa lepkość,
• stanowi dobre wypełnienie.

Maltitol – ig, kcal

W 100 gramach tego słodzika znajduje się o połowę mniej kalorii niż w cukrze. Jeden gram substancji zawiera zaledwie 2–3 kcal. Oznacza to, że w 100 gramach maltitol ma około 250 kcal. Nie jest on trawiony przez enzymy trawienne i ulega procesowi fermentacji w jelicie grubym. Około 15% spożytego maltitolu zostaje wydalona w formie całkowicie niezmienionej.

Indeks glikemiczny maltitolu wynosi 35. Jest to wartość duża niższa niż ta, którą posiadają tradycyjne substancje słodzące, jednak na tyle wysoka, że nadal należy zachować czujność. Co prawda maltitol nie powoduje nagłego wyrzutu insuliny, jednak dieta cukrzycowa i tak nie powinna opierać się na słodkich produktach. Jeśli cierpisz na tę chorobę, zadbaj przede wszystkim o dużą ilość błonnika pokarmowego w swojej diecie. Twój organizm najbardziej skorzysta z bogactwa witamin i minerałów. Zamienniki cukru są dozwolone (i mniej od niego szkodliwe), jednak w rozsądnych ilościach.

E965 – zastosowanie

Maltitol posiada smak i właściwości, dzięki którym świetnie nadaje się do stosowania w przemyśle spożywczym – szczególnie cukierniczym. Ponieważ ma zbliżoną słodkość do cukru, używa się go praktycznie w takich samych proporcjach. 

Stanowi popularny składnik produktów i dań dietetycznych, sprzedawanych jako wersja „light”. W jedzeniu o obniżonej zawartości tłuszczu pomaga poprawić jego konsystencję. Ma to swoje zastosowanie szczególnie dla serów dietetycznych – nadaje im większą masę i przyjemną, śmietankową konsystencję. 

Jako dodatek do żywności maltitol jest opisywany jest skrótem E95. Dla wielu ludzi wszystkie wartości „E” źle się kojarzą. W tym przypadku nie jest to jednak nic niezdrowego. Znajdziesz go m.in. w:

• tzw. żywności funkcjonalnej – jako surowiec do specjalnej żywności dla osób chorych na cukrzycę lub walczących z otyłością,
• słodyczach i wypiekach – szczególnie ceni się tu jego termostabilność,
• nabiałach smakowych i neutralnych – lodach, jogurtach pitnych i smakowych,
• w rozmaitych potrawach, w funkcji zamiennika tłuszczu.

Maltitol – gdzie go kupić?

Chcesz pozbyć się cukru ze swojej diety i szukasz miejsca, w którym kupisz jego zamiennik? Maltitol nie jest tak popularny, jak cukier – a już na pewno różni się ceną. Z tego powodu rzadko jest dostępny w polskich supermarketach. Możesz go jednak znaleźć na dziale ze zdrową żywnością hipermarketów wyposażonych w większy asortyment produktów. Maltitol częściej dostępny jest też w sklepach z produktami ekologicznymi. Jeśli nie możesz go znaleźć w swojej okolicy, warto poszukać w sklepach internetowych. Tam też często dostaniesz go w bardziej korzystnej cenie.

Maltitol – cena

Cena maltitolu waha się przeważnie w okolicach 20 zł za jeden kilogram. Może być niższa lub wyższa, w zależności od dostawcy. Z uwagi na fakt, że kilogram maltitolu jest kilkukrotnie droższy od cukru, zauważysz też różnicę cenową w produktach dietetycznych. Jeśli dodana jest do nich większa ilość maltitolu, ich cena może znacznie wzrosnąć. Nie jest to może najtańszy zamiennik cukru – ale za to w pełni naturalny.

Substancja słodząca maltitol, tradycyjny cukier czy inne rodzaje słodzików?

W obliczu takiego wachlarza produktów czasem ciężko jest podjąć odpowiednią decyzję. Co okaże się najlepsze dla twojego zdrowia? Wszystko zależy od twoich oczekiwań i wyjściowego stanu zdrowia. Maltitol i ksylitol oprócz niskiej kaloryczności mają też korzystne działanie na zęby. Natomiast erytrytol praktycznie nie ma kalorii, a jego indeks glikemiczny jest zerowy – może więc okazać się bardziej korzystny dla cukrzyków i osób przebywających na diecie.

Obojętnie, który słodzik wybierzesz – pamiętaj o zachowaniu umiaru. Dla utrzymania optymalnego zdrowia, należy spożywać jak najwięcej produktów naturalnych i nieprzetworzonych. Maltitol jest zdrowszy niż biały cukier, ale jego zbyt duża ilość nieszczególnie służy zdrowiu. Wybierz raczej świeże owoce i warzywa, a słodzik stosuj sporadycznie, jako dodatek do diety i zamiennik cukru.
Powszechnie wiadomo, że cukier nie jest szczególnie korzystny dla ludzkiego zdrowia. Mimo tego, spożywa się go rocznie ogromne ilości. Często dzieje się to nieświadomie – cukier jest dodawany do wielu produktów spożywczych. Warto więc się tym zainteresować i wprowadzić do swojej diety jego zdrowsze zamienniki. Maltitol zdecydowanie może być jednym z nich. Pamiętaj jednak, aby zachować umiar w jego spożywaniu. W przeciwnym razie może podrażnić twój układ trawienny, a nawet wywołać biegunki.

Zobacz także:

• Tagatoza i maltitol – czy znasz te zamienniki cukru?
• Ksylitol – jak oddziałuje na Twoje zdrowie? Czy warto zamienić na niego cukier?
• Laktitol – niskokaloryczny zamiennik cukr
• Cukier kokosowy – zdrowy hit czy modny kit? Sprawdź, jaki ma indeks glikemiczny i czy może zastąpić biały cukier
• Maltoza – czy ten słodzik jest lepszy od cukru?