Co poza pysznym smakiem skrywają w sobie pistacje

Czy wiesz, że orzeszki pistacji zostały odkopane w tureckiej grocie datowanej na 7 tysięcy lat p.n.e.? Ta pyszna, zdrowa przekąska znana jest zatem ludziom od zarania dziejów! Dziś orzeszki pistacjowe dostępne są nie tylko w krajach, w których się je uprawia. Można je znaleźć na całym świecie. Dlaczego warto spożywać je regularnie? Zawierają m.in. cenne karotenoidy, których nie znajdziesz w żadnych innych orzechach. Co jeszcze skrywają te pyszne, zielone orzechy?

Czy pistacje to orzechy?

Orzeszki pistacjowe to owoce drzew pistacjowych. Pod względem teoretycznym i botanicznym należą do pestkowców – i to właśnie pestka jest ich jadalną częścią. Zamknięte są w twardej, zdrewniałej łupinie. Gdy pistacje stają się dojrzałe, skorupa pęka, a wydobycie orzecha jest znacznie łatwiejsze. Ta zewnętrzna warstwa może odpaść sama, ale da się ją z łatwością usunąć przed samym jedzeniem orzechów.

Gdzie rosną pistacje?

W Polsce dostępne są głównie pistacje importowane. Drzewa pistacjowe rosną w Azji Mniejszej i Azji Środkowej. Są to dzisiejsze tereny Afganistanu, Iranu, Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkiestanu, Kirgistanu i Tadżykistanu. Obecnie pistacje hoduje się w celu sprzedaży na cały świat w:

• Syrii;
• Afganistanie;
• Iranie;
• Iraku;
• Turcji;
• USA – szczególnie w Kalifornii.

Rosną też w cieplejszych krajach Europy – głównie w Grecji.

Drzewo pistacjowe

Istnieje wiele różnych gatunków pistacji – niektóre zaliczają się do drzew, inne do krzewów. Drzewo pistacjowe dostarcza pierwszy plon orzechów dopiero po około 6–7 latach od posadzenia. W pełni dojrzałe staje się jednak dopiero po 15–20 latach. Aż tyle trzeba czekać na opłacalne, obfite plony. 

Drzewa te nie są szczególnie płodne. Jedna dorosła roślina produkuje około 30 kilogramów orzechów pistacjowych rocznie. To naprawdę niedużo, zważywszy na fakt, że niektóre inne orzechy dają w tym samym czasie nawet ponad 100 kilogramów owoców! Co więcej, rośliny te wydają plony co dwa lata. Lubią długie, ciepłe lata i tylko nieduże, okresowe mrozy oraz umiarkowaną wilgotność.

Jak rosną pistacje?

Drzewa pistacjowe to rośliny o gęstej, zielonej koronie, które dorastają przeciętnie do 5–7 metrów (a maksymalnie do dziesięciu). Liście mają jajowaty kształt, a jesienią barwią się na piękny, czerwono-żółty kolor. Ich owoc wyrasta z niedużych kwiatów. W formie niedojrzałej jest on podobny do oliwki.

Pistacje – właściwości

Pistacje są bardzo korzystne dla zdrowia, podobnie jak pozostałe orzechy. Warto zastąpić nimi wysoce przetworzone, niezdrowe przekąski. Wyróżniają się wyjątkowym składem i smakiem. Aby cieszyć się pełnią zdrowia, twój organizm potrzebuje wielu różnych składników odżywczych, dlatego najlepiej regularnie jeść różne odmiany orzechów. W połączeniu ze zbilansowaną dietą jest to klucz do długiego, zdrowego życia!

Pistacje – wartości odżywcze

Podstawowe wartości odżywcze pistacji w 100 gramach wyglądają następująco:

• 600 kcal;
• 20,5 g białka;
• 25 g węglowodanów;
• niecałe 50 g tłuszczu, z czego:
  • 6 g tłuszczów nasyconych;
  • 32 g tłuszczów jednonienasyconych;
  • 7 g tłuszczów wielonienasyconych;
  • 7 g omega-6;
• 3,5 g wody.

Oprócz tego pistacje zawierają też dużo witaminy B1 oraz E i mniejsze ilości witamin B2, B3, A oraz folianów. Znajdziesz w nich także pokaźne ilości pierwiastków:

• miedzi;
• żelaza;
• fosforu;
• magnezu;
• manganu.

Orzechy pistacjowe zawierają też wapń, potas, cynk, śladowe ilości sodu i sporo błonnika pokarmowego. Stanowią zatem świetne uzupełnienie diety. To także jedyne orzechy, w których znajdują się karotenoidy, czyli luteina i zeaksantyna.

Pistacje – kcal a odchudzanie

Orzechy pistacjowe są jednymi z najzdrowszych przekąsek świata. Jednocześnie mają też mniej kalorii niż większość orzechów. Jest to więc znakomita propozycja dla osób na diecie odchudzającej. Pistacje zawieraja też najwięcej błonnika pokarmowego spośród wszystkich orzechów. Dzięki temu pomagają uregulować metabolizm. Pamiętaj, że mimo wszystko są to produkty kaloryczne i bogate w tłuszcz – dlatego należy zachować umiar co do spożywanej ilości.

Na co dobre są pistacje?

Karotenoidy zawarte w pistacjach wspomagają zdrowe funkcjonowanie oczu. Orzechy pistacjowe świetnie uzupełniają cenne składniki mineralne i trudno dostępne witaminy z grupy B. Pistacje są dobre na cholesterol, cukrzycę, wzrok, układ pokarmowy oraz skórę i paznokcie. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, co dokładnie im zawdzięczasz.

Orzechy pistacjowe – właściwości

Wartości odżywcze zawarte w pistacjach korzystnie wpływają na cały organizm. Aby cieszyć się ich dobroczynnym działaniem, zawsze kupuj je świeże, bez dodatków smakowych. W formie nieprzetworzonej zachowują najwięcej swoich prozdrowotnych wartości.

Pistacje – właściwości:

• zawarte w nich przeciwutleniacze działają antyoksydacyjnie, czyli zwalczają wolne rodniki i spowalniają starzenie się organizmu;
• błonnik pomaga zwalczać zaparcia i reguluje pracę jelit;
• połączenie wapnia i fosforu działa wzmacniająco na kości;
• odżywiają skórę i widocznie poprawiają jej wygląd;
• luteina zapobiega utracie wzroku i zmniejsza ryzyko pojawienia się plamki żółtej;
• witaminy z grupy B wspierają układ nerwowy – zmniejszają objawy stresu i przepracowania, pomagają się odprężyć i zrelaksować;
• niektóre badania dowodzą, że pistacje zmniejszają ryzyko zachorowań na raka;
• pistacje poprawiają sprawność naczyń krwionośnych i regulują poziom cukru we krwi;
• mają niski indeks glikemiczny, dlatego mogą być spożywane przez cukrzyków;
• ich spora zawartość żelaza pomaga w walce z anemią;
• pomagają utrzymać prawidłową gospodarkę wodną oraz odpowiednie pH organizmu;
• korzystnie wpływają na pracę mięśni.

Orzechy pistacjowe – zastosowanie

Pistacji używa się przede wszystkim (ale nie tylko) w kuchni. Aby cieszyć się ich dobroczynnym działaniem, należy spożywać jedną garść orzechów dziennie. Można jeść je na surowo lub w formie prażonej, ale również jako dodatek do:

• tortów i ciast;
• marcepanu;
• baklavy – tureckiego i ormiańskiego deseru z miodu i orzechów,
• lodów;
• budyniów;
• cukierków i innych słodyczy.

Nasiona drzewa pistacjowego są także źródłem oleju pistacjowego. Z niektórych części rośliny pozyskuje się też barwnik do tkanin o malinowym kolorze. Drewno drzewa produkuje cenną żywicę – jest ona stosowana do wytwarzania różnego rodzaju lakierów. Roślina ta ma też swoje walory estetyczne i w cieplejszych krajach jest hodowana jako drzewko ozdobne.

Pistacje – cena

Orzeszki pistacjowe dostępne są w większości sklepów spożywczych – na wagę lub w opakowaniach. Jest to obok fistaszków prawdopodobnie najbardziej popularny orzech. Cena pistacji na szczęście nie jest zbyt wygórowana. Zwykle wynosi około 40–50 zł za kilogram. W postaci obranej orzechy te są mniej więcej dwukrotnie droższe.

Cena pistacji może się wahać w zależności od ich jakości i pochodzenia. Jej wzrost spowodowany jest dużym zapotrzebowaniem na ten produkt. Pamiętaj, że uprawa pistacji jest czasochłonna, a plony drzew – ograniczone.

Jakie orzeszki pistacjowe kupować?

Najbardziej popularne warianty to pistacje prażone i solone. Dużo zdrowszą wersją są jednak orzechy surowe, bez żadnych dodatków smakowych. Obieranie ich nie jest szczególnie trudne. Można to robić ręcznie, bez konieczności używania dziadka do orzechów. Mamy też jednak rozwiązanie dla osób, które nie za tym nie przepadają. W wielu supermarketach dostępne są obrane pistacje – surowe lub z różnymi dodatkami smakowymi.

Pistacje – przeciwwskazania

Nie istnieją właściwie żadne poważniejsze przeciwwskazania co do spożywania tych „zielonych migdałów”. Oczywiście dotyczy to osób, które nie są uczulone na orzechy. Alergia tego rodzaju może objawiać się bardzo agresywnie. Jeśli nie masz pewności, czy na nią nie cierpisz – skontaktuj się wcześniej z lekarzem.

W żadnym przypadku nie wolno spożywać spleśniałych pistacji. Przeterminowane lub źle przechowywane orzechy są bardzo szkodliwe dla układu pokarmowego. Co jeszcze warto wiedzieć? Spożywanie pistacji podczas ciąży jest dozwolone, ale należy zachować przy tym szczególny umiar i ostrożność. 
Pistacje są pyszną przekąską i uniwersalnym dodatkiem w kuchni – zarówno do dań słodkich, jak i słonych. Warto jeść je regularnie, lecz poprzestać na około jednej garści dziennie. Podobnie jak inne orzechy, są dość kaloryczne i zawierają sporo tłuszczów, jednak jako jedyne mają też cenne karotenoidy. Każdy może skorzystać z dobroczynnych właściwości pistacji po wprowadzeniu ich do swojej diety.

Zobacz także:

• Orzechy brazylijskie – cenny skarb z lasów amazonii. Czy brazylijskie orzechy są zdrowe?
• Dlaczego warto jeść orzechy makadamia? Sprawdź, co kryje w sobie ta naturalna przekąska!
• Rodzaje orzechów – które są najzdrowsze?
• Orzechy są ważne. Szczególnie w ciąży! Naukowcy odkryli ich wpływ na mózg dziecka
• Orzechy laskowe – co kryje się w tej małej, brązowej skorupce? Poznaj prozdrowotne właściwości owoców leszczyny