Dieta lekkostrawna – zasady, zalecenia i przykładowy jadłospis łatwostrawnych posiłków

Dieta lekkostrawna jest leczniczym sposobem żywienia, wskazywanym osobom chorym, osłabionym lub seniorom. Dzięki niej układ trawienny zostaje odciążony, ma szansę na regenerację i lepszą pracę w przyszłości. Jeżeli zastanawiasz się, jakie są zasady prawidłowego żywienia na diecie lekkostrawnej, które produkty i techniki kulinarne są dozwolone oraz jak wygląda przykładowy jadłospis, zapoznaj się z poniższym tekstem!

Zasady diety lekkostrawnej

Dieta lekkostrawna, nazywana także łatwostrawną, to modyfikacja tradycyjnego sposobu żywienia. Najważniejsza jest eliminacja produktów, które mogą być zbyt tłuste, wzdymające i trudne do strawienia dla organizmu. Podstawowym zadaniem diety lekkostrawnej jest:

• ogólna poprawa zdrowia;
• załagodzenie dolegliwości w układzie pokarmowym;
• odciążenie przewodu pokarmowego lub chorego narządu.

Poza eliminacją poszczególnych produktów i potraw bardzo duże znaczenie ma także sposób przygotowania posiłków. Zazwyczaj zaleca się gotowanie na parze, w wodzie, pieczenie w folii lub specjalnym rękawie. Powinno się natomiast unikać duszenia, smażenia, wędzenia, grillowania i przyrządzania dań marynowanych oraz tych w panierce lub zasmażce. Małe objętościowo potrawy należy spożywać o regularnych porach, najlepiej 4–5 razy dziennie, dokładnie przeżuwając każdy kęs.

Dla kogo jest lekkostrawna dieta?

Dieta lekkostrawna jest dietą, którą stosuje się w różnych przypadkach. Może stanowić rodzaj diety leczniczej, pomagając w zwalczaniu dolegliwości zdrowotnych, jak uniemożliwiając ich wystąpienie. Niekiedy zaleca się ją także osobom starszym i tym, które z różnych powodów są przykute do łóżka. Stosowanie diety lekkostrawnej zaleca się:

• w przypadku zbliżającej się operacji przewodu pokarmowego (np. z powodu stanu zapalnego błony śluzowej żołądka) i w okresie rekonwalescencji;
• przy infekcji bakteryjnej lub wirusowej z wysoką gorączką;
• przy dolegliwościach żołądka i jelita grubego, takich jak zespół jelita drażliwego, gazy, wzdęcia, biegunki, refluks;
• przy chorobach trzustki;
• przy chorobach nerek i układu moczowego;
• w przypadku ostrego zapalenia płuc i opłucnej lub przy długotrwałych schorzeniach układu oddechowego z rozedmą;
• w przypadku przynależności do grona pacjentów onkologicznych – spożywanie większej ilości potraw na bazie białej mąki może pomóc w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała;
• w przypadku seniorów – układ pokarmowy u osób starszych nie trawi już tak dobrze niektórych potraw.

Co możesz jeść na diecie lekkostrawnej?

Jakie zatem produkty zaleca się na łatwostrawnej diecie? Do listy z dozwolonym jedzeniem zalicza się przede wszystkim:

• produkty zbożowe – kuskus, kasza manna, biały ryż, drobny makaron, jasne pieczywo;
• mleko i produkty mleczne – mogą to być kefir, jogurt naturalny, zsiadłe lub słodkie mleko;
• chude mięso i niektóre gatunki ryb – mogą to być np. pstrąg, dorsz, chude wędliny, chude części drobiu, cielęciny i królika; czasami zaleca się także mięso i ryby z niewielką zawartością tłuszczu (wołowina, dziczyzna, makrela, sardynka, leszcz);
• tłuszcze, takie jak słodka śmietana, oleje na zimno i masło;
• jajka – omlet na parze, jajecznica lub gotowane na miękko;
• warzywa – ziemniaki, buraki, młoda fasolka szparagowa, szpinak, dynia, kabaczek, marchew, zielona sałata, pomidor bez skórki; w umiarkowanych ilościach mogą to być także kalafior, brokuł i kalarepa;
• dojrzałe owoce, bez pestek i skóry: jabłka, morele, melony, pomarańcze, brzoskwinie;
• cukier i słodycze – miód, dżemy;
• desery – kisiel, biszkopty, musy, galaretki;
• napoje – niegazowana woda, kompoty (tylko z dozwolonych owoców), niektóre soki (rozcieńczone).

Do produktów ciężkostrawnych i takich, których nie powinno się spożywać na diecie, należą natomiast:

• produkty zbożowe, takie jak pieczywo pełnoziarniste, razowe, cukiernicze i żytnie na zakwasie, grube płatki zbożowe i kasze (pęczak, gryczana);
• tłuste mięso i ryby, np. tłuste części dziczyzny, wieprzowiny, wołowiny, a także łosoś;
• tłuszcze używane do smażenia potraw, twarda margaryna do pieczenia;
• jajka – gotowane na twardo i smażone;
• ostre przyprawy;
• warzywa – m.in. nasiona roślin strączkowych, czosnek, kapusta, cebula;
• wszystkie owoce, które nie zostały wymienione powyżej;
• gazowane napoje (w tym także gazowana woda), alkohol.

Podczas wprowadzania diety lekkostrawnej często wskazuje się na ograniczenie w niej błonnika pokarmowego. Wynika to z faktu, że jego zbyt duża ilość może niepotrzebnie podrażniać jelita. Z drugiej strony nie od dzisiaj wiadomo, że zawartość błonnika w żywieniu jest konieczna dla prawidłowej pracy układu trawiennego. Aby została zachowana właściwa perystaltyka jelit, wchłanianie wody i rozluźnianie masy kałowej, należy pamiętać o spożywaniu ok. 25 g włókna pokarmowego na dobę.

Ponadto warto pamiętać, że zawartość poszczególnych produktów lekkostrawnych jest uzależniona od problemów, z jakimi się borykasz. Dietetyk może zalecić różne modyfikacje sposobu żywienia; w przypadku problemów z otyłością liczyć się będzie także deficyt kaloryczny, z kolei pacjentom z chorobami wątroby i woreczka żółciowego może zostać wskazana dieta wątrobowa.

Dieta łatwostrawna – przykładowy jadłospis

Poniżej podajemy przykładowy dzienny plan posiłków dla osób na diecie lekkostrawnej. Należy przy tym mieć na uwadze, że jadłospis u poszczególnych osób może różnić się w zależności od problemów, z jakimi się borykają.

1. Śniadanie: pszenna bułka z masłem, chudą wędliną, pomidorem bez skórki i zieloną sałatą. Do tej kompot z jabłek.
2. Drugie śniadanie: twaróg z jogurtem i miodem;
3. Obiad: purée ziemniaczane, indyk pieczony w rękawie, jarzyny. Do popicia sok, kompot lub niegazowana woda;
4. Podwieczorek: mus jabłkowy z odrobiną cynamonu;
5. Kolacja: jajko gotowane na miękko, kanapka z naturalnym serkiem homogenizowanym.

Dieta lekkostrawna – podsumowanie

Osoby będące na diecie lekkostrawnej powinny pamiętać o przestrzeganiu powyższych zaleceń i uważnym obserwowaniu reakcji swojego organizmu na spożywane produkty. Chociaż niektóre produkty są podczas niej niewskazane, nie oznacza to, że jest to dieta monotonna czy niesmaczna, wręcz przeciwnie – przy odrobinie kreatywności można wyczarować naprawdę smaczne i pełnowartościowe posiłki!

Zobacz także:

• Dieta płynna – skuteczna metoda na wzmocnienie organizmu, odchudzanie i oczyszczanie jelit
• Dieta lekkostrawna po operacji – przykładowy jadłospis żywieniowy
• Dania lekkostrawne – idealne rozwiązanie dla osób z problemami jelitowymi. Jakie produkty powinny znaleźć się w lekkostrawnym obiedzie i kolacji?
• Dieta Montignaca – łatwe odchudzanie. Nie licz kalorii, jedz produkty o niskim indeksie glikemicznym! Przykładowy jadłospis
• Dieta po usunięciu woreczka żółciowego. Lekkostrawny jadłospis dla pacjentów. Co jeść po cholecystektomii?