Dieta GAPS, czyli jadłospis dla osób cierpiących na zespół psychologiczno-jelitowy

Obecnie lekarze i dietetycy uważają, że jelita to nasz drugi mózg. To pokazuje, jak ważną rolę odgrywa odpowiednie żywienie. Dieta GAPS wiąże problemy trawienne ze schorzeniami takimi jak depresja, ADHD, autyzm czy schizofrenia. Dla kogo jest przeznaczona i jakie przynosi efekty? Zapoznaj się z przykładowym jadłospisem.

Założenia diety GAPS. Czy pomaga na zespół psychologiczno-jelitowy?

GAPS to program żywieniowy, który powstał na podstawie teorii, że wiele problemów psychicznych i neurologicznych wynika z niewłaściwego funkcjonowania jelit. Dieta GAPS została opracowana przez doktor Natashę Campbell-McBridge, która pracowała z osobami chorymi na autyzm, depresję, ADHD, schizofrenię i inne zaburzenia psychiczne. Zauważyła ona, że kondycja przewodu pokarmowego ma wpływ na stan zdrowia psychicznego. Dzięki temu odkryciu autorka diety zrewolucjonizowała podejście do sposobu odżywiania. GAPS jest skrótem od angielskiego zwrotu Gut and Psychology Syndrome, co w tłumaczeniu na polski oznacza „zespół psychologiczno-jelitowy”.

Protokół GAPS. Zespół psychologiczno jelitowy – naturalne metody leczenia

GAPS ma na celu poprawienie pracy mózgu i przywrócenie prawidłowych funkcji jelit. Istnieje klinika Natashy Campbell-Mcbridge, w której lekarka leczy tą dietą swoich pacjentów z problemami neurologicznymi i psychicznymi.

Efekty stosowania diety GAPS widoczne mogą być już po kilku tygodniach, ale na pełne rezultaty trzeba poczekać znacznie dłużej. Dieta ta należy do naturalnych metod leczenia autyzmu, ADHD, dysleksji, dyspraksji, depresji i schizofrenii. Zdrowe jelita są jednym z czynników mających wpływ na zdrową psychikę. Autorka tej diety twierdzi, że zaburzenia psychiczne są spowodowane m.in. spożywaniem produktów zbożowych.

Protokół GAPS ma na celu zapobieganie przedostawaniu się toksyn z jelit do krwiobiegu. Składa się z diety wprowadzającej, pełnej oraz ponownego wprowadzenia do diety.

Co jeść na diecie GAPS – zdrowe nawyki żywieniowe

Na czym polega dieta GAPS? Jest to restrykcyjna dieta eliminacyjna. Zakłada wykluczenie z diety wszelkich zbóż, nasion roślin strączkowych, węglowodanów rafinowanych i warzyw skrobiowych. Niedozwolone są również produkty wysoko przetworzone, takie jak słodycze, wędliny, owoce w puszce, pasteryzowane soki i niesfermentowany nabiał. Podstawą diety są ryby, mięso, jaja, świeże owoce oraz warzywa, zdrowe tłuszcze i skorupiaki. Poza tym nie może w niej zabraknąć fermentowanych produktów mlecznych, orzechów, nasion, czosnku i oliwy z oliwek. Miód jest dozwolony jedynie w małych ilościach.

To system żywienia, który jest modyfikacją diety SCD (specjalnych węglowodanów), wykluczającej wszelkie źródła węglowodanów złożonych. Jest ona stosowana w leczeniu wielu chorób układu pokarmowego. GAPS jest również porównywana do diety paleo, nazywanej dietą naszych przodków.

Wytyczne, co do stosowania diety

Dieta GAPS zaleca, aby stosować się do następujących wymagań:

• unikać wysoko przetworzonych produktów spożywczych i konserwantów;
• stosować suplementację, w skład której wchodzi m.in. olej z wątroby dorsza i probiotyki;
• spożywać na zimno oleje roślinne;
• do gotowania i smażenia używać oleju kokosowego lub tłuszczów zwierzęcych;
• powoli wprowadzać nowe produkty;
• mięso i ryby łączyć z warzywami;
• z diety wykluczyć zboża, ziemniaki, cukier, bataty i dynię.

Pełna dieta GAPS – przykładowy jadłospis

Podany poniżej jadłospis pokazuje jak może wyglądać dieta GAPS w szóstej fazie, jeśli wszystkie wcześniej wprowadzone pokarmy są dobrze tolerowane. Zaleca się picie dużej ilości domowego rosołu. Wywar mięsny można przygotować poprzez gotowanie w wodzie mięsa wołowego lub drobiowego oraz kości przez około 4 godziny.

Śniadanie

Kefir lub świeży sok z warzyw. Sok najlepiej przyrządzić samemu, używając wyciskarki wolnoobrotowej.

Drugie śniadanie

Naleśniki bezzbożowe z masłem i miodem. Do picia imbirowa herbata z cytryną.

Obiad

Grillowany stek z wołowiny z sałatką. Sałatka może być przyrządzona z sałaty, ogórków zielonych, papryki i prażonych pestek słonecznika. Do picia sok z kiszonej kapusty lub rosół na wywarze z mięsa i kości, bez makaronu.

Podwieczorek

Jogurt naturalny z owocami, na przykład z mandarynkami.

Kolacja

Zupa krem z warzyw na bazie domowego rosołu z porcją mięsa z bulionu.

Etapy diety GAPS

1. Pierwszy etap – od 5 do 7 dni. W tym czasie jadłospis opiera się na rosole gotowanym na mięsie i kościach i tłuszczu zwierzęcym. Pod koniec tego etapu stopniowo wprowadza się soki z kiszonek. Następuje oczyszczenie organizmu.
2. Drugi etap – wciąż dominuje wywar z mięsa, ale włącza się do jadłospisu surowe żółtka, duszone warzywa i większą ilość soków z kiszonek.
3. Trzeci etap – można jeść bezzbożowe naleśniki, awokado, kiszone warzywa, gotowane oraz smażone jaja i tłuszcze roślinne.
4. Czwarty etap – wprowadzane są soki warzywne, gotowane oraz pieczone mięso, a także bezzbożowe pieczywo. Do posiłków zaleca się dodawanie tłoczonej na zimno oliwy z oliwek.
5. Piąty etap – stopniowo można wprowadzić surowe warzywa. Dozwolone jest także puree z gotowanych owoców, na przykład jabłek.
6. Szósty etap – wprowadza się wszystkie dozwolone pokarmy. Taki jadłospis powinien się stać sposobem żywienia na całe życie.

Zalecenia do stosowania diety GAPS

Na liście wskazań do stosowania GAPS, autorka diety umieściła m.in. problemy takie jak:

• depresja;
• autyzm;
• stany lękowe;
• ADHD;
• zaburzenia obsesyjno-kompulsywne;
• zaburzenia odżywiania;
• choroby mające związek z nieprawidłowym funkcjonowaniem jelit;
• dysleksja;
• schizofrenia;
• dyspraksja;
• zaburzenia afektywne dwubiegunowe.

Dieta GAPS – przeciwwskazania

Trzeba pamiętać o tym, że żywienie wspomaga proces leczenia farmakologicznego, ale go nie zastępuje. Odpowiednio dobrany jadłospis to forma wspierania terapii. Poza tym nie każdy może stosować dietę eliminacyjną, która może prowadzić do niedoborów składników odżywczych. Dietę GAPS należy wprowadzać pod kontrolą dietetyka i jedynie w uzasadnionych przypadkach. Ze względu na niską zawartość błonnika, u niektórych osób może powodować zaparcia. Nie jest wskazana dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Dieta GAPS nie jest dietą odchudzającą. Została stworzona po to, aby wspomóc leczenie osób, które cierpią na zespół psychologiczno-jelitowy GAPS. Nie należy jej stosować bez konsultacji ze specjalistą i odpowiednich wskazań.

Zobacz także:

• SIBO – dieta na zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Wylecz się dietą low-FODMAP!
• Dieta bogatoresztkowa – bezcenny błonnik w jadłospisie
• Dieta Królów – komfortowa dieta odchudzająca
• Dieta jajeczna to sposób, aby szybko stracić na wadze. Poznaj jej jadłospis oraz wady i zalety
• Dieta Kwaśniewskiego – jadłospis. Wady i zalety. Wszystko, co musisz wiedzieć o diecie optymalnej!