W ostatnich latach obserwuje się wzrastające zainteresowanie zdrowym stylem życia, które z jednej strony jest związane z obecnym trendem dążenia do idealnie szczupłej sylwetki a z drugiej strony z coraz większym problemem chorób cywilizacyjnych, m.in. otyłości. Według ostatnich danych Europejskiego Urzędu Statystycznego z 2019 roku aż 58% Polaków posiada nadmierną masę ciała.
Czym zajmuje się dietetyk?
Obowiązki dietetyka obejmują szeroki zakres wiedzy i umiejętności. Są to m.in.:
- układanie planów leczenia dietetycznego,
- ocena stanu odżywienia i zapotrzebowania na składniki odżywcze,
- wykonywanie pomiarów antropometrycznych i analizy składu ciała,
- układanie jadłospisów do poszczególnych diet,
- kontrola efektów wprowadzonej diety i zaleceń,
- profilaktyka i leczenie dietetyczne chorób dietozależnych, np.:
- cukrzyca,
- celiakia,
- refluks żołądkowo-jelitowy,
- dna moczanowa,
- choroby tarczycy.
- prowadzenie dokumentacji żywieniowej pacjentów,
- udział w rozpoznawaniu i leczeniu otyłości i niedożywienia, w tym niedożywienia szpitalnego,
- edukacja żywieniowa.
Dobry dietetyk powinien rozumieć problemy pacjenta, motywować go i być otwartym na jego potrzeby. Powinien także cechować się wyrozumiałością, cierpliwością i życzliwością.
Przebieg konsultacji dietetycznej
Konsultacje dietetyczne obejmują szczegółowy wywiad zdrowotny i żywieniowy pacjenta. Analizie podlegają nawyki żywieniowe pacjenta, jego harmonogram dnia, choroby przewlekłe i zażywane leki, badania laboratoryjne, choroby rodzinne, tryb życia i aktywność fizyczna, diety podejmowane w przeszłości oraz ogólne podejście do żywienia.
Dietetyk wykonuje pomiary antropometryczne (pomiar wzrostu, wagi, obwodów talii, brzucha i bioder) oraz robi analizę składu ciała, która jest szczególnie ważna, ponieważ dostarcza informacji o procentowej zawartości wody, masy mięśniowej, kośćca i tkanki tłuszczowej. Na podstawie tych informacji układany jest indywidualny plan żywieniowy pacjenta.
Konsultacja dietetyczna trwa około 60 minut i w obecnych czasach może być przeprowadzana także online. Wizyty kontrolne odbywają się co 2-4 tygodnie.
Specjalizacje w dietetyce
Według Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Dietetyków (EFAD) wyróżnia się trzy możliwe specjalizacje dietetyków:
- dietetyk administracyjny,
- dietetyk kliniczny,
- dietetyk zdrowia publicznego.
Ponadto wyróżnia się kilka innych specjalności skierowanych do mniejszej grupy odbiorców, które zostaną opisane w dalszej części artykułu.
Dietetyk sportowy
Dietetyk sportowy prowadzi poradnictwo dietetyczne dla osób aktywnych fizycznie zarówno zawodowo, jak i amatorsko, rekreacyjnie. Pomaga ustalić dzienne zapotrzebowanie na energię i ułożyć plan żywieniowy uwzględniający pory treningów oraz ich intensywność.
Dietetycy sportowi zatrudniani są m.in. w ośrodkach sportowych, w klubach fitness, poradniach dietetycznych czy centrach rehabilitacyjnych.
Dietetyk dziecięcy
Zajmuje się on przede wszystkim edukacją żywieniową i kontrolą przestrzegania zasad zdrowego żywienia wśród niemowląt, dzieci i młodzieży z uwzględnieniem wszelkich alergii i nietolerancji pokarmowych. Pomoc dietetyka dziecięcego i jego odpowiednie podejście do dzieci jest niezbędne szczególnie w obecnych czasach, ze względu na wzrastający problem otyłości i nadwagi u dzieci.
Dietetyk ciążowy
Dietetyk ciążowy dba o racjonalną dietę kobiet ciężarnych i karmiących. Dieta ta powinna dostarczać wszystkich składników odżywczych w odpowiednich ilościach i proporcjach, których zapotrzebowanie jest największe właśnie w okresie ciąży. Pomoc dietetyka ciążowego jest bardzo przydatna w ustaleniu odpowiedniej diety, niezbędnej do prawidłowego rozwoju płodu, przebiegu ciąży, a także rozwoju dziecka po porodzie.
Dietetyk bariatryczny
To dietetyk, który zajmuje się leczeniem żywieniowym pacjentów po operacji bariatrycznej lub zakwalifikowanych i przygotowujących się do takiego zabiegu. Operacja bariatryczna skierowana jest do osób zmagających się z otyłością olbrzymią (BMI >40 lub BMI >35 jeśli współistnieją choroby przewlekłe) i polega na zmniejszeniu objętości żołądka przy użyciu różnych technik. Mimo dużej skuteczności tego typu zabiegu, konieczna w tej sytuacji jest współpraca z dietetykiem, który pomoże zmienić nawyki żywieniowe pacjenta.
Regulacje prawne
W Polsce zawód dietetyka nadal nie jest uregulowany ustawowo. Obecnie zawód ten mogą wykonywać zarówno osoby po ukończeniu studiów na kierunku dietetyka, jak i osoby po ukończeniu kursu lub szkoleń z zakresu dietetyki. Niedoskonałość uregulowań prawnych skutkuje brakiem kontroli nad kwalifikacjami osób prowadzących poradnictwo dietetyczne.
Zobacz także:
- W te wakacje rząd ma przyjąć Plan dla Chorób Rzadkich
- Dieta online – indywidualna dieta dla każdego
- Catering dietetyczny – co wziąć pod uwagę przy jego wyborze?
- Herbatka z kopru włoskiego dla niemowląt? Absolutnie nie!
- Dieta paleo – na czym polega, czego unikać? Kiedy warto stosować dietę paleolityczną?
