Dieta przy biegunce uzależniona jest od jej rodzaju, ale przede wszystkim musi być lekkostrawna i uboga w błonnik pokarmowy, dzięki temu treść pokarmowa ulegnie zagęszczeniu. Jak sobie radzić z tą nieprzyjemną przypadłością, dowiesz się z poniższego artykułu.
Przyczyny biegunki
Do najczęstszych przyczyn powstawania biegunek należą:
- zakażenia bakteryjne;
- zakażenia wirusowe;
- toksyny wytwarzane przez bakterie.
Są jeszcze inne powody, które występują rzadziej. Między innymi można do nich zaliczyć zatrucia metalami ciężkimi, spowodowane stresem, a także podczas przyjmowania niektórych leków. Biegunka może być też objawem przebiegu chorób, takich jak choćby nietolerancja laktozy, alergia pokarmowa, choroby jelit, nadczynność tarczycy czy choroba trzewna. Dieta przy biegunce jest tu wręcz koniecznością, by nie doprowadzić do stanów przewlekłych.
Biegunka podróżnych
Wiele osób podróżujących do krajów rozwijających się dotyka problem biegunki podróżnych. Biegunka bardzo często występuje po zjedzeniu nieumytych owoców i warzyw, zjedzeniu skorupiaków, wypiciu skażonej wody czy jedzeniu pokarmów sprzedawanych przez ulicznych handlarzy. Powinno się uważać szczególnie w krajach Ameryki Południowej, Ameryki Środkowej, większości krajów Afryki, Azji i Bliskiego Wschodu. Podczas wyjazdu w takie miejsca pamiętaj, aby myć owoce i warzywa, pić wodę wyłącznie butelkowaną, nie jeść lodów lokalnych produkcji, myć ręce po skorzystaniu z toalety oraz unikać picia alkoholu, szczególnie drinków z lodem niewiadomego pochodzenia.
Rodzaje biegunek
Biegunki dzielimy na:
- ostre, które trwają do 10 dni i ich przyczyna jest zwykle z powodu zakażenia bakteryjnego lub wirusowego;
- przewlekłe, gdzie czas ich trwania jest od 10 dni wzwyż.
Co należy zrobić, kiedy pojawia się biegunka – czy zgłosić się do lekarza?
Przede wszystkim powinno skontaktować się z lekarzem rodzinnym, aby ustalić przyczynę biegunki i jak najszybciej wprowadzić leczenie oraz dietę. Utrzymująca się biegunka prowadzi do odwodnienia organizmu oraz utraty elektrolitów, takich jak:
- chlor;
- potas;
- sód;
- magnez;
- wapń.
Zatem kiedy biegunka trwa dłużej niż dwa dni, koniecznie skontaktuj się z lekarzem! Dietę w biegunce można oczywiście wprowadzić od razu, nie czekając na decyzję lekarza, tak jak i wyrównać poziom płynów oraz elektrolitów.
Objawy w biegunce
Podczas biegunki mogą wystąpić objawy, takie jak krew w stolcu, nudności, wymioty, wzdęcia, bóle brzucha, uczucie przelewania w jelitach, nadmierna ilość gazów, i oczywiście oddawanie częstych luźnych stolców.
Biegunka u dzieci i niemowląt
Biegunka bardzo często występuje u dzieci i niemowląt. Statystyki mówią, że do trzeciego roku życia dzieci przechodzą od 1 do 2 biegunek w ciągu roku. Przyczyny są takie, jak wśród dorosłych, czyli zakażenia wirusowe, bakteryjne, alergie oraz zatrucia. Dzieci narażone są na powikłania, głównie odwodnienie. Zdarza się, że taki stan może przerodzić się biegunkę przewlekłą. Pobyt szpitalny nie jest konieczny, chyba że dziecko jest bardzo odwodnione i wymaga nawodnienia przy pomocy kroplówek. Nie można bagatelizować takiego stanu i jak najszybciej należy skontaktować się z lekarzem. Dzieci powinny jak najwięcej pić przy biegunce, zaś rodzice muszą zdawać sobie sprawę z ryzyka powikłań.
Biegunka ostra u dzieci
Przy ostrej biegunce niedobór wody zazwyczaj postępuje bardzo szybko, natomiast ciężkie odwodnienie może spowodować drgawki, a nawet śpiączkę, tym samym zagrażając życiu dziecka. W wyniku ciężkiego odwodnienia dochodzi do poważnych odchyleń i zaburzeń wielonarządowych. Należy podawać dziecku dużo płynów, ale także żywe kultury bakterii oraz stosować odpowiednią dietę, tak jak w przypadku dorosłych.
Objawy występujące u dzieci w odmianie ostrej:
- zapadnięte gałki oczne;
- suchy język;
- suche błony śluzowe;
- płacz bez łez;
- śladowe i rzadkie oddawanie moczu;
- apatia;
- senność;
- niechęć do picia i jedzenia;
- rozdrażnienie.
Co należy pić przy biegunce i w jakich ilościach?
W diecie przy biegunce powinno się wypijać około 2 litrów wody między posiłkami, najlepiej na godzinę przed lub po jedzeniu. Wodę pić przegotowaną, zamiennie z herbatką ziołową (np. miętową, z kory dębu, z owocu czarnej jagody, liści maliny lub jeżyny, płatków róży) lub zwykłą gorzką herbatę. Woda mineralna także jest wskazana, ale nie można pić gazowanej. Natomiast koniecznie trzeba zrezygnować z picia:
- napojów gazowanych;
- soków warzywnych;
- soków owocowych;
- kawy;
- mocnej herbaty;
- alkoholu.
Posiłki w diecie – co jeść, a czego nie spożywać podczas biegunki?
Pożądany w diecie jest probiotyk (mikroflora), o czym wiele osób często zapomina. W biegunce ostrej w pierwszych dniach wstrzymuje się podawanie pokarmów i głównie dba się o to, by organizm się nie odwodnił. W aptece dostępny jest specjalny środek nawadniający, można także zastosować domowe sposoby, na przykład wykorzystać przegotowaną posoloną wodę.
Na początku diety przy biegunce należy wykluczyć posiłki zawierające błonnik pokarmowy, który występuje w:
- pieczywie razowym;
- grubych kaszach;
- nasionach roślin strączkowych;
- płatkach owsianych;
- wędlinach z podrobów;
- tłustych mięsach i wędlinach;
- ostrych przyprawach;
- produktach mlecznych;
- sosach, czekoladzie;
- orzechach;
- słodzikach;
- owocach;
- miodzie;
- surowych owocach i warzywach;
- zupach z dużą ilością warzyw i dodatkiem śmietany.
Koniecznie trzeba wyeliminować potrawy ciężkostrawne, produkty wędzone, pączki, ciasta, faworki i cukierki itp.
Co można jeść?
Zalecane produkty to:
- biszkopty;
- białe pieczywo;
- kleik ryżowy;
- gotowana marchew;
- kefir (posiadający żywe kultury bakterii);
- kasza manna;
- młoda fasolka szparagowa, seler naciowy (w mniejszych ilościach);
- mus jabłkowy;
- banany;
- drobne makarony.
Dieta w biegunce – jak przyrządzać potrawy?
Podczas trwania biegunki potrawy powinno się przygotowywać na parze, gotować w wodzie, jak i piec w piekarniku, w foliowym rękawie lub naczyniu żaroodpornym, można je też dusić, ale absolutnie nie należy produktów smażyć.
Kiedy dojdzie do poprawy stanu zdrowia
Kiedy stan zdrowia się poprawi, dozwolone jest włączenie chudego mięsa, wędlin i ryb, pomidorów i ogórków bez skórki, przetworów mlecznych niskotłuszczowych (o ile pacjent nie wykazuje nietolerancji na laktozę), owoców cytrusowych, owoców pestkowych w formie przecieranej, kisielów, budyniów, galaretek, oraz zup (buliony i rosoły).
Często nawracające biegunki są wskazaniem do odwiedzenia dietetyka, który po przeanalizowaniu sytuacji zapewne ustali indywidualną dietę. Dieta w przypadku biegunki spowoduje brak przykrych objawów ze strony układu pokarmowego. Rozwolnienia powinny ustąpić, a stan zdrowia ulec poprawie.
Zobacz także:
- Domowe sposoby na biegunkę. Najczęstsze przyczyny rozwolnienia. Sprawdź najlepsze sposoby na biegunkę u dzieci!
- Dieta przy Helicobacter pylori – leczenie zakażenia. Jaką stosować dietę? Co jeść, a czego unikać?
- Oman: „Czarny grzyb” zaatakował pacjentów z COVID-19
- Niedoczynność czy nadczynność tarczycy? Dieta wspomagająca proces leczenia
- Dieta trzustkowa – jadłospis, zasady, dlaczego warto dbać o trzustkę?
