Wątroba pełni bardzo ważną rolę w organizmie, dlatego jej przeciążenie może doprowadzić do wielu problemów. Z pomocą odpowiedniej diety można stopniowo odbudowywać hepatocyty w miąższu wątroby, co pozwala na powrót do jej prawidłowej sprawności. Odpowiednia dieta wątrobowa powinna być jednak dobrze zbilansowana i wprowadzona pod kontrolą specjalisty. Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej.
Zalecenia żywieniowe – dla kogo jest dieta wątrobowa?
Na początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie, kto dokładnie powinien skorzystać z diety wątrobowej. Jest ona zalecana przede wszystkim osobom, które na co dzień zmagają się z dolegliwościami ze strony tego fragmentu układu pokarmowego.
Najczęstsze schorzenia wątroby
Z tej diety powinny korzystać osoby, które narażone są na choroby lub stopniowe uszkodzenie wątroby. Wskazaniem może okazać się na przykład:
- alkoholowe lub niealkoholowe stłuszczenie wątroby;
- wirusowe zapalenie wątroby typu A, B i C;
- uszkodzenie wątroby w wyniku zatrucia lub przyjmowania niesprawdzonych suplementów.
Na szczęście wątroba ma skłonność do regeneracji. Dieta i zmiana stylu życia mogą pomóc w dużej mierze odzyskać jej prawidłowe funkcje.
Rola wątroby w organizmie
Wątroba jest największym gruczołem w organizmie człowieka i pełni w nim niezwykle istotną rolę. Spełnia funkcje:
- filtrujące;
- detoksykacyjne;
- metaboliczne;
- magazynujące.
Wątroba oczyszcza krew i filtruje ją z substancji trujących. Metabolizuje węglowodany, białka i tłuszcze, a dodatkowo wspiera układ immunologiczny. Problemy z jej prawidłowym funkcjonowaniem mogą więc zaburzyć równowagę nie tylko układu pokarmowego.
Zasady diety wątrobowej
Problemy z wątrobą bardzo często związane są z otyłością lub nadwagą. Z tego powodu zaleca się, aby dieta wątrobowa zakładała deficyt kaloryczny, który w dłuższej perspektywie umożliwi zrzucenie kilku nadmiarowych kilogramów z masy ciała. Dieta powinna jednak być pełnowartościowa, dlatego nie zaleca się deficytu większego niż 200–300 kalorii. Najlepiej, aby zapotrzebowanie zostało dokładnie obliczone przez dietetyka.
Tłuszcze a wątroba
Bardzo ważnym elementem diety wątrobowej jest zmniejszone spożycie tłuszczów. Oczywiście nie należy całkowicie z nich rezygnować, a raczej rozsądniej dobierać ich źródła. Zrezygnuj z żywności mocno przetworzonej, tłuszczów trans i oleju palmowego. Zamiast tego lepiej sięgnąć po:
- oliwę z oliwek;
- olej lniany;
- tłuste ryby;
- orzechy.
Te ostatnie dla wielu osób z poważnymi schorzeniami wątroby mogą okazać się zbyt ciężkostrawne, dlatego trzeba podchodzić do nich bardzo indywidualnie.
Białka a wątroba
Jeśli doskwiera ci marskość wątroby lub inne choroby tego narządu, potrzebujesz nieco większej podaży białka niż zdrowa osoba. Wybieraj więc:
- chude mięso i wędliny;
- odtłuszczone sery i twarogi;
- ryby;
- rośliny strączkowe.
Węglowodany i lekkostrawna dieta w schorzeniach wątroby
Przy problemach z wątrobą unikaj obfitych i ciężkich posiłków. Codzienny jadłospis podziel na około 5 mniejszych posiłków i spożywaj je co 3–4 godziny. Unikaj smażenia. Lepszym rozwiązaniem będzie gotowanie na parze lub w wodzie albo spożywanie pieczonych potraw.
Postaraj się zmienić źródło węglowodanów w swojej diecie.
Wybieraj te złożone, które znajdują się w pełnoziarnistych produktach zbożowych. Jasne pieczywo zastąp ciemnym, wybieraj także pełnoziarniste makarony. Dobrze sprawdzą się także płatki owsiane i brązowy ryż i kasza. Co ciekawe, na diecie wątrobowej nie można także przesadzać z owocami. Staraj się nie jeść ich więcej niż 200 gramów dziennie. Ze swojego jadłospisu wyeliminuj produkty z syropem glukozowo-fruktozowym.
Produkty solone i napoje
Duża podaż soli w diecie nie jest zalecana osobom z osłabioną wątrobą. Zwracaj uwagę na to, ile soli znajduje się w spożywanych przez ciebie na co dzień produktach. W rozpisce dietetycznej bardzo ważne będą także płyny. Staraj się spożywać około 2 litrów wody dziennie. To ułatwi trawienie i wspomoże pracę chorego organu. Nie ma potrzeby rezygnacji z kawy, czy herbaty, o ile nie są one mocno przetworzone i zbyt słodkie.
Efekty diety wątrobowej
Wątroba jest organem, który ma zdolność do regeneracji. Dbanie o zdrowy styl życia i przestrzeganie prawidłowej diety może doprowadzić do znacznego złagodzenia przebiegu nawet poważnych chorób i zniszczeń. To, czy dieta działa, można ocenić przede wszystkim po wynikach badań diagnostycznych. Badania biochemiczne zawierają wskaźniki ALT (aminotransferazy alaninowej), AST (aminotransferazy asparaginianowej). Bardzo ważne jest także oznaczenie poziomu bilirubiny w surowicy krwi.
Na bieżąco monitoruj swoje postępy na diecie wątrobowej
Dokładnie ustal z lekarzem prowadzącym oraz dietetykiem okresy, w którym powinieneś wykonywać badania kontrolne. Jeżeli wszystko przebiegnie zgodnie z planem, już po miesiącu pojawią się pierwsze efekty w postaci lepszego samopoczucia i poprawiających się wyników badań.
Jadłospis – co warto jeść przy chorej wątrobie?
- warzywa: warzywa strączkowe, sałata, papryka, pietruszka, marchew;
- owoce: wszystkie w rozsądnych ilościach (unikaj dżemów owocowych);
- mięso: białe, cielęcina i królik, najlepiej gotowane na parze lub pieczone;
- nabiał: chude twarogi, jajka na miękko lub półtwardo;
- ryby: dorsz, pstrąg, sandacz (unikaj ryb wędzonych oraz tuńczyka);
- zioła: koperek, ostropest plamisty.
Dieta wątrobowa – podsumowanie
Dieta wątrobowa jest przede wszystkim lekkostrawna. Bogata w posiłki o zwiększonej podaży białka i złożonych węglowodanów. Ważne jest także, abyś zweryfikował źródło lipidów w swoim dotychczasowym jadłospisie. Dobrze ułożona dieta na wątrobę może sprawić, że bardzo szybko poczujesz się lepiej, a nawet zrzucisz dodatkowe kilogramy.
