Nieżyt nosa niejedno ma oblicze. Jakie są przyczyny chronicznego kataru i jak go leczyć?

Skąd biorą się problemy z katarem? 

Nieżyt nosa, inaczej katar, może ci utrudniać życie na wiele sposobów. To stan zapalny sprawia, że w twoich nozdrzach zalega wydzielina, będąca idealną pożywką dla bakterii i dalszych infekcji. Większość osób traktuje tę dolegliwość jako chwilową przypadłość, która ustąpi w ciągu kilku dni i nie pozostawi po sobie śladu. Kataru nie powinieneś jednak lekceważyć, a odpowiednie postępowanie przy tego typu problemach ze zdrowiem może ci zaoszczędzić wielu problemów.

Nieżyt nosa i jego przyczyny

Nieżyt nosa pojawia się w chwili, gdy w twoich nozdrzach zaczyna się rozwijać infekcja bakteryjna, grzybicza lub wirusowa. Zwykle katar pojawia się wraz z przeziębieniem, choć mogą go wywołać i inne czynniki (o czym doskonale wiedzą alergicy zmagający się z katarem siennym). 

Dolegliwości tej sprzyjają m.in.: 

• osłabienie odporności organizmu; 
• przemęczenie;
• stres;
• niewłaściwa dieta;
• zanieczyszczone powietrze;
• niezdrowy styl życia (np. nadmierne spożycie alkoholu, palenie papierosów).

Nieżyt nosa – objawy typowe dla kataru 

Objawy kataru są dość charakterystyczne. Do tych najczęstszych zaliczają się:

• wydzielina z nosa;
• zatkany nos;
• kichanie;
• łzawienie;
• przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa; 
• ucisk w rejonie zatok;
• ból głowy, uczucie zmęczenia. 

Rodzaje i typy nieżytu nosa

Katar może przybierać różne formy. Czasem mija bez śladu po kilku dniach, czasem pozostawia po sobie przykre pamiątki. Poniżej znajdziesz najważniejsze wiadomości na temat tych rodzajów nieżytu nosa, które są najczęstszymi problemami. 

Ostry infekcyjny nieżyt nosa

Ten rodzaj kataru znasz doskonale. To nic innego jak przeziębienie – jedna z najczęstszych infekcji wirusowych. Wodnisty katar i obrzęk śluzówki nosa są w tym przypadku najbardziej charakterystycznymi objawami. Przy takiej infekcji możesz dodatkowo narzekać na bóle głowy oraz problemy związane ze spojówkami.

Przewlekły nieżyt nosa

Jeśli stan zapalny błony śluzowej nosa trwa ponad 12 tygodni, masz do czynienia z przewlekłym nieżytem nosa. Może przybierać on różne formy, które łączy jedno – duże ryzyko powikłań w przypadku braku odpowiedniego leczenia. Taki katar może być skutkiem częstych zakażeń wirusowych lub nieprawidłowej budowy anatomicznej nosa. 

Ten rodzaj kataru można podzielić na:

• zanikowy nieżyt nosa; 
• przerostowy nieżyt nosa;
• przewlekły cuchnący nieżyt nosa (ozena);
• naczynioruchowy nieżyt nosa. 

Zanikowy nieżyt nosa

Przewlekły nieżyt nosa w formie zanikowej wyróżnia się zmianami na błonie śluzowej, która powoli staje się coraz cieńsza. Oznacza to stopniowe zanikanie gruczołów śluzowych, a tym samym nasilające się problemy z suchością błony śluzowej. Konsekwencją tego jest powstawanie strupów, które mogą stać się przyczyną silnego krwawienia z nosa.   

Przerostowy nieżyt nosa

W przypadku przerostowego nieżytu nosa dużym problemem stają się polipy nosowe, rozwijające się jako skutek stanu zapalnego. Ich pojawienie się poprzedzone jest obrzękiem błony śluzowej i rozrostem tkanki podśluzowej. A ponieważ takie zmiany mogą ci poważnie utrudniać oddychanie, najlepszym sposobem na odzyskanie dobrej formy jest operacyjne usunięcie polipów w możliwie jak najkrótszym czasie. 

Ozena

Przewlekły nieżyt nosa jest problematyczny nie tylko ze względu na dolegliwości związane z samym katarem, ale i przykrym zapachem z ust. Skąd bierze się ten problem? Tu zdania są podzielone. Jedni wskazują na zanieczyszczone powietrze, inni na przewlekłe infekcje bakteryjne. Jedno jest pewne – jeśli podczas kataru poczujesz dziwny zapach w nosie, musisz skorzystać ze specjalistycznego wsparcia. Ozena ma związek z zanikiem błony śluzowej nosa, a to oznacza jeszcze większą podatność na różnego rodzaju infekcje. Im prędzej zatem rozpoczniesz kurację mającą wspierać regenerację błony śluzowej, tym lepiej dla ciebie. 

Naczynioruchowy nieżyt nosa 

Jest to choroba o charakterze przewlekłym, której pojawienie się nie ma związku ze stanem zapalnym. Skąd bierze się ta dolegliwość? Najprawdopodobniej za katar odpowiadają tu nagłe zmiany temperatury czy przegrzanie poszczególnych części ciała (np. stóp lub pleców). Ostre jedzenie, zmiana ciśnienia lub silne emocje – to kolejne czynniki, które mogą mieć wpływ na ten rodzaj nieżytu nosa. Skutkiem tego jest rozszerzanie się naczynek w jamie nosowej. Efekt? Obrzęk i katar, a przypadku powikłań – problemy z przesuszoną błoną śluzową nosa, bóle głowy i zapalenie zatok. 

Alergiczny nieżyt nosa

Wodnisty katar, kichanie i swędzenie nosa to najczęstsze symptomy alergicznego nieżytu nosa. Jeśli jesteś alergikiem, katarowi mogą towarzyszyć inne dolegliwości, np. obrzęk powiek. Co możesz zrobić? Ustalić, co jest przyczyną kataru. Zwykle winowajcami okazują się pyłki roślin, często alergenem jest kurz lub sierść zwierząt. Jeśli możesz, unikaj kontaktu z nimi,  skorzystaj też z leków przeciwhistaminowych, łagodzących dolegliwości towarzyszące alergii. 

Nieżyt nosa – leczenie 

Ponieważ ciągły katar sprawia wiele problemów, powinieneś podjąć odpowiednie leczenie. Jego brak może stać się przyczyną uciążliwych powikłań, np. polipów lub problemów z węchem. Skutkiem niedoleczonego kataru może być też zapalenie zatok.

Wsparcie z apteki – leki na przewlekły nieżyt nosa

Lek na nieżyt nosa może mieć postać sprayu, aerozolu lub kropli na katar. Bez względu na formę, mają one wspólny cel – ułatwić oddychanie poprzez oczyszczenie nosa z zalegającej w nim wydzieliny. Jeśli sięgniesz po leki z sympatykomimetykami, będziesz mógł jednocześnie zmniejszyć obrzęk śluzówki. 

Możesz sięgnąć też po tabletki na katar. Może się w nich pojawić pseudoefedryna, która zmniejszy obrzęk błony śluzowej i pomoże ci w walce z gęstym katarem. Jeśli jednak walczysz z rzadkim katarem i kichaniem, powinieneś wybrać leki zawierające środki substancje antyhistaminowe. 

Jeśli wolisz tradycyjne metody, pamiętaj o mocy majeranku. Pojawia się on m.in. w maściach na katar, które z powodzeniem mogą stosować nawet małe dzieci. Maść majerankowa skutecznie zwalcza bakterie, wzmacnia naczynia krwionośne i chroni śluzówkę nosa przed podrażnieniem.

Domowe sposoby na obrzęk nosa i ciągły katar

Jeśli chcesz szybciej wrócić do dobrej formy, zadbaj o siebie. Wypoczynek dobrze ci zrobi, podobnie jak zdrowa dieta i wypijanie większej ilości płynów (a w szczególności herbaty z sokiem z cytryny lub czarnego bzu). Herbata z rumianku, owoców dzikiej róży lub imbiru to kolejne wsparcie, z jakiego możesz skorzystać przy silnym obrzęku nosa i katarze.

Dokuczliwy, przewlekły nieżyt nosa możesz też zwalczać za pomocą startego chrzanu, połączonego z sokiem z cytryny. Wystarczy łyżeczka takiej mikstury, by skutecznie rozrzedzić śluz. Do diety możesz też na pewien czas włączyć pikantne dodatki (np. papryczki chili).

Jeśli chcesz zmniejszyć obrzęk nosa, możesz płukać nozdrza wodą morską lub izotonicznym roztworem chlorku sodu. Dzięki takim zabiegom możesz jednocześnie uwolnić się od zalegającej w nosie wydzieliny i bytujących w niej wirusów. 

Dobrym sposobem na ciągły katar są też inhalacje. Przygotujesz je z wrzątku oraz wybranych dodatków, np. olejku eterycznego z sosny, mięty lub eukaliptusa. Przy takich zabiegach dobrze sprawdzają się też ziołowe napary, szczególnie te z szałwii lub rumianku. 

Laryngolog – profesjonalna pomoc w walce z katarem

W większości przypadków nieżyt nosa mija po kilku dniach. Jeśli jednak męczy cię chroniczny katar, a uczucie zatkanego nosa towarzyszy ci nawet po ustąpieniu infekcji, wizyta u laryngologa staje się koniecznością. Odwiedziny u tego specjalisty zalecane są również wtedy, gdy wydzielina z nosa przybiera zielonkawą barwę (to jeden z symptomów zapalenia zatok).

Nieżyt nosa sprawia, że czujesz się gorzej. Zmęczenie, problemy z oddychaniem oraz zatokami – wszystko to może utrudniać ci normalne funkcjonowanie. Jeśli chcesz uniknąć takich problemów, zadbaj w porę o swoją odporność. Im silniejszy będzie twój organizm, tym większa szansa na uniknięcie kataru i towarzyszących mu dolegliwości.

Zobacz także:

• Domowe sposoby na katar. Jakie są rodzaje kataru? Dowiedz się, jak leczyć zatkany nos i jak pozbyć się kataru u dzieci
• Domowe sposoby na zatkany nos. Jak poradzić sobie z katarem i pierwszymi objawami przeziębienia?
• Domowe sposoby na ból zatok – inhalacje i płukanki. Co warto o nich wiedzieć?
• Katar u dziecka – przyczyny i sposoby leczenia. Jak pomóc dziecku, które ma zatkany nos?
• Leki na przeziębienie i grypę – co warto stosować w trakcie choroby