Burak jest w Polsce warzywem popularnym, lecz jednocześnie mocno niedocenianym. Produkuje się z niego cukier, a także paszę dla zwierząt. Natomiast w kuchni jest często pomijany – niesłusznie! Czy wiesz, jakie właściwości mają buraki? Warto zapoznać się z tym warzywem i wkomponować je do swojego jadłospisu. Buraki wykazują nie tylko wartości odżywcze, lecz również właściwości lecznicze! Jakie witaminy mają buraki i jakich chorób możesz dzięki nim uniknąć? Przeczytaj i włącz te charakterystyczne warzywa do swojej diety!

Czy buraki są zdrowe?

Mówiąc krótko i zwięźle – tak! Właściwości buraków sprawiają, że jest to prawdziwy superfood – mimo że tak wiele osób zapomina o tym cudownym warzywie. Niepozorna bulwa skrywa w sobie bogactwo składników mineralnych i dwa rzadko spotykane pierwiastki – cez i rubid. Oprócz tego zawiera mnóstwo witamin i minerałów, które usprawnią pracę twojego organizmu.

Zobacz też:
Olej lniany na czczo – eliksir na piękną sylwetkę i zdrowe ciało

Pozytywny wpływ buraków na organizm

Buraki mają właściwości krwiotwórcze. Zapobiegają anemii i pomagają skutecznie leczyć białaczkę. Charakterystyczny czerwony barwnik buraków (betanina) jest silnie działającym przeciwutleniaczem. Zwiększa przyswajanie tlenu przez komórki aż czterokrotnie! Takie działanie wspiera układ krwionośny i bardzo skutecznie przeciwdziała powstawaniu nowotworów. Warto zatem, byś skorzystał z dobroczynnego wpływu buraka na zdrowie.

Burak jako antidotum na choroby i kaszel

Co więcej, burak ćwikłowy ma właściwości wzmacniające organizm i chroni przed chorobami. Szczególnie skuteczny będzie na zakażenia wirusowe. Jeżeli czujesz, że podupadasz na zdrowiu – sięgnij po świeży sok z buraka. Może on znacznie złagodzić przebieg choroby. Co więcej, buraki mają też działanie wykrztuśne i pomagają poradzić sobie z uciążliwym kaszlem.

Burak ćwikłowy – właściwości

Odpowiedź na pytanie, czy buraki są zdrowe, znana jest już od czasów starożytności. Pierwsze wzmianki o uprawie buraków można znaleźć już w dokumentach pochodzących z Babilonii. Uprawa buraka z czasem rozprzestrzeniła się na Grecję, Rzym i w końcu na całą Europę. Te warzywa były oczywiście pożywieniem, ale służyły też do celów leczniczych. Działają antybakteryjnie, przeciwgrzybicznie i przeciwpasożytniczo, więc starożytni wiedzieli, co robią.

Jedzenie buraków a menopauza

Burak ćwikłowy ma właściwości przeciwutleniające, wspomaga przemianę materii i eliminuje szkodliwe toksyny z organizmu. Warto jeść duże ilości tego warzywa w trakcie menopauzy. Pozwala prawidłowo dotlenić serce, złagodzić uderzenia gorąca, zmniejszyć częstotliwość występowania migren oraz obniżyć ciśnienie krwi. Co ciekawe, buraki pomagają też przywrócić równowagę w organizmie po nadużyciu alkoholu. Działają odżywczo nie tylko na ciało, lecz także na umysł.

Zobacz też:
Migdały – dodatek do kuchni i nie tylko. Jak i po co jeść migdały?

Ożywcze działanie buraków

Odczuwasz zmęczenie, znużenie, senność lub apatię? Właściwości buraków pomogą ci znowu stanąć na nogi. Wypróbuj:

  • sok z buraków;
  • kwas;
  • domowy barszcz;
  • sałatkę z burakiem. 

Po takim zastrzyku witamin i minerałów, szybko odzyskasz energię i chęć do życia. Twoje samopoczucie będzie odczuwalnie lepsze. Buraki pomogą ci zażegnać jesienną lub wczesnowiosenną chandrę.

Buraki – właściwości lecznicze

Buraki to nie tylko nudne warzywa do świątecznego barszczu. Dzięki nim masz lepszą odporność, wolniej się starzejesz i jesteś mniej podatny na nowotwory. Dzięki dużej zawartości witaminy C burak zapobiega infekcjom i przeziębieniom. Natomiast witamina B1 pozytywnie wpływa na działanie układu krwionośnego i mięśniowego oraz na poprawę pamięci. Dodaj do swojej codziennej diety buraki, a właściwości lecznicze zawarte w tych warzywach pomogą ci usprawnić działanie całego organizmu. 

Najważniejsze prozdrowotne właściwości buraków

Buraki równoważą gospodarkę wodną organizmu, wzmacniają kości i zęby, a nawet wspierają działanie mózgu. Są też skutecznym narzędziem do walki z:

  • nadwagą i otyłością – są niskokaloryczne i bardzo odżywcze;
  • podwyższonym poziomem cholesterolu i homocysteiny – buraki przeciwdziałają zwapnieniu naczyń krwionośnych;
  • nadciśnieniem – azotany obecne w burakach podnoszą zawartość tlenku azotu we krwi. Działa to regulująco na wysokie ciśnienie;
  • często nawracającą zgagą – buraki mają właściwości zasadotwórcze. Przywracają prawidłowe pH w żołądku.

Burak z apteki, czyli co to takiego?

Jeżeli chcesz skorzystać z właściwości leczniczych i odżywczych buraka, a nie przepadasz za jego smakiem – jest na to sposób. W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością znajdziesz suplement w kapsułkach z ekstraktem korzenia buraka czerwonego. Suplementacja nie może się oczywiście równać ze spożywaniem świeżych warzyw. Jednak jest to dobra opcja na przyswojenie sobie właściwości buraka bez odczuwania jego smaku.

Zobacz też:
Woda z cytryną na odchudzanie – złoty środek na zrzucenie wagi?

Buraki – wartości odżywcze

Buraki są bardzo zdrowe, a do tego mają bardzo mało kalorii. W 100 g warzywa znajduje się zaledwie 43 kcal. Burak jest świetnym źródłem naturalnego cukru, białka i wielu składników odżywczych. Poniżej przedstawiamy wartości odżywcze buraka zawarte w 100 g surowych warzyw:

  • białko – 1,61 g;
  • tłuszcz – 0,17 g;
  • węglowodany – 9,56 g, w tym cukry proste – 6,76 g;
  • błonnik – 2,8 g.

Po ugotowaniu buraka jego skład się zmienia – ma nieco więcej białka i węglowodanów, za to mniej błonnika. 

Buraki – witaminy i minerały

Zastanawiasz się, jakie witaminy mają buraki i w jakiej ilości? Oto lista tych cennych składników odżywczych zawartych w 100 g warzywa:

  • witamina C – 4,9 mg;
  • tiamina – 0,031 mg;
  • ryboflawina – 0,04 mg;
  • niacyna – 0,334 mg;
  • witamina B6 – 0,067 mg;
  • kwas foliowy – 109 µg;
  • witamina A – 33 IU;
  • witamina E – 0,04 mg;
  • witamina K – 0,2 µg.

Minerały w burakach

Natomiast minerały w burakach prezentują się następująco:

  • wapń – 16 mg;
  • żelazo – 0,8 mg;
  • magnez – 23 mg;
  • fosfor – 40 mg;
  • potas – 325 mg;
  • sód – 78 mg;
  • cynk – 0,35 mg.

Kwasy organiczne zawarte w buraku

Korzystne właściwości buraka wcale się na tym nie kończą! Sok z buraka zawiera też kwasy organiczne:

  • kwas jabłkowy;
  • kwas cytrynowy;
  • kwas winny;
  • kwas szczawianowy.
Zobacz też:
Domowe sposoby na zwiększenie libido!

To warzywo jest także bogatym źródłem polifenoli, karotenoidów, glikozydów, a szczególnie betaniny. Ten ostatni to charakterystyczny, czerwony barwnik buraka. 

Buraki gotowane – wartości odżywcze. Jak najlepiej je jeść?

Niektóre właściwości buraków niestety przepadają podczas gotowania. Dlaczego tak się dzieje? Składniki mineralne tych warzyw rozpuszczają się w wodzie. Oznacza to jednak, że jeśli przyrządzisz z nich zupę (np. barszcz), to i tak skorzystasz z tych cennych substancji. Wielu ekspertów zaleca jednak przede wszystkim spożywać buraki surowe.

Świeży sok z buraka, czyli kolejna forma dobra dla zdrowia

Najwięcej składników odżywczych znajduje się w świeżo wyciśniętym soku. Aby go przygotować, będzie ci potrzebna dobrej jakości sokowirówka. Jeżeli wolisz kupić gotowy sok – pamiętaj, aby miał krótki okres zdatności. Nie skorzystasz w pełni z witamin buraków, jeżeli sok będzie mocno przetworzony i zakonserwowany.

A może buraki pieczone ze skórką lub surowe?

Czy buraki są zdrowe po ugotowaniu? Tak! To fakt – gotowanie zabija znaczną część składników odżywczych tego warzywa. Nie oznacza to jednak, że podczas tego procesu stają się niezdrowe. Jednak jeżeli chcesz zachować jak najwięcej właściwości buraków, możesz je upiec ze skórką. A najlepiej – spróbuj dodawać je do dań w formie surowej. Świetnym sposobem jest na przykład dodanie świeżej botwinki do sałatek, dań głównych i zup (pod koniec gotowania), a nawet do surowych deserów.

Czy właściwości buraków czerwonych mogą szkodzić?

Wiesz już, jakie witaminy mają buraki i co możesz zyskać z regularnego spożywania tych warzyw. A czy są jakieś przeciwwskazania co do tego, jak dużo i jak często jeść buraki? Według danych naukowych żadna dzienna porcja buraków nie jest uznawana za szkodliwą. Jest to dość uniwersalne warzywo – i każdy może czerpać z niego korzyści dla swojego zdrowia.

Zobacz też:
Hemochromatoza, czyli czym grozi zaburzenie metabolizmu żelaza?

Przy jakich chorobach jedzenie buraków musi być rozważne?

W niektórych przypadkach, zalecana jest jednak ostrożność. Szczawiany zawarte w burakach działają niekorzystnie dla osób cierpiących na:

  • reumatyzm;
  • kamicę nerkową;
  • dnę moczanową;
  • niskie ciśnienie.

Właściwości buraków mogą zaostrzyć odczuwanie nieprzyjemnych dolegliwości przy powyższych chorobach. Jednak nie ma żadnych udokumentowanych przeciwwskazań co do spożywania buraków przez osoby zdrowe. Możesz je jeść nawet codziennie – bez żadnych skutków ubocznych.

Buraki cukrowe, czyli warzywo nie dla cukrzyków

Wyjątkiem są osoby chore na cukrzycę. Niska kaloryczność i prozdrowotne właściwości to oczywiście duża zaleta tych warzyw, ale trzeba pamiętać, że buraki mają wysoki indeks glikemiczny. Wynosi on aż 64. Duża zawartość cukru sprawia, że jest to warzywo niewskazane dla osób cierpiących na tę chorobę.
Właściwości buraków są zwykle bardzo korzystne dla zdrowia. Te warzywa wzmacniają układ krwionośny, działają antynowotworowo, wspomagają w walce z bakteriami i wirusami, łagodzą menopauzę i przywracają równowagę żołądkowi. To wszystko zyskujesz po wprowadzeniu buraków do swojej diety. Pamiętaj, aby regularnie spożywać je na surowo – w sokach lub sałatkach. Cenne witaminy i minerały zyskasz również, jedząc buraki gotowane i pieczone.

Zobacz także:

Zobacz też:
Rośliny strączkowe – które nasiona warto uwzględnić w codziennej diecie i dlaczego?

O autorze

Magdalena Złoczewska

Magister filologii angielskiej i pisarka z zamiłowania i zawodu. Swoje artykuły i tłumaczenia zaczęła publikować na papierze i w sieci już w 2017 roku. Zależy jej na tworzeniu wiarygodnych, ciekawych i wartościowych treści, które pomogą czytelnikom zdrowo żyć i dokonywać rozsądnych wyborów. Pasjonuje się podróżami, sztuką i poznawaniem świata. Fitness, zdrowe odżywianie i ekologia to tematy szczególnie bliskie jej sercu. Wiedzę zdobywa na szkoleniach, konferencjach, z literatury i po prostu – z życia.

Zobacz wszystkie artykuły